Териология (көне грекше: θηρίον – аң және λόγος – ілім) – зоология ғылымының сүтқоректілер мәселесін зерттейтін саласы. Сүтқоректілердің таралуы, мекендейтін жерлері мен тіршілігі, ерекшелігі туралы алғашқы деректер 11–12 ғасырлардағы саяхатшылардың күнделіктерінде кездеседі. 15–16 ғасырларда сүтқоректілер туралы алғашқы ғылыми мәліметтер жинақталды. Қазақстан аңдары туралы алғашқы мәліметтерді 18 ғасырда Санкт-Петербург Ғылым академиясының экспедициясының құрамында Қазақстан фаунасын зерттеуге келген орыс ғалымдары П.С.Паллас, И.Лепехин, И.Гмелиннің еңбектерінен кездестіруге болады. Кең-байтақ республика жеріндегі сүтқоректілер, бұлардың тіршілігі, таралуы, ғылымға беймәлім түрлерінің сипаттамасы жайлы алғашқы мағлұматтар 19 ғасырдағы орыс ғалымдары Эверсман, Г.С.Карелин, М.Н.Богданов, Н.А.Северцов, Н.А.Зарудный, Н.Ф.Кащенко, А.Никольскийдің еңбектерінде баяндалған. 20 ғасырдың 20-жылдарында Мәскеу, Ленинград университеттері ұйымдастырған экспедициялар республиканың бірқатар жерлерінде болып, мұндағы сүтқоректілердің түрлерін анықтады, санын есепке алып, таралуы мен шаруашылық мәнін сипаттады. Осы жылдары Қазақстан фаунасы және сүтқоректілер жүйеленімі туралы деректер қорытылды. Териология саласындағы жүйелі зерттеулер 1932 ж. КСРО Ғылым Қазақстандық базасы құрамында Зоология бөлімі ашылған соң басталды. Териология саласындағы зерттеулер қорытындыланып, 9 томдық «Қазақстан сүтқоректілері» басылымы жарық көрді (1969–85). Қазір Қазақстанда 180-нен астам сүтқоректілердің түрі белгілі.
Дереккөздер:
- Қазақстан ұлттық энциклопедиясы
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Teriologiya kone grekshe 8hrion an zhәne logos ilim zoologiya gylymynyn sүtkorektiler mәselesin zerttejtin salasy Sүtkorektilerdin taraluy mekendejtin zherleri men tirshiligi ereksheligi turaly algashky derekter 11 12 gasyrlardagy sayahatshylardyn kүndelikterinde kezdesedi 15 16 gasyrlarda sүtkorektiler turaly algashky gylymi mәlimetter zhinaktaldy Қazakstan andary turaly algashky mәlimetterdi 18 gasyrda Sankt Peterburg Ғylym akademiyasynyn ekspediciyasynyn kuramynda Қazakstan faunasyn zertteuge kelgen orys galymdary P S Pallas I Lepehin I Gmelinnin enbekterinen kezdestiruge bolady Ken bajtak respublika zherindegi sүtkorektiler bulardyn tirshiligi taraluy gylymga bejmәlim tүrlerinin sipattamasy zhajly algashky maglumattar 19 gasyrdagy orys galymdary Eversman G S Karelin M N Bogdanov N A Severcov N A Zarudnyj N F Kashenko A Nikolskijdin enbekterinde bayandalgan 20 gasyrdyn 20 zhyldarynda Mәskeu Leningrad universitetteri ujymdastyrgan ekspediciyalar respublikanyn birkatar zherlerinde bolyp mundagy sүtkorektilerdin tүrlerin anyktady sanyn esepke alyp taraluy men sharuashylyk mәnin sipattady Osy zhyldary Қazakstan faunasy zhәne sүtkorektiler zhүjelenimi turaly derekter korytyldy Teriologiya salasyndagy zhүjeli zertteuler 1932 zh KSRO Ғylym Қazakstandyk bazasy kuramynda Zoologiya bolimi ashylgan son bastaldy Teriologiya salasyndagy zertteuler korytyndylanyp 9 tomdyk Қazakstan sүtkorektileri basylymy zharyk kordi 1969 85 Қazir Қazakstanda 180 nen astam sүtkorektilerdin tүri belgili SүtkorektilerDerekkozder Қazakstan ulttyk enciklopediyasyBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet