Сүңгуір үйректер (лат. Aythya) – қазтәрізділер отрядының үйрек тұқымдасына жататын құс.
Сүңгуір үйректер | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Алакөз сүңгуір (Aythya nyroca) | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Түрлері | ||||||||||||||
12 түрі |
Негізінен Солтүстік жарты шардың және суық белдемдерін мекендейтін 7 түрі бар. Қазақстанда 4 түрі:
- алакөз сүңгуір үйрек. (A. nyroca) – Зайсанда, Іле – Шу атырабында, Сырдария өзендерінің аңғарларында;
- көк сүңгуір үйрек (A. ferina) (дене тұрқы 50 см-дей, салмағы 0,7 – 1,1 кг, қоразының басы және мойны жирен, арқасы көгілдір сұр түсті) негізінен республикамыздың солтүстік бөлігінде, Алакөл ойысында;
- айдарлы сүңгуір үйрек (A. fuligula) – Қазақстанның солтүстігінен оңтүстік-шығысына дейінгі жерлерде;
- теңіз сүңгуір үйрек (A. marila) кездеседі.
Сүңгуір үйрек – жыл құсы. Ұяларын тайыз суға, бөген не көл жағалауларына салады. Сәуір – мамыр айларында 5 – 14 жұмыртқа салып, оларды мекиені 4 аптадай басады. Балапаны 1,5 – 2 айда қанаттанып, өздігінен ұша алады. Сүңгуір үйрек су өсімдіктері және омыртқасыздармен қоректенеді. Әуесқойлық және кәсіптік жолмен ауланады.
Сүңгуір үйректер - су кұстарының туыс тобы, үйрек тұқымдастарына жатады. Артқы саусақтарында тері қалақтары болады, үйректің сүңгуіне мүмкіндік береді. Қызыл сүңгуір, қара тұрпаң кең таралған.
Дереккөздер
- Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том
Бұл — орнитология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Aythya |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Sүnguir үjrekter lat Aythya kaztәrizdiler otryadynyn үjrek tukymdasyna zhatatyn kus Sүnguir үjrekterAlakoz sүnguir Aythya nyroca Dүniesi ZhanuarlarZhamagaty HordalylarTaby ҚustarSaby ҚaztәrizdilerTukymdasy ҮjrekKishi tukymdasy Sүnguir үjrekterTegi Sүnguir үjrek 1822Tүrleri12 tүri Negizinen Soltүstik zharty shardyn zhәne suyk beldemderin mekendejtin 7 tүri bar Қazakstanda 4 tүri alakoz sүnguir үjrek A nyroca Zajsanda Ile Shu atyrabynda Syrdariya ozenderinin angarlarynda kok sүnguir үjrek A ferina dene turky 50 sm dej salmagy 0 7 1 1 kg korazynyn basy zhәne mojny zhiren arkasy kogildir sur tүsti negizinen respublikamyzdyn soltүstik boliginde Alakol ojysynda ajdarly sүnguir үjrek A fuligula Қazakstannyn soltүstiginen ontүstik shygysyna dejingi zherlerde teniz sүnguir үjrek A marila kezdesedi Sүnguir үjrek zhyl kusy Ұyalaryn tajyz suga bogen ne kol zhagalaularyna salady Sәuir mamyr ajlarynda 5 14 zhumyrtka salyp olardy mekieni 4 aptadaj basady Balapany 1 5 2 ajda kanattanyp ozdiginen usha alady Sүnguir үjrek su osimdikteri zhәne omyrtkasyzdarmen korektenedi Әueskojlyk zhәne kәsiptik zholmen aulanady Sүnguir үjrekter su kustarynyn tuys toby үjrek tukymdastaryna zhatady Artky sausaktarynda teri kalaktary bolady үjrektin sүnguine mүmkindik beredi Қyzyl sүnguir kara turpan ken taralgan DerekkozderOryssha kazaksha tүsindirme sozdik Biologiya Zhalpy redakciyasyn baskargan e g d professor E Aryn Pavlodar EKO ҒӨF 2007 1028 b ISBN 9965 08 286 3 Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 VIII tom Bul ornitologiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Ortakkorda bugan katysty media fajldar bar Category Aythya