Бүкпежапырақ немесе байғұт (лат. Alchemilla vulgaris) — раушангүлділер тұқымдасына жататын көпжылдық жатаған (желілі) сабақты өсімдік.
Бүкпежапырақ немесе Байғұт | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Alchemilla vulgaris | ||||||||||||
|
Биологиялық сипаттама
Сабағыны биіктігі 30-40см. Жапырақтары қысқа сағақты немесе сағақсыз өсімдік сабағына жабысып орналасқан. Төменгі жапырақтары бүйрек тәрізді, 7-9 бөлшектеген тұрады. Жоғарғылары - саусақ салалы, 9-11 қалақтан тұрады.
Гүлдері майда, сары-жасыл түсті, қос жынысты. Олар гүлшоғырына топталған. Маусым – тамыз айларында гүлдеп, жемістенеді.
Таралуы
Бүкпежапырақ бүкіл Еуропа елдерінде таралған. Ормандарда, жол шетінде, көгалдарда жиі кездеседі.
Химиялық құрамы
Жер бетіндегі бөлімінің құрамында (7,2—11,3 %), катехиндар, флавоноидтар, фенолкарбон қышқылдары, лигнин, липидтар, кумариндар табылған. Жапырақтарында 210 мг % дейін болады. Аз мөлшеледе темір, бор, марганец, , мырыш, молибден, никель бар.
Пайдалануы
Гүлдеген кезінде жиналып кептірілген шөбі медицинада қабыуға қарсы шипа ретінде, қақырық түсіргіш, зәр айдағыш ретінде колданады. Шөбінің тұнбасын ұдайы қолданса - холестерин көрсеткішін төмендетеді.
Сырттай фурункулезда, ойық жараға қарсы, безеулерде пайдаланылады. , семіздікте, тұмау, эпилепсияда қосымша ем ретінде қолданылады .
Дереккөздер
- Т. Мұсақұлов, ОРЫСША-ҚАЗАҚША ТҮСІНДІРМЕЛІ БИОЛОГИЯЛЫҚ СӨЗДІК І-том ҚАЗАҚМЕМЛЕКЕТБАСПАСЫ, Алматы — 1959, Редакциясын басқарған: Биология ғылымының докторы профессор Т. Дарқанбаев.
- Виноградов В. М., Мартынов В. К., Чернакова В. В. Лекарственные растения в лечении заболеваний органов пищеварения. Знание1991
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bүkpezhapyrak nemese bajgut lat Alchemilla vulgaris raushangүldiler tukymdasyna zhatatyn kopzhyldyk zhatagan zhelili sabakty osimdik Bүkpezhapyrak nemese BajgutAlchemilla vulgarisDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylar unranked Saby Tukymdasy RosaceaeBiologiyalyk sipattamaSabagyny biiktigi 30 40sm Zhapyraktary kyska sagakty nemese sagaksyz osimdik sabagyna zhabysyp ornalaskan Tomengi zhapyraktary bүjrek tәrizdi 7 9 bolshektegen turady Zhogargylary sausak salaly 9 11 kalaktan turady Gүlderi majda sary zhasyl tүsti kos zhynysty Olar gүlshogyryna toptalgan Mausym tamyz ajlarynda gүldep zhemistenedi TaraluyBүkpezhapyrak bүkil Europa elderinde taralgan Ormandarda zhol shetinde kogaldarda zhii kezdesedi Himiyalyk kuramyZher betindegi boliminin kuramynda 7 2 11 3 katehindar flavonoidtar fenolkarbon kyshkyldary lignin lipidtar kumarindar tabylgan Zhapyraktarynda 210 mg dejin bolady Az molshelede temir bor marganec myrysh molibden nikel bar PajdalanuyGүldegen kezinde zhinalyp keptirilgen shobi medicinada kabyuga karsy shipa retinde kakyryk tүsirgish zәr ajdagysh retinde koldanady Shobinin tunbasyn udajy koldansa holesterin korsetkishin tomendetedi Syrttaj furunkulezda ojyk zharaga karsy bezeulerde pajdalanylady semizdikte tumau epilepsiyada kosymsha em retinde koldanylady DerekkozderT Musakulov ORYSShA ҚAZAҚShA TҮSINDIRMELI BIOLOGIYaLYҚ SӨZDIK I tom ҚAZAҚMEMLEKETBASPASY Almaty 1959 Redakciyasyn baskargan Biologiya gylymynyn doktory professor T Darkanbaev Vinogradov V M Martynov V K Chernakova V V Lekarstvennye rasteniya v lechenii zabolevanij organov pishevareniya Znanie1991