Шалқар (көл, Солтүстік Қазақстан облысы)

Шалқар – Есіл алабындағы тұзды көл.

Шалқар
Морфометрия
Теңiз деңгейiнен биіктігі	309,7 м
Ауданы	35,5 км²
Көлемі	267,0 млн. км³
Су алабы
Суды жинау ауданы	209 км²
Орналасуы
53°11′39″ с. е. 68°24′58″ ш. б. / 53.19417° с. е. 68.41611° ш. б. / 53.19417; 68.41611 ^(G) ^(O) ^(Я)Координаттар: 53°11′39″ с. е. 68°24′58″ ш. б. / 53.19417° с. е. 68.41611° ш. б. / 53.19417; 68.41611 ^(G) ^(O) ^(Я)^(T)
Ел	Қазақстан
Аймақ	Солтүстік Қазақстан облысы
Аудан	Айыртау ауданы
Шалқар
Шалқар

Географиялық орны

Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданындағы Шалқар ауылының солтүстік-батысына қарай 7 км жерде орналасқан. Теңіз деңгейінен 309,7 м биіктікте жатыр.

Гидрографикасы

Аумағы 35,5 км², ұзындығы 15,0 км, су айдынының көлемі 267,0 млн. м³, су жинайтын алабы 209 км². Жауын-шашын және жер асты суларымен толығады. Су деңгейінің жылдық ауытқуы 0,5-0,6 м. 1930-1960 жылдар аралығында су деңгейі біртіндеп түскен. Суының минералдылығы көктемгі толығуынан кейін 3,5-4,0 г/л, жазда 4,5-5,0 г/л-ге жетеді.

Жағалау сипаты

Шоқылар арасындағы аңғардағы көл қазаншұңқырында жатыр. Оңтүстік жағалауы көктеректі-қайынды шоқ тоғайлармен көмкерілген, жағаның қалған бөлігі ашық. Су жинайтын алабының 30%-ы жыртылған, кей бөлігіне бетеге-боз өскен. Көлге 5 кішкене өзен құяды. Көл айдыны ашық, түбі жайпақ, ортасына қарай әлсіз еңісті, құмды-тасты, жағалауына таман аздап лайлы. Оңтүстік жағасы биіктігі 8 м жарқабақты, қалған бөліктері жайпақ, қабақтарының биіктігі 3-4 м. Суы мал суаруға және Айыртау, Шалқар елді мекендерінің шаруашылық қажеттіліктеріне пайдаланылады.

Дереккөздер

1. АТАМЕКЕН: Географиялық энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. – 648 бет. ISBN 9965-893-70-5