Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Сергей Александрович Терещенко (укр. Сергій Олександрович Терещенко; 30 наурыз 1951, – 10 ақпан 2023) — кеңестік және қазақстандық мемлекет және қоғам қайраткері, экономика ғылымдарының кандидаты, Қазақ КСР 14-үкімет басшысы және тәуелсіз Қазақстанның тұңғыш премьер-министрі (1991–1994).
| Сергей Александрович Терещенко укр. Сергій Олександрович Терещенко | |||||||||
 Терещенко, 2016 жыл | |||||||||
| Лауазымы | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| 16 желтоқсан 1991 — 14 қазан 1994 | |||||||||
| Президент | Нұрсұлтан Назарбаев | ||||||||
| Ізашары | лауазымы құрылды, Қазақ КСР премьер-министрі ретінде өзі | ||||||||
| Ізбасары | Әкежан Қажыгелдин | ||||||||
| |||||||||
| 16 қазан — 16 желтоқсан 1991 | |||||||||
| Ізашары | Ұзақбай Қараманов | ||||||||
| Ізбасары | лауазымы ыдырады | ||||||||
| |||||||||
| 24 сәуір 1990 — 13 желтоқсан 1993 | |||||||||
| |||||||||
| 1 наурыз 1999 — 21 қазан 2002 | |||||||||
| Ізашары | лауазымы құрылды | ||||||||
| Ізбасары | Амангелді Ермегияев | ||||||||
| Көшбасшысы | Нұрсұлтан Назарбаев | ||||||||
| Өмірбаяны | |||||||||
| Партиясы | КОКП (1975–1991) Отан төрағасы міндетінің атқарушысы (1999–2002) Нұр Отан саяси кеңесінің мүшесі (1999, 2019) | ||||||||
| Білімі | Қазақ ауыл шаруашылығы институты (1973) | ||||||||
| Ғылыми дәрежесі | Экономика ғылымдарының кандидаты | ||||||||
| Мамандығы | инженер-механик | ||||||||
| Дүниеге келуі | 30 наурыз 1951 , , РКФСР, КСРО | ||||||||
| Қайтыс болуы | 10 ақпан 2023 (71 жас) | ||||||||
| Әкесі | Александр Иванович Терещенко | ||||||||
| Анасы | Тамара Ивановна | ||||||||
| Жұбайы | Евгения Григорьевна Терещенко (1950 туған) | ||||||||
| Балалары | қыздары Нина (1974) және Елена (1978) | ||||||||
| Әскери қызметі | |||||||||
| Атағы | запастағы | ||||||||
| Марапаттары |
| ||||||||
| Сергей Александрович Терещенко Ортаққорда | |||||||||
өңдеу  | |||||||||
Отбасы
Анасы — Тамара Ивановна және әкесі Александр Иванович Терещенко — Түлкібас ауданында болған «Победа» колхозының төрағасы, бірнеше орденнің, соның ішінде Ленин орденінің иегері, Социалистік Еңбек Ері,Ванновка округінен сайланған Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі VIII–IX шақырылымдарының депутаты болған. Әкесі Иван Терещенконың тағы Алексей мен Павел есімді ұлдары болған, олар соғыста қайтыс болған.
Өмірбаяны
Терещенко 1951 жылғы 30 наурызда Кеңестік Ресейдің қаласында дүниеге келген. Ұлты — украин. 1969 жылы Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасына қоныс аударып, Қазақ ауыл шаруашылығы институтында инженер-механик мамандығы бойынша білім алып, оны 1973 жылы бітірді. Оқуын бітіргеннен кейін Терещенко Шымкент қаласындағы колхоздың бас инженері қызметіне жіберілді. 1975 жылы Түлкібас аудандық комсомол комитетінің бірінші хатшысы болып сайланып, төрт жыл қызмет етті. Қызметтен кеткеннен кейін жеті жыл ішінде Терещенко Шымкентте жергілікті партия-атқарушы лауазымдарды атқарды.
1987 жылы Алматы жоғары партия мектебін бітірген. Экономика ғылымдарының кандидаты (1993).
1990 жылғы көктемде Терещенко Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі төрағасының орынбасары қызметін атқарды. Сол қызметтен кеткеннен кейін бір жарым жылдай Шымкентте компартия Орталық Комитетінің бірінші хатшысы болды. 1990 жылғы сәуірден мамырға дейін ол Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі қысқаша мерзімге болып сайланды. 1991 жылдың қалған айларында Терещенко (Қазақ КСР Премьер-министрі) қызметін атқарды. 16 желтоқсанда ел тәуелсіздік алған кезде ол жаңадан құрылған Премьер-министр қызметіне тағайындалды. кезінде бұрынғы мемлекеттік компанияларды жекешелендіру жұмыстары басталған. Ол сондай-ақ елдегі экономикалық реформаларды жүзеге асыру үшін атқарушы билікті күшейтуді ұсынды.
1994 жылғы мамырдың соңында Жоғарғы Кеңес қарсы сенімсіздік вотумын қабылдағанда Терещенко жеңіліске ұшырады. 12 қазанда ішкі істер министріне қатысты сыбайлас жемқорлық дауына байланысты президент Нұрсұлтан Назарбаев оны қызметінен босатты. Терещенконың мемлекеттік қызметтен кеткеннен кейін оның ізбасары болып Әкежан Қажегелдин сайланды. Қызметінен босатылғаннан кейін ол негізгі мақсаты Қазақстанның әлемдік аренаның экономикалық, саяси және мәдени кеңістігіне интеграциялану үдерісін бастау болып табылатын «Интеграция» халықаралық қорының президенті қызметін атқарды. 1998 жылы ол Нұрсұлтан Назарбаевтың президенттікке қайта сайлануын қолдағандардың қатарында болды.
1999 жылғы наурыздан 2002 жылғы қазанға дейін ол — өз қатарларында 300 мыңнан астам адамы бар "Отан" Республикалық саяси партиясы төрағасының міндетін атқарушы. 2002 жылғы қарашадан бастап Терещенко — Қазақстан халқы ассамблеясы төрағасының орынбасары (іс жүзінде оның басшысы, өйткені төрағасы Президент Назарбаев болған). 2004 жылғы 15 сәуірден бастап ол — Қазақстанның сақтандыру нарығына қатысушылар қауымдастығының президенті болса, 2010 жылғы ол наурызда ұлттық омарташылар одағын құрды.
2023 жылғы 10 ақпанда, 71 жасында қайтыс болған.
Өз өмірі
Терещенко этникалық украин болды. Жұбайы Евгения Григорьевна (1950 жылы туған) орыс тілі әдебиетінің мұғалімі болған. Олардың Нина (1974) және Елена (1978) атты екі қызы болды.
Марапаттары
- Қазақстанның Еңбек Ері (2011)
- Отан ордені (2011)
- Президенттің бейбітшілік пен рухани татулық сыйлығы (1999)
- 1-дәрежелі Достық ордені (1999)
- 2-дәрежелі Барыс ордені (2005)
- (Ресей, 2004)
- Алғыс ордені (, , 2012)
- Оңтүстік Қазақстан облысының құрметті азаматы
- Алматының құрметті азаматы
Тағы қараңыз
- — 1991–1994 қызмет еткен, Терещенко басқарған Министрлер Кабинеті.
Дереккөздер
- Ковалева, Л. ЧЕЛОВЕК ИЗ «ПОБЕДЫ» (орыс.). Южанка.kz (2 августа 2017). Тексерілді, 9 наурыз 2024. Мұрағат көшірмесі 23 наурыздың 2023 Wayback Machine мұрағатында
- Терещенко Сергей Александрович (персональная справка) (орыс.). online.zakon.kz. Тексерілді, 9 наурыз 2024. Мұрағат көшірмесі 2 қарашаның 2023 Wayback Machine мұрағатында
- №141 (14 7347) — Казахстанская правда газеті, 1971. — Б. 1—4.
- №63 (13 444) — Казахстанская правда газеті, 1967. — Б. 1—3.
- Vasiliev, Alexei Орталық Азия: Посткеңестік замандағы саяси және экономикалық қиындықтар = Central Asia: Political and Economic Challenges in the Post-Soviet Era — Saqi, 2013.
- Постановление Верховного Совета Казахской ССР от 16 октября 1991 года Об утверждении тов. Терещенко С.А. Премьер-министром Казахской ССР (орыс.). online.zakon.kz. Тексерілді, 29 наурыз 2024.
- Elgie, Robert; Moestrup, Sophia Кавказ бен Орталық Азиядағы жартылай президенттік = Semi-Presidentialism in the Caucasus and Central Asia — 2016. — ISBN 9781137387813.
- Wyzan, Michael Lewis Экономикалық тәуелсіздікке деген тұңғыш қадамдар: Посткоммунистік әлемдегі жаңа мемлекеттер = First Steps Toward Economic Independence: New States of the Postcommunist World — 1995. — ISBN 9780275947170.
- Kazakh ex-premier Tereshchenko explains support for president's re-election (ағыл.). (26 November 1998).
- Тұңғыш Премьер-Министр Сергей Терещенко қайтыс болды (қаз.). Qazaqstan (10 ақпан 2023). Тексерілді, 29 наурыз 2024.
- Указ Президента РФ от 12 декабря 2004 г. N 1552 "О награждении орденом Дружбы граждан Республики Казахстан" (орыс.). правотека.ру (12 декабря 2004). Тексерілді, 29 наурыз 2024.
- Заместитель Председателя Ассамблеи народов Казахстана С.А. Терещенко награжден орденом «Алғыс» (орыс.). ресми сайты (20 января 2012). Мұрағат көшірмесі 3 сәуірдің 2018 Wayback Machine мұрағатында
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Sergej Aleksandrovich Tereshenko ukr Sergij Oleksandrovich Tereshenko 30 nauryz 1951 10 akpan 2023 kenestik zhәne kazakstandyk memleket zhәne kogam kajratkeri ekonomika gylymdarynyn kandidaty Қazak KSR 14 үkimet basshysy zhәne tәuelsiz Қazakstannyn tungysh premer ministri 1991 1994 Sergej Aleksandrovich Tereshenko ukr Sergij Oleksandrovich TereshenkoTereshenko 2016 zhylLauazymyTu Қazakstannyn 1 premer ministri Tu16 zheltoksan 1991 14 kazan 1994Prezident Nursultan NazarbaevIzashary lauazymy kuryldy Қazak KSR premer ministri retinde oziIzbasary Әkezhan ҚazhygeldinTu Қazak KSR 2 Premer ministri Tu16 kazan 16 zheltoksan 1991Izashary Ұzakbaj ҚaramanovIzbasary lauazymy ydyradyTu Қazak KSR Zhogargy Kenesi Tu24 sәuir 1990 13 zheltoksan 1993Otan partiyasy toragasynyn mindetin atkarushy1 nauryz 1999 21 kazan 2002Izashary lauazymy kuryldyIzbasary Amangeldi ErmegiyaevKoshbasshysy Nursultan NazarbaevӨmirbayanyPartiyasyKOKP 1975 1991 Otan toragasy mindetinin atkarushysy 1999 2002 Nur Otan sayasi kenesinin mүshesi 1999 2019 BilimiҚazak auyl sharuashylygy instituty 1973 Ғylymi dәrezhesiEkonomika gylymdarynyn kandidatyMamandygyinzhener mehanikDүniege kelui 30 nauryz 1951 1951 03 30 RKFSR KSROҚajtys boluy 10 akpan 2023 2023 02 10 71 zhas Әkesi Aleksandr Ivanovich TereshenkoAnasy Tamara IvanovnaZhubajy Evgeniya Grigorevna Tereshenko 1950 tugan Balalary kyzdary Nina 1974 zhәne Elena 1978 Әskeri kyzmetiAtagyzapastagyMarapattaryҚazakstannyn Enbek EriHalyk kaһarmanySergej Aleksandrovich Tereshenko Ortakkordaondeu OtbasyAnasy Tamara Ivanovna zhәne әkesi Aleksandr Ivanovich Tereshenko Tүlkibas audanynda bolgan Pobeda kolhozynyn toragasy birneshe ordennin sonyn ishinde Lenin ordeninin iegeri Socialistik Enbek Eri Vannovka okruginen sajlangan Қazak KSR Zhogargy Kenesi VIII IX shakyrylymdarynyn deputaty bolgan Әkesi Ivan Tereshenkonyn tagy Aleksej men Pavel esimdi uldary bolgan olar sogysta kajtys bolgan ӨmirbayanyTereshenko 1951 zhylgy 30 nauryzda Kenestik Resejdin kalasynda dүniege kelgen Ұlty ukrain 1969 zhyly Қazak Kenestik Socialistik Respublikasyna konys audaryp Қazak auyl sharuashylygy institutynda inzhener mehanik mamandygy bojynsha bilim alyp ony 1973 zhyly bitirdi Okuyn bitirgennen kejin Tereshenko Shymkent kalasyndagy kolhozdyn bas inzheneri kyzmetine zhiberildi 1975 zhyly Tүlkibas audandyk komsomol komitetinin birinshi hatshysy bolyp sajlanyp tort zhyl kyzmet etti Қyzmetten ketkennen kejin zheti zhyl ishinde Tereshenko Shymkentte zhergilikti partiya atkarushy lauazymdardy atkardy 1987 zhyly Almaty zhogary partiya mektebin bitirgen Ekonomika gylymdarynyn kandidaty 1993 1990 zhylgy koktemde Tereshenko Қazak KSR Zhogargy Kenesi toragasynyn orynbasary kyzmetin atkardy Sol kyzmetten ketkennen kejin bir zharym zhyldaj Shymkentte kompartiya Ortalyk Komitetinin birinshi hatshysy boldy 1990 zhylgy sәuirden mamyrga dejin ol Қazak KSR Zhogargy Kenesi kyskasha merzimge bolyp sajlandy 1991 zhyldyn kalgan ajlarynda Tereshenko Қazak KSR Premer ministri kyzmetin atkardy 16 zheltoksanda el tәuelsizdik algan kezde ol zhanadan kurylgan Premer ministr kyzmetine tagajyndaldy kezinde buryngy memlekettik kompaniyalardy zhekeshelendiru zhumystary bastalgan Ol sondaj ak eldegi ekonomikalyk reformalardy zhүzege asyru үshin atkarushy bilikti kүshejtudi usyndy 1994 zhylgy mamyrdyn sonynda Zhogargy Kenes karsy senimsizdik votumyn kabyldaganda Tereshenko zheniliske ushyrady 12 kazanda ishki ister ministrine katysty sybajlas zhemkorlyk dauyna bajlanysty prezident Nursultan Nazarbaev ony kyzmetinen bosatty Tereshenkonyn memlekettik kyzmetten ketkennen kejin onyn izbasary bolyp Әkezhan Қazhegeldin sajlandy Қyzmetinen bosatylgannan kejin ol negizgi maksaty Қazakstannyn әlemdik arenanyn ekonomikalyk sayasi zhәne mәdeni kenistigine integraciyalanu үderisin bastau bolyp tabylatyn Integraciya halykaralyk korynyn prezidenti kyzmetin atkardy 1998 zhyly ol Nursultan Nazarbaevtyn prezidenttikke kajta sajlanuyn koldagandardyn katarynda boldy 1999 zhylgy nauryzdan 2002 zhylgy kazanga dejin ol oz katarlarynda 300 mynnan astam adamy bar Otan Respublikalyk sayasi partiyasy toragasynyn mindetin atkarushy 2002 zhylgy karashadan bastap Tereshenko Қazakstan halky assambleyasy toragasynyn orynbasary is zhүzinde onyn basshysy ojtkeni toragasy Prezident Nazarbaev bolgan 2004 zhylgy 15 sәuirden bastap ol Қazakstannyn saktandyru narygyna katysushylar kauymdastygynyn prezidenti bolsa 2010 zhylgy ol nauryzda ulttyk omartashylar odagyn kurdy 2023 zhylgy 10 akpanda 71 zhasynda kajtys bolgan Өz omiriTereshenko etnikalyk ukrain boldy Zhubajy Evgeniya Grigorevna 1950 zhyly tugan orys tili әdebietinin mugalimi bolgan Olardyn Nina 1974 zhәne Elena 1978 atty eki kyzy boldy MarapattaryҚazakstannyn Enbek Eri 2011 Otan ordeni 2011 Prezidenttin bejbitshilik pen ruhani tatulyk syjlygy 1999 1 dәrezheli Dostyk ordeni 1999 2 dәrezheli Barys ordeni 2005 Resej 2004 Algys ordeni 2012 Ontүstik Қazakstan oblysynyn kurmetti azamaty Almatynyn kurmetti azamatyTagy karanyz 1991 1994 kyzmet etken Tereshenko baskargan Ministrler Kabineti DerekkozderKovaleva L ChELOVEK IZ POBEDY orys Yuzhanka kz 2 avgusta 2017 Tekserildi 9 nauryz 2024 Muragat koshirmesi 23 nauryzdyn 2023 Wayback Machine muragatynda Tereshenko Sergej Aleksandrovich personalnaya spravka orys online zakon kz Tekserildi 9 nauryz 2024 Muragat koshirmesi 2 karashanyn 2023 Wayback Machine muragatynda 141 14 7347 Kazahstanskaya pravda gazeti 1971 B 1 4 63 13 444 Kazahstanskaya pravda gazeti 1967 B 1 3 Vasiliev Alexei Ortalyk Aziya Postkenestik zamandagy sayasi zhәne ekonomikalyk kiyndyktar Central Asia Political and Economic Challenges in the Post Soviet Era Saqi 2013 Postanovlenie Verhovnogo Soveta Kazahskoj SSR ot 16 oktyabrya 1991 goda Ob utverzhdenii tov Tereshenko S A Premer ministrom Kazahskoj SSR orys online zakon kz Tekserildi 29 nauryz 2024 Elgie Robert Moestrup Sophia Kavkaz ben Ortalyk Aziyadagy zhartylaj prezidenttik Semi Presidentialism in the Caucasus and Central Asia 2016 ISBN 9781137387813 Wyzan Michael Lewis Ekonomikalyk tәuelsizdikke degen tungysh kadamdar Postkommunistik әlemdegi zhana memleketter First Steps Toward Economic Independence New States of the Postcommunist World 1995 ISBN 9780275947170 Kazakh ex premier Tereshchenko explains support for president s re election agyl 26 November 1998 Tungysh Premer Ministr Sergej Tereshenko kajtys boldy kaz Qazaqstan 10 akpan 2023 Tekserildi 29 nauryz 2024 Ukaz Prezidenta RF ot 12 dekabrya 2004 g N 1552 O nagrazhdenii ordenom Druzhby grazhdan Respubliki Kazahstan orys pravoteka ru 12 dekabrya 2004 Tekserildi 29 nauryz 2024 Zamestitel Predsedatelya Assamblei narodov Kazahstana S A Tereshenko nagrazhden ordenom Algys orys resmi sajty 20 yanvarya 2012 Muragat koshirmesi 3 sәuirdin 2018 Wayback Machine muragatynda