Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Сасық меңдуана (лат. Datura) – алқалар тұқымдасына жататын өте жағымсыз иісі бар, біржылдық шөптесін өсімдіктер, кейде бұталар.
| Сасық меңдуана | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| түрлері | ||||||||||||||||||
| 9 түрі белгілі |
Сипаты
- Биіктігі 1 метрден асады.
- Сабағының сырты тегіс, іші қуыс, тік өседі.
- Жапырақтарының ұштары сүйір, салалы, ірі, шеттерінде ойықтары бар, сағақтары ұзын, үстіңгі жағы қою жасыл, төменгі бұтақты жерінде олар жалғыз-жалғыздан орналасқан.
- Гүл тәжі ұзын түтікше тәрізденіп, гүл тостағаншасынан асып тұрады. Шілде, тамыз айлары аралығында гүлдейді.
- Ұрығы - ұзындығы 3-4 сантиметрлік сырты тікенді, жұмыртқа тәрізді қауашақ. Жемісі піскен кезде ішінен 500-ге жуық үлкен қара дәнектері төгіледі.
Қазақстанның барлық аймақтарында (тек таулы жерлерде өспейді) кездесетін 1 түрі — кәдімгі Сасық меңдуана (D. stramonіum). Ол үй маңында, бақшада, кейде қоқысты жерлерде топтанып өседі.
Емдік қасиеті
Сасық меңдуана — дәрілік өсімдік, оның құрамында гиосциамин, атропин, скополамин алкалоидтары, эфир майы (0,04%), каротин (0,1%), илік заттар (0,7%) болады. Тұқымында 45%-дай линол глицериді, 40%-дай олеин, 20% стеарин бар. Сасық меңдуананың емдік қасиеті көне заманнан белгілі. Дәрілік мақсатқа өсімдік гүлдеген кезде жапырақтарын жинап алып кептіреді.
Медицинада Сасық меңдуанадан алынған препаратты , тыныс алу жүйесі, теңіз және биіктікке байланысты ауруларға қарсы пайдаланады.
Халық медицинасында буын ауруларын, невралгияны, жүйке ауруларын емдеу үшін қолданылады.
Сақтық шаралары
Өсімдік өте улы. Уланған адамның беті қызарады, көз қарашығы үлкейеді. Кісі тынышсызданады, көзіне әр түрлі нәрселер көрінгендей болады, бірте-бірте есінен айрылады. Сондықтан сасық меңдуанадан жасалған дәрілерді тек дәрігердің қатаң бақылауымен ғана пайдалану қажет.
Тағы қараңыз
Дереккөздер
- Қазақстанның дәрілік өсімдіктері. Іскендіров Әбіш. Алматы "Қазақстан" 1982, 188 бет.
- Қазақ Энциклопедиясы, 7 том
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Sasyk menduana lat Datura alkalar tukymdasyna zhatatyn ote zhagymsyz iisi bar birzhyldyk shoptesin osimdikter kejde butalar Sasyk menduanaDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylar unranked AsteridsSaby Tukymdasy SolanaceaeKishi tukymdasy Tajpasy Tegi Datura L tүrleri9 tүri belgiliSipatyBiiktigi 1 metrden asady Sabagynyn syrty tegis ishi kuys tik osedi Zhapyraktarynyn ushtary sүjir salaly iri shetterinde ojyktary bar sagaktary uzyn үstingi zhagy koyu zhasyl tomengi butakty zherinde olar zhalgyz zhalgyzdan ornalaskan Gүl tәzhi uzyn tүtikshe tәrizdenip gүl tostaganshasynan asyp turady Shilde tamyz ajlary aralygynda gүldejdi Ұrygy uzyndygy 3 4 santimetrlik syrty tikendi zhumyrtka tәrizdi kauashak Zhemisi pisken kezde ishinen 500 ge zhuyk үlken kara dәnekteri togiledi Қazakstannyn barlyk ajmaktarynda tek tauly zherlerde ospejdi kezdesetin 1 tүri kәdimgi Sasyk menduana D stramonium Ol үj manynda bakshada kejde kokysty zherlerde toptanyp osedi Emdik kasietiSasyk menduana dәrilik osimdik onyn kuramynda giosciamin atropin skopolamin alkaloidtary efir majy 0 04 karotin 0 1 ilik zattar 0 7 bolady Tukymynda 45 daj linol gliceridi 40 daj olein 20 stearin bar Sasyk menduananyn emdik kasieti kone zamannan belgili Dәrilik maksatka osimdik gүldegen kezde zhapyraktaryn zhinap alyp keptiredi Medicinada Sasyk menduanadan alyngan preparatty tynys alu zhүjesi teniz zhәne biiktikke bajlanysty aurularga karsy pajdalanady Halyk medicinasynda buyn aurularyn nevralgiyany zhүjke aurularyn emdeu үshin koldanylady Saktyk sharalaryӨsimdik ote uly Ulangan adamnyn beti kyzarady koz karashygy үlkejedi Kisi tynyshsyzdanady kozine әr tүrli nәrseler koringendej bolady birte birte esinen ajrylady Sondyktan sasyk menduanadan zhasalgan dәrilerdi tek dәrigerdin katan bakylauymen gana pajdalanu kazhet Tagy karanyzDәrilik osimdikterDerekkozderҚazakstannyn dәrilik osimdikteri Iskendirov Әbish Almaty Қazakstan 1982 188 bet Қazak Enciklopediyasy 7 tom