Әкежан Мағжанұлы Қажыгелдин

Әкежан Мағжанұлы Қажыгелдин (27 наурыз 1952 жыл, Георгиевка (қазіргі Қалбатау) ауылы, Жарма ауданы, ШҚО) — Қазақстанның 2-ші премьер-министрі, оппозиционер, Қазақстан Республикасының Жоғарғы Кеңесінің 12 шақырылымының депутаты. 1997 жылы денсаулығымен байланысты отставкаға кетті. Көпшілік оның осы шешімін Қазақстандағы авторитаризмге қарсылық әрекеті ретінде қабылдады. Ол президент Назарбаевты авторитаризм, непотизм және адам құқықтарының бұзылуына немқұрайлылық танытты деп айыптады.

Әкежан Мағжанұлы Қажыгелдин
Лауазымы
Ту Қазақстанның 2-ші премьер-министрі Ту
14 қазан 1994 — 10 қазан 1997
Ізашары	Сергей Терещенко
Ізбасары	Нұрлан Балғымбаев
Орынбасарлары	Нығметжан Есенғарин (1994–1997) Виталий Метте (1995–1996) Ахметжан Есімов (1996–1997)
Ту Ту
18 желтоқсан 1993 — 14 қазан 1994
Премьер-Министр	Сергей Терещенко
Ізашары	Дәулет Сембаев
Ізбасары	Нығметжан Есенғарин
төрағасы
17 желтоқсан 1998 — 25 желтоқсан 2001
Ізашары	лауазым құрылды
Ізбасары	лауазым ыдыратылды
Орынбасары	Әміржан Қосанов
Өмірбаяны
Діні	Ислам
Дүниеге келуі	27 наурыз 1952 (1952-03-27) (72 жас) Георгиевка (Қалбатау) ауылы, Жарма ауданы, ШҚО
Әкесі	Мағжан
Жұбайы	Наталья Николаевна Қажегелдина (Быкова)
Балалары	ұлы мен қызы
Қызмет еткен жылдары	1974–1978
Әскер түрі	КСРО
Марапаттары
өңдеу

Өмірбаяны

27 наурыз 1952 жылы ШҚО-ның Жарма ауданының Георгиевка ауылында, білім беру саласының қызметкерлерінің отбасында өмірге келді. Уақ тайпасы Шоға руы Қойбағыс бөліміне шыққан.

Н. К. Крупская атындағы Семей педагогикалық институтын бітірген. Екі жыл Кеңес Армиясында, Семей облысы бойынша МҚК басқармасында қызмет етті (1974-1978). 1989 жылы Алматы халық шаруашылығы институтын «экономист» мамандығы бойынша бітірген. 1987-1989 жылдары КСРО Мемлекеттік қауіпсіздік комитеті Ф. Е. Дзержинский атындағы Жоғары мектебінің басшылық құрамын дайындау курстарының тыңдаушысы болды. Еңбек жолын бетоншы қызметінен бастаған. Орта мектептің мұғалімі және меңгерушісі болды.

• 1979-1984 — Семей қаласының Калинин аудандық партия комитетінің нұсқаушысы, меңгерушісінің орынбасары, бөлім меңгерушісі;
• 1985-1987 — Семей қаласының Киров аудандық атқару комитетінің төрағасы.
• 1987-1989 — Мәскеу қаласындағы «Созидатель» кооперативінің өкілі.
• 1989-1992 — құрылыс-декоративтік қаптау тасын өнеркәсіптік өңдеу жөніндегі Семей комбинатының директоры.
• 1990 — «Томан» АҚ Бас директоры.
• 1990-1992 — «Семей» ҚӨТ бас директоры.
• 1991-1993 — Семей облыстық атқару комитеті төрағасының орынбасары, облыстық әкімшілік басшысы.
• 1993 желтоқсаннан 1994 қазанға дейін — ҚР премьер-министрінің бірінші орынбасары.
• 1994 қазанынан 1997 қазанына дейін — ҚР премьер-министрі
• 1998 наурыз-қазан аралығында — ҚР президентінің штаттан тыс кеңесшісі.

Сондай-ақ, ҚР президенті жанындағы Кәсіпкерлер кеңесінің төрағасы және Қазақстанның өнеркәсіпшілері мен кәсіпкерлері одағының президенті лауазымдарын атқарған.

1998 жылы ҚР президенттігіне кандидат болды. Қазақстанның Республикалық Халық партиясының төрағасы, кейін Біріккен демократиялық партияның саяси кеңесінің мүшесі болды.

1999 жылы Қазақстаннан көшіп кетті.

Отбасы

Жұбайы — Қажыгелдина (Быкова) Наталья Николаевна. Балалары: қызы Диана, ұлы Мағжан. Мұрағатталған 23 қаңтардың 2022 жылы.

Дереккөздер

1. Новая Газета Казахстан — Семь опор и теней президента