«Туполев» Конструкторлық Бюросы — авиациялық жобалаушы бюро, 1999 жылы құрылған ААҚ «Туполев» ішіне кіреді.
ААҚ «Туполев» | |
Түрі |
|
---|---|
Құрылды | |
Орналасуы | |
Басты адамдары | Николай Савицких (генеральный директор) |
Саласы |
|
Өнімі | Азаматтық ұшақтар, Арнайы және әскери ұшақтар |
Айналым | 2458,537 млн руб. (2011) |
Таза табыс | залал 56,554 млн руб. (2011) |
Басшы компания |
|
Сайты | www.tupolev.ru |
90 жыл жұмыс нәтижесінде Туполев КБ-сы 300 ден астам ұшу аппараттарының жобалары жасалған, 90 жобасы жүзеге асырылды, 40-тан астамы сериялы өндірілген. 18 мың ұшақ жасалған.
ААҚ «Туполев» ұшақтардың жасалуымен, өндіруімен, техникалық қызметпен, ұшақтарды жөндеуімен айналысады. Қазіргі уақытта компания жұмыстары екі негізгі бағытта жүруде: біріншіден компания ұшағын нарыққа жылжытуда, екіншіден Ту-214 ұшағының арнайы нұсқаларын тапсырыс берушілерге тапсыруда. Қолданыстағы ұшақтардың техникалық жөндеуі мен жақсарту жұмыстары және жаңа авиациялық соққы комлекстерінің жобалауы жалғастырылуда. 2009 жылдан бастап алыс авиацияның перспективалық авиациялық комплексі (АА ПАК) бойынша жұмыстар жүргізілуде.
Әлемдегі ең үлкен әскери бомбылаушы Ту-160 ұшағы Туполев КБ-сімен жобаланған
Тарихы
1909 жылы Мәскеу Патшалық техникалық училищесінде Николай Егорович Жуковский «Әуеде ұшу» лекциялар курсына оқып бастады және студенттік әуеде ұшу үйірмесін басқарды. Осы лекциялардың тыңдаушыларды арасында Андрей Николаевич Туполев те болған.
Жуковский мен оның студенттері әуе ғылымындағы жетістіктеріне сүйеніп, ұшақ құрылысының алдағы дамуына ғылыми-зерттеулік база керектігін түсінді. Осылай аэрогидродинамикалық институтты құру туралы ой пайда болды. Бұл ой В. И. Лениннің қолдауына ие болып, 1918 жылы ұшақ құрылысының ғылыми базасы — Орталық аэрогидродинамикалық институт құрылды (ОАГИ).
Институтты Н. Е. Жуковский басқарды, ал оның аға көмекшісі мен авиациялық бөлімнің бастығы болып А. Н Туполев тағайындалды. Өздерінің атқарған жұмыстарының арқасында институт ғылыми ұсыныстар беріп қана қоймай, елдегі авиациялық сала тікелей басқаруға да қатысып отырды. ОАГИ-да қрылған кезден бастап әр түрлі ғылыми бағыттар дамыды: жеңіл авиациялық құймалар мен оларды коррозиядан сақтау; авиациялық қозғалтқыштар туралы; авиациялық конструкцияларды беріктігі; ұшу сынақтарының әдістемелері мен т.б. Нәтижесінде осы ғылыми бағыттар болашақта мамандандырыған институттар ретінде жұмысын жалғасытарды; мысалы, Жалпыкеңестік авиациялық материалдар иституты (ЖАМИ), Орталық аваициялық моторқұрылысы институты, Ұшу-зерттеу институты (ҰЗИ).
1918 жылы ОАГИ-да Туполев басқарған инженерлік қызметтің негізі болған авиациялық бөлім құрылды. Бұл коллектив болашақ конструкторлық бюроларды негізі болатын.
Н. Е. Жуковский қайтыс болған соң, институт коллегиясын басқаруына А. Н. Туполев пен С. А. Чаплыгин тағайындалды. Олар ОАГИ-дің кеңейтілуі мен дамуы бағытындағы жұмыстарын жалғастырды. А. Н. Туполев негізгі болған конструкторлық қызметімен қоса эксперименталыд базаны құруға қатысты. Сол кездегі әлемдегі ең үлкен аэродинамикалық құбыр Т1 — ТП Туполев 1915 жылы жасаған сызба бойынша жасалды. Оның бастамасымен тәжірибелік бассайн-гидроканал, авиациялық конструкцияларды статикалық зерттеу зертханасы, ұшақтарды қолдану (эксплуатация), ұшу зерттеулері мен ұшақты ретке келтіру бөлімі (орыс. ОЭЛИД — отдел эксплуатации, летных испытаний и доводки самолетов) және т. б. бөлімшелер құрылды. Өмірінің соңына дейін Туполев ОАГИ мен басқа да институттардың эксперименталды базаларының дамуту жұмыстарына белсене қатысып келді.
1920-жылдары
Азаматтық соғыс кезінде Қызыл әскерге қалың қар арқылы әскер мен қару-жарақты тасымалдай алатын өздігінен жүретін құрылғылар керек болды. Еңбек пен Қорғаныс кеңесі (ЕҚК) Қызыл әскерге аэрошана жасап беру туралы ОАГИ-ға ұсыныс жасады. ОАГИ коллегиясы бұл ұсынысты қабылдады.
1921 жылы сырқатынан емделгеннен кейін ОАГИ-дің авиациялық бөліміне қайтып келген А. Н. Туполев осыған дейін жасалынған аэрошаналардың конструкциясына метал элементтерін енгізе бастады. Өзінің есептеулерімен Туполев аэрошана салмағының 20-30 %-ға кемігенімен қоса конструкциясының берік болатынын дәлелдеді. 1919—1920 жылдары жасалған алты шанаға метал шаңғы орнатылды. Осыдан кейінгі жылдары Туполев тұтас металдан жасалған аэрошаналарды жобалауды бастады, сонымен қатар ол комиссия алдында тұрған тұтас металдан жасалған ұшақ конструкциясына байланысты сұрақтарды да шешті.
Гидроұшақтар өндірісін маңызды деп тапқан А. Н. Туполев алюминийден жасалған металл бөлшектерін теңіз суы әсерінен болатын коррозиядан қорғау және су өткізбейтін қосылыстар технологиясын жасау сияқты қиын мәселелерді шешумен айналысты.
1921 жылы қазанда Туполевтің басшылығымен алғашқы ағаштан жасалған төрт орынды ГАНТ-1 глиссерінің құрылысы басталды. Оны кішігірім ағаш кемелерге сәйкес сызба бойынша жасады. Сол жылы қарашада Туполев глиссердің сынақтарын Мәскеу өзенінде өзі жасап өткізді.
Кейінрек толықтай металдан жасалған ГАНТ-2, елдегі алғашқы торпедалы катер ГАНТ-3, сосын ГАНТ-4 пен ГАНТ-5 (Г-5) жасалып шығарылды.
1922 жылы қазанда Халық Шаруашылығының Жоғарғы Кеңесі Госпромцветмет ұсынысы бойынша металдан жасалған ұшақтар жасау жұмыстары бойынша комиссия құру туралы шешім қабылдады, ал комиссия төрелігіне А. Н. Туполев тағайындалды. Кейінрек, КБ-ның 25-жылдық мерейтойы қарсаңында Туполев конструкторлық бюроның құрылған уақыты қылып 1922 жылдың 22 қазан күнін есептеуді ұсынған.
1922 жылы сәуірде ОАГИ-дің авиациялық бөлімінде бірорынды АНТ-1 ұшағының жобалау жұмыстары басталып кеткен болатын. АНТ-1 кішкентай спорттық араас конструкциялы еркін тасушы моноплан ретінде жасалынған болатын. АНТ-1 алғаш ұшуы 1923 жылы 21 қазанда болды.
Аэрошаналар, глиссерлер мен ұшақ конструкциясының элементтерін жасаудан жиналған тәжірбиенің арқасында Туполев өз жақтастарымен толықметалды АНТ-2 ұшағын жасап шығарды. Оны 1924 жылы 26 мамырда ұшқыш Н. И. Петров алғаш әуеге көтерді.
А. Н. Туполев АНТ-2-нің алғаш ұшуы туралы былай деген:
“ | 1924 жылдың 26 мамыр күні кеңестік авиация тарихында әділетті түрде ерекше белгіленуі керек. Бұл күні Орталық аэродромда түңғыш кеңестік толықметалды ұшақ алғаш рет әуеге көтерілді. | ” |
1925 жылы Туполевтің кезекті ұшағы — (Р-3) екіорынды барлаушы ұшағының құрылысы бітті. Меңгерілген сериялық технология бойынша Р-3 (АНТ-3) ұшағының 100 данасы өндірілді. Осы кезден А. Н. Туполев конструкторлық бюросы мен ОАГИ халықаралық деңгейде танылды. АНТ-3 ұшағының Еуропа мен Жапонияға триумты сапарларынан кейін әлем КСРО-ның да металдан ұшақ жасай алатынын білді.
Кейінрек Туполев екімоторлы бомбылаушы ұшағын жасап шығарды. Ұшақ монопланды сызбамен, қалың қанат профилімен және оған жүктелетін қозғалтқыштар мен жанармаймен жасалды. Әлемде алғаш рет А. Н. Туполев тәжірбие жүзінде қанат профилі құрылыс биіктігінен үлкен, қозғалтқыштары қанат ұштарында орналасқан еркінтасушы толықметалды монопланды жасау мүмкіндігін тек ғылыми түрде дәлелдеп қана қойған жоқ, сонымен қатар осындай ұшақты жасап шығарды. Он жылдан кейін осы сызба ауыр авиацияда қолданылатын негізгі сызбаға айналады, себебі ол ажродинамикалық жағынан ең жақсысы болды.
Үшмоторлы Туполевтің ең алғаш жолаушы ұшағы болыды. Ол тоғыз жолаушыны тасымалдауға арналған болатын. «Крылья Советов» аталған сериялық ұшақтың бірі сегіз жолаушысымен Мәскеу-Берлин-Париж-Рим-Марсель-Лондон-Париж-Берлин-Мәскеу бағытында үлкен әуе сапары жасалынды. Сапар нәтижелері АНТ-9 ұшағының өзі санатындағы үздік шетелдік ұшақтарымен бәсекеле алатын бірінші дәрежелі ұшақ екенін көрсетті. Бұрыннан келе жатқан авиациялық журналдардың бірі — АНТ-9 ұшағы туралы келесіні жазған: «Ұшақ конструкторлар мен Кеңестік Ресейге құрмет көрсетуде».
Тағы қараңыз
- Ту-160
- Ту-95
Дереккөздер
- О компании — Туполев. «Туполев» ААҚ.
- Flight, тамыз 29, 1929, АНТ-9 ұшағы туралы мақала (ағыл.)
Сыртқы сілтемелер
- «Туполев» ААҚ ресми сайты Мұрағатталған 10 ақпанның 2007 жылы.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Tupolev Konstruktorlyk Byurosy aviaciyalyk zhobalaushy byuro 1999 zhyly kurylgan AAҚ Tupolev ishine kiredi AAҚ Tupolev TүriҚuryldy1922Ornalasuy Resej MәskeuBasty adamdaryNikolaj Savickih generalnyj direktor SalasyӨnimiAzamattyk ushaktar Arnajy zhәne әskeri ushaktarAjnalym2458 537 mln rub 2011 Taza tabyszalal 56 554 mln rub 2011 Basshy kompaniyaSajtywww tupolev ru Tupolev Mәskeudegi negizgi gimaraty 90 zhyl zhumys nәtizhesinde Tupolev KB sy 300 den astam ushu apparattarynyn zhobalary zhasalgan 90 zhobasy zhүzege asyryldy 40 tan astamy seriyaly ondirilgen 18 myn ushak zhasalgan AAҚ Tupolev ushaktardyn zhasaluymen ondiruimen tehnikalyk kyzmetpen ushaktardy zhondeuimen ajnalysady Қazirgi uakytta kompaniya zhumystary eki negizgi bagytta zhүrude birinshiden kompaniya ushagyn narykka zhylzhytuda ekinshiden Tu 214 ushagynyn arnajy nuskalaryn tapsyrys berushilerge tapsyruda Қoldanystagy ushaktardyn tehnikalyk zhondeui men zhaksartu zhumystary zhәne zhana aviaciyalyk sokky komleksterinin zhobalauy zhalgastyryluda 2009 zhyldan bastap alys aviaciyanyn perspektivalyk aviaciyalyk kompleksi AA PAK bojynsha zhumystar zhүrgizilude Әlemdegi en үlken әskeri bombylaushy Tu 160 ushagy Tupolev KB simen zhobalangan Tupolev Tu 160 Engels RP105801Tarihy1909 zhyly Mәskeu Patshalyk tehnikalyk uchilishesinde Nikolaj Egorovich Zhukovskij Әuede ushu lekciyalar kursyna okyp bastady zhәne studenttik әuede ushu үjirmesin baskardy Osy lekciyalardyn tyndaushylardy arasynda Andrej Nikolaevich Tupolev te bolgan Zhukovskij men onyn studentteri әue gylymyndagy zhetistikterine sүjenip ushak kurylysynyn aldagy damuyna gylymi zertteulik baza kerektigin tүsindi Osylaj aerogidrodinamikalyk institutty kuru turaly oj pajda boldy Bul oj V I Leninnin koldauyna ie bolyp 1918 zhyly ushak kurylysynyn gylymi bazasy Ortalyk aerogidrodinamikalyk institut kuryldy OAGI Institutty N E Zhukovskij baskardy al onyn aga komekshisi men aviaciyalyk bolimnin bastygy bolyp A N Tupolev tagajyndaldy Өzderinin atkargan zhumystarynyn arkasynda institut gylymi usynystar berip kana kojmaj eldegi aviaciyalyk sala tikelej baskaruga da katysyp otyrdy OAGI da krylgan kezden bastap әr tүrli gylymi bagyttar damydy zhenil aviaciyalyk kujmalar men olardy korroziyadan saktau aviaciyalyk kozgaltkyshtar turaly aviaciyalyk konstrukciyalardy beriktigi ushu synaktarynyn әdistemeleri men t b Nәtizhesinde osy gylymi bagyttar bolashakta mamandandyrygan instituttar retinde zhumysyn zhalgasytardy mysaly Zhalpykenestik aviaciyalyk materialdar istituty ZhAMI Ortalyk avaiciyalyk motorkurylysy instituty Ұshu zertteu instituty ҰZI 1918 zhyly OAGI da Tupolev baskargan inzhenerlik kyzmettin negizi bolgan aviaciyalyk bolim kuryldy Bul kollektiv bolashak konstruktorlyk byurolardy negizi bolatyn N E Zhukovskij kajtys bolgan son institut kollegiyasyn baskaruyna A N Tupolev pen S A Chaplygin tagajyndaldy Olar OAGI din kenejtilui men damuy bagytyndagy zhumystaryn zhalgastyrdy A N Tupolev negizgi bolgan konstruktorlyk kyzmetimen kosa eksperimentalyd bazany kuruga katysty Sol kezdegi әlemdegi en үlken aerodinamikalyk kubyr T1 TP Tupolev 1915 zhyly zhasagan syzba bojynsha zhasaldy Onyn bastamasymen tәzhiribelik bassajn gidrokanal aviaciyalyk konstrukciyalardy statikalyk zertteu zerthanasy ushaktardy koldanu ekspluataciya ushu zertteuleri men ushakty retke keltiru bolimi orys OELID otdel ekspluatacii letnyh ispytanij i dovodki samoletov zhәne t b bolimsheler kuryldy Өmirinin sonyna dejin Tupolev OAGI men baska da instituttardyn eksperimentaldy bazalarynyn damutu zhumystaryna belsene katysyp keldi 1920 zhyldary Azamattyk sogys kezinde Қyzyl әskerge kalyn kar arkyly әsker men karu zharakty tasymaldaj alatyn ozdiginen zhүretin kurylgylar kerek boldy Enbek pen Қorganys kenesi EҚK Қyzyl әskerge aeroshana zhasap beru turaly OAGI ga usynys zhasady OAGI kollegiyasy bul usynysty kabyldady 1921 zhyly syrkatynan emdelgennen kejin OAGI din aviaciyalyk bolimine kajtyp kelgen A N Tupolev osygan dejin zhasalyngan aeroshanalardyn konstrukciyasyna metal elementterin engize bastady Өzinin esepteulerimen Tupolev aeroshana salmagynyn 20 30 ga kemigenimen kosa konstrukciyasynyn berik bolatynyn dәleldedi 1919 1920 zhyldary zhasalgan alty shanaga metal shangy ornatyldy Osydan kejingi zhyldary Tupolev tutas metaldan zhasalgan aeroshanalardy zhobalaudy bastady sonymen katar ol komissiya aldynda turgan tutas metaldan zhasalgan ushak konstrukciyasyna bajlanysty suraktardy da sheshti Gidroushaktar ondirisin manyzdy dep tapkan A N Tupolev alyuminijden zhasalgan metall bolshekterin teniz suy әserinen bolatyn korroziyadan korgau zhәne su otkizbejtin kosylystar tehnologiyasyn zhasau siyakty kiyn mәselelerdi sheshumen ajnalysty 1921 zhyly kazanda Tupolevtin basshylygymen algashky agashtan zhasalgan tort oryndy GANT 1 glisserinin kurylysy bastaldy Ony kishigirim agash kemelerge sәjkes syzba bojynsha zhasady Sol zhyly karashada Tupolev glisserdin synaktaryn Mәskeu ozeninde ozi zhasap otkizdi Kejinrek tolyktaj metaldan zhasalgan GANT 2 eldegi algashky torpedaly kater GANT 3 sosyn GANT 4 pen GANT 5 G 5 zhasalyp shygaryldy 1922 zhyly kazanda Halyk Sharuashylygynyn Zhogargy Kenesi Gospromcvetmet usynysy bojynsha metaldan zhasalgan ushaktar zhasau zhumystary bojynsha komissiya kuru turaly sheshim kabyldady al komissiya toreligine A N Tupolev tagajyndaldy Kejinrek KB nyn 25 zhyldyk merejtojy karsanynda Tupolev konstruktorlyk byuronyn kurylgan uakyty kylyp 1922 zhyldyn 22 kazan kүnin esepteudi usyngan 1922 zhyly sәuirde OAGI din aviaciyalyk boliminde biroryndy ANT 1 ushagynyn zhobalau zhumystary bastalyp ketken bolatyn ANT 1 kishkentaj sporttyk araas konstrukciyaly erkin tasushy monoplan retinde zhasalyngan bolatyn ANT 1 algash ushuy 1923 zhyly 21 kazanda boldy Aeroshanalar glisserler men ushak konstrukciyasynyn elementterin zhasaudan zhinalgan tәzhirbienin arkasynda Tupolev oz zhaktastarymen tolykmetaldy ANT 2 ushagyn zhasap shygardy Ony 1924 zhyly 26 mamyrda ushkysh N I Petrov algash әuege koterdi A N Tupolev ANT 2 nin algash ushuy turaly bylaj degen 1924 zhyldyn 26 mamyr kүni kenestik aviaciya tarihynda әdiletti tүrde erekshe belgilenui kerek Bul kүni Ortalyk aerodromda tүngysh kenestik tolykmetaldy ushak algash ret әuege koterildi 1925 zhyly Tupolevtin kezekti ushagy R 3 ekioryndy barlaushy ushagynyn kurylysy bitti Mengerilgen seriyalyk tehnologiya bojynsha R 3 ANT 3 ushagynyn 100 danasy ondirildi Osy kezden A N Tupolev konstruktorlyk byurosy men OAGI halykaralyk dengejde tanyldy ANT 3 ushagynyn Europa men Zhaponiyaga triumty saparlarynan kejin әlem KSRO nyn da metaldan ushak zhasaj alatynyn bildi Kejinrek Tupolev ekimotorly bombylaushy ushagyn zhasap shygardy Ұshak monoplandy syzbamen kalyn kanat profilimen zhәne ogan zhүkteletin kozgaltkyshtar men zhanarmajmen zhasaldy Әlemde algash ret A N Tupolev tәzhirbie zhүzinde kanat profili kurylys biiktiginen үlken kozgaltkyshtary kanat ushtarynda ornalaskan erkintasushy tolykmetaldy monoplandy zhasau mүmkindigin tek gylymi tүrde dәleldep kana kojgan zhok sonymen katar osyndaj ushakty zhasap shygardy On zhyldan kejin osy syzba auyr aviaciyada koldanylatyn negizgi syzbaga ajnalady sebebi ol azhrodinamikalyk zhagynan en zhaksysy boldy Үshmotorly Tupolevtin en algash zholaushy ushagy bolydy Ol togyz zholaushyny tasymaldauga arnalgan bolatyn Krylya Sovetov atalgan seriyalyk ushaktyn biri segiz zholaushysymen Mәskeu Berlin Parizh Rim Marsel London Parizh Berlin Mәskeu bagytynda үlken әue sapary zhasalyndy Sapar nәtizheleri ANT 9 ushagynyn ozi sanatyndagy үzdik sheteldik ushaktarymen bәsekele alatyn birinshi dәrezheli ushak ekenin korsetti Burynnan kele zhatkan aviaciyalyk zhurnaldardyn biri ANT 9 ushagy turaly kelesini zhazgan Ұshak konstruktorlar men Kenestik Resejge kurmet korsetude Tagy karanyzTu 160 Tu 95DerekkozderO kompanii Tupolev Tupolev AAҚ Flight tamyz 29 1929 ANT 9 ushagy turaly makala agyl Syrtky siltemeler Tupolev AAҚ resmi sajty Muragattalgan 10 akpannyn 2007 zhyly