Каротин — каротиноидтар тобына жататын қызғылт сары түсті пигмент. Өсімдік клеткаларының құрамында болатын сарғыш-қызғылт пигмент (алғаш рет сәбізде болатыны анықталды, сондай-ақ итмұрын, қарақат, шетен және т.б. жемістерде болады); А провитамині. Организмде ыдырап бөліну арқылы A дәруменіне айналады.
Өсімдіктерде кездесуі
Каротин келесі өсімдіктердің құрамында көптеп кездеседі:
- ананас
- самырсын жаңғағы
- қымыздық
- көк пияз
- ақжелкен
- шырғанақ
- шетен
- аю пияз
- тәтті қызыл бұрыш
- асқабақ
- аскөк
- қызанақ
Сонымен бірге каротин пигментін сиырдың бауырынан, көк бұрыштан, ас бұршақтан, шабдалыдан, қауыннан, брокколиден, қызыл қырыққабаттан және қарбыздан алуға болады. Ал өрік, апельсин, балғын және тұздалған қияр, ірімшік, жұмыртқа, кілегей, қаймақ, сүзбе, жаңғақ пен балықтың құрамында аз мөлшерде кездеседі.
Каротиннің адам ағзасы үшін маңызы
Каротиннің адам ағзасында жеткіліксіз болуы, адамның ісік ауруына шалдығуына алып келеді. А дәруменінің жеткіліксіздігі жуан ішектің, асқазан, өкпе және сүт безі рагының туындауына себеп болады.
А дәрумені иммундық жүйені нығайтып, созылмалы және жұқпалы аурулардан айықтырады.
Каротиннің адам ағзасы үшін зияны
Адам ағзасында А дәрумені көбейіп кетсе, адамның жүрегі айнып, іші ауырады, ішек пен асқазанның жұмысы бұзылады, буын мен тері қышымасына душар болады.
Дереккөздер
- "Ордабасы": Энциклопедия.- Шымкент:"Ордабасы".2008.
- Қазақ тілі терминдер сөздігі I том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Karotin karotinoidtar tobyna zhatatyn kyzgylt sary tүsti pigment Өsimdik kletkalarynyn kuramynda bolatyn sargysh kyzgylt pigment algash ret sәbizde bolatyny anyktaldy sondaj ak itmuryn karakat sheten zhәne t b zhemisterde bolady A provitamini Organizmde ydyrap bolinu arkyly A dәrumenine ajnalady a karotinb karotinӨsimdikterde kezdesuiKarotin kelesi osimdikterdin kuramynda koptep kezdesedi ananas samyrsyn zhangagy kymyzdyk kok piyaz akzhelken shyrganak sheten ayu piyaz tәtti kyzyl burysh askabak askok kyzanak Sonymen birge karotin pigmentin siyrdyn bauyrynan kok buryshtan as burshaktan shabdalydan kauynnan brokkoliden kyzyl kyrykkabattan zhәne karbyzdan aluga bolady Al orik apelsin balgyn zhәne tuzdalgan kiyar irimshik zhumyrtka kilegej kajmak sүzbe zhangak pen balyktyn kuramynda az molsherde kezdesedi Karotinnin adam agzasy үshin manyzyKarotinnin adam agzasynda zhetkiliksiz boluy adamnyn isik auruyna shaldyguyna alyp keledi A dәrumeninin zhetkiliksizdigi zhuan ishektin askazan okpe zhәne sүt bezi ragynyn tuyndauyna sebep bolady A dәrumeni immundyk zhүjeni nygajtyp sozylmaly zhәne zhukpaly aurulardan ajyktyrady Karotinnin adam agzasy үshin ziyanyAdam agzasynda A dәrumeni kobejip ketse adamnyn zhүregi ajnyp ishi auyrady ishek pen askazannyn zhumysy buzylady buyn men teri kyshymasyna dushar bolady Derekkozder Ordabasy Enciklopediya Shymkent Ordabasy 2008 Қazak tili terminder sozdigi I tomBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet