Франций (лат. Francіum; Fr) — элементтердің периодтық жүйесінің X тобындағы хим. элемент, ат. н. 87, ат. м. 212; ат. м. 217-ден 224-ке дейін болатын 9 радиоактивті изотопы белгілі. Ең ұзақ өмір сүретін изотопы 223F (Т1/2=21,8 мин). Оны француз ғалымы М.Пер ашқан (1939).
| |||||||||||||||
Атом қасиеті | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Атауы, символ, нөмірі | Франций, 87 | ||||||||||||||
Топ типі | |||||||||||||||
Топ, период, блок | 1-топ: сутегі және сілтілік металдар, 7, s | ||||||||||||||
Атомдық масса () | |||||||||||||||
Электрондық конфигурация | [Rn] 7s1 | ||||||||||||||
Қабықшалар бойынша электрондар | 2, 8, 18, 32, 18, 8, 1 | ||||||||||||||
Атом радиусы | 290 | ||||||||||||||
Химиялық қасиеттері | |||||||||||||||
260 | |||||||||||||||
348 | |||||||||||||||
(+1e) 179 | |||||||||||||||
0,7 (Полинг шкаласы) | |||||||||||||||
Fr←Fr+ −2,92 В | |||||||||||||||
Тотығу дәрежелері | +1 (Қатты негіз оксиді) | ||||||||||||||
(бірінші электрон) | |||||||||||||||
Жай заттың термодинамикалық қасиеттері | |||||||||||||||
Термодинамикалық фаза | |||||||||||||||
Тығыздық () | 2,3—2,5 г/см³ | ||||||||||||||
Балқу температурасы | 18—21 °C | ||||||||||||||
Қайнау температурасы | 640—660 °C (910—930 К) | ||||||||||||||
Сыни межелі | (есептелген) 1980 ± 50 К, ? МПа | ||||||||||||||
~2 кДж/моль | |||||||||||||||
Булану жылуы | ~65 кДж/моль | ||||||||||||||
31,6 Дж/(K·моль) | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Жай заттың кристаллдық торы | |||||||||||||||
кубтық көлемдік орталықтанған | |||||||||||||||
Басқа да қасиеттері | |||||||||||||||
Магниттік құрылымы |
| ||||||||||||||
7440-73-5 |
Тығызд. 2,3 — 2,5 г/см3, балқу t 18 — 21°С, қайнау t 640 — 660°С, ерітінділерінде сілтілік металдар сияқты және кристалдану кезінде цезий тұздарымен бірге тұнады. Басқа элементтерден экстракция немесе хромотография әдісі арқылы бөліп алады. Тұрақты тотығу дәрежесі +1, химиялық қасиеттері цезий элементіне ұқсас. 227Ас изотопын анықтау үшін және қосылыстары медицинада қолданылады.
Франций — ең сирек элементтердің бірі. Жер қыртысында үнемі бар элементтердің арасында астат аз мөлшері бар. Барлық табиғи франциялар радиогенді болып табылады, оның радиоактивті ыдырауы уран-235 және торий-232 ыдырауының аралық өнімдері ретінде франция Жаңа атомдарының бір мезгілде пайда болуымен өтеледі. Жер қыртысындағы франция жалпы құрамы 340 граммға бағаланады.
Табиғатта кездесуі
Франций - сирек кездесетін элементтердің бірі. Жер қыртысында үнемі болатын элементтердің ішінде тек астатиннің мөлшері төмен. Барлық табиғи франций радиогендік болып табылады, оның радиоактивті ыдырауы уран-235 және торий-232 аралық ыдырау өнімдері ретінде жаңа франций атомдарының бір мезгілде пайда болуымен өтеледі. Жер қыртысындағы Францияның жалпы мөлшері 340 граммға бағаланады.
- Дереккөз қатесі: Жарамсыз
<ref>
тегі; no text was provided for refs namedkoz03
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Francij lat Francium Fr elementterdin periodtyk zhүjesinin X tobyndagy him element at n 87 at m 212 at m 217 den 224 ke dejin bolatyn 9 radioaktivti izotopy belgili En uzak omir sүretin izotopy 223F T1 2 21 8 min Ony francuz galymy M Per ashkan 1939 87 Radon Francij RadijCs Fr Periodicheskaya sistema elementov87 FrAtom kasietiAtauy simvol nomiriFrancij 87Top tipiSiltilik metaldarTop period blok1 top sutegi zhәne siltilik metaldar 7 sAtomdyk massa 223 223 0197 m a b g mol Elektrondyk konfiguraciya Rn 7s1Қabykshalar bojynsha elektrondar2 8 18 32 18 8 1Atom radiusy290Himiyalyk kasietteri260348 1e 1790 7 Poling shkalasy Fr Fr 2 92 VTotygu dәrezheleri 1 Қatty negiz oksidi birinshi elektron 393 kDzh mol eV Zhaj zattyn termodinamikalyk kasietteriTermodinamikalyk fazaҚatty deneTygyzdyk 2 3 2 5 g sm Balku temperaturasy18 21 CҚajnau temperaturasy640 660 C 910 930 K Syni mezheli eseptelgen 1980 50 K MPa 2 kDzh molBulanu zhyluy 65 kDzh mol31 6 Dzh K mol kysymy P Pa 1 10 100 1000 10 000 100 000T K 404 454 519 608 738 946Zhaj zattyn kristalldyk torykubtyk kolemdik ortalyktanganBaska da kasietteriMagnittik kurylymy7440 73 5Francij Fr Tygyzd 2 3 2 5 g sm3 balku t 18 21 S kajnau t 640 660 S eritindilerinde siltilik metaldar siyakty zhәne kristaldanu kezinde cezij tuzdarymen birge tunady Baska elementterden ekstrakciya nemese hromotografiya әdisi arkyly bolip alady Turakty totygu dәrezhesi 1 himiyalyk kasietteri cezij elementine uksas 227As izotopyn anyktau үshin zhәne kosylystary medicinada koldanylady Francij en sirek elementterdin biri Zher kyrtysynda үnemi bar elementterdin arasynda astat az molsheri bar Barlyk tabigi franciyalar radiogendi bolyp tabylady onyn radioaktivti ydyrauy uran 235 zhәne torij 232 ydyrauynyn aralyk onimderi retinde franciya Zhana atomdarynyn bir mezgilde pajda boluymen oteledi Zher kyrtysyndagy franciya zhalpy kuramy 340 grammga bagalanady Tabigatta kezdesuiFrancij sirek kezdesetin elementterdin biri Zher kyrtysynda үnemi bolatyn elementterdin ishinde tek astatinnin molsheri tomen Barlyk tabigi francij radiogendik bolyp tabylady onyn radioaktivti ydyrauy uran 235 zhәne torij 232 aralyk ydyrau onimderi retinde zhana francij atomdarynyn bir mezgilde pajda boluymen oteledi Zher kyrtysyndagy Franciyanyn zhalpy molsheri 340 grammga bagalanady Derekkoz katesi Zharamsyz lt ref gt tegi no text was provided for refs named koz03