Оңтүстік арал (орыс. Южный остров) - Жаңа Жер архипелагының аралы, Солтүстік аралдан Маточкин Шар бұғазы арқылы (ені 2-3 км), Вайгач аралынан - бұғазы (ені шамамен 50 км) арқылы бөлінген. Ресейдің Архангельск облысының әкімшілік бөлігіне кіреді. Ауданы - 33 275 км², бұл Ресейде Сахалин және Солтүстік аралдарынан кейінгі үшінші ірі арал.
Оңтүстік орыс. Южный | |
Сипаттамасы | |
---|---|
Ауданы | 33 275 км² |
Ең биік нүктесі | 1291 м |
Тұрғындар | 2716 адам |
Халық тығыздығы | Айтылым қатесі: Күтілмеген оператор < адам/км² |
Орналасуы | |
72° с. е. 54° ш. б. / 72° с. е. 54° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 72° с. е. 54° ш. б. / 72° с. е. 54° ш. б. (G) (O) (Я) | |
Ел | Ресей |
Аймақ | Архангельск облысы |
Lua error Module:Wikidata/media ішіндегі 4 жолында: attempt to concatenate local 'value' (a nil value). |
Батыста түбегі орналасқан.
Ең биік нүктесі - Первоусмотренная тауы (1291 м).
Тарихы
Ежелгі дәуірде аралды белгісіз тайпа мекендеген, ол, мүмкін, жататын. Мүмкін, өздерін жеушілердің (ненецтер) мифологиясында олар деген атаумен белгілі.
Шамамен XII-XIII ғасырларда аралды көпестері ашты, бірақ бұл жайлы тарихи дәлелдемелер жоқ. Сондай-ақ архипелагты ежелгі скандинавдықтар бірінші ашқандығы дәлелденбеді.
Батыс еуропалықтардан аралға бірінші болып «Солтүстік-Батыс өткелін іздестіру» және Ресей мемлекетімен қарым-қатынас орнату үшін Лондондық «Мәскеулік компания» экспедициясын (1547-1553) жарлығымен жетекшілік еткен ағылшын зерттеушісі 1553 жылы келді.
Голландық ғалым Герард Меркатордың 1595 жылғы картасында Жаңа Жер архипелагі әлі біртұтас арал, тіпті түбек ретінде көрінеді.
1671 жылы Парижде «Солтүстік елдер бойынша саяхат» шығармасы жарияланды, оның авторы, Лотаринг ақсүйегі Пьер Мартен де Ла Мартиньер 1653 жылы Жаңа Жер архипелагының оңтүстік аралына даттық көпестердің кемесімен барды. дат теңізшілері мен Мартиньер үш қайықпен жағалауға шыққан кезде сол жерде садақпен қаруланып, ағаштан жасалған пұттарға сыйынатын аңшы-өздерін жеушілерді кездестірді.
Атақты голландық табиғат зерттеуші-ғалым «Солтүстік және Шығыс Татария» (1692) кітабында, Батыс Еуропада Сібір және Ресейдің солтүстігі туралы алғашқы ғылыми еңбекте, Петрдің аралда орыс әскери бекініс құруды жоспарлағанын хабарлайды.
Оңтүстік аралдың алғашқы орыс зерттеушісі - штурман (1768-1769).
екінші жартысына дейін мен норвегтер үнемі аң, балық аулап жүргенімен, шын мәнісінде, аралда адамдар өмір сүрмеген. Олардың бірде-біреуі аралда өмір сүре алмаса да, уақыт өте келе Ресей империясы әрқашан аралға құқықтарын жариялаған ұсақ дипломатиялық қақтығыстар болды.
Аралды белсенді қоныстандыру 1869 жылы басталды, онда бірнеше ненец отбасылары мәжбүрлеп қоныстандырылды. 1877 жылы аралда елді мекені пайда болды. XIX ғасырдың сексенінші жылдарында Жаңа Жерде ненецтердің және орыс өнер кәсіпшілердің шағын колониясы болды.
1901 жылы жергілікті жас ненец өзімен бірге жол көрсетушісі ретінде алып кеткен белгілі полярлық суретші аралда жұмыс істеді. Иттермен 400 шақырымдық жол жүру кезінде Борисов үнемі сурет салып отырды. Кескіндемеге қызығушылық танытқан Вылканың талантын байқап, Борисов Тыко Вылканы кескіндеме өнеріне үйретті. 1903 жылы суретші және жазушы аралға жер аударылған кезде, ол сондай-ақ жас ненецтің талантын атап өтіп, бояулар мен қарындаштар сыйлады.
1909 жылы аралға Тыко Вылкамен бірге Жаңа Жер архипелагының барлығын зерттеп, оның нақты картографиялық сипаттамасын жасаған полярлық зерттеуші келді.
1911 жылғы Жаңа Жер экспедициясы Оңтүстік аралды зерттеп, орыс өнеркәсіпкерлерді сол күнге дейін белгісіз болған кентке жинады. Картада еш жерде аталмаған, ешқандай атаусыз, шыңында орналасқан Қара мұрында ауылдың жағдайы қайғылы болды: адамның бас сүйектері, қаңқалары, сүйектері барлық жерде шашыраңқы жатқан. Мұнда тұрған кресттер, шамасы, зираттарда мүлдем тозып және жанып күл болып, бөренелері құлап, жазулары өшіп қалған. Барлығы экспедиция шамамен 13 адамның қалдықтарын санап шықты. Қашықтықта тағы үш жартылай бұзылған кресттер болды.
тұрағы Қара кірмесінің жағасында орналасқан.
1954 жылы ядролық сынақ аймағында нысандарды салу үшін мұнда алғашқы әскери қызметшілер келді.
1997 жылы В.Н.Калякиннің орнитологиялық экспедициясы Малый кірмесі жағалауының солтүстік бөлігінде Медный түбегінде ( бұғазының шығыс жағалауында), Жоғалған екі тасты лабирит тапты.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Ontүstik aral orys Yuzhnyj ostrov Zhana Zher arhipelagynyn araly Soltүstik araldan Matochkin Shar bugazy arkyly eni 2 3 km Vajgach aralynan bugazy eni shamamen 50 km arkyly bolingen Resejdin Arhangelsk oblysynyn әkimshilik boligine kiredi Audany 33 275 km bul Resejde Sahalin zhәne Soltүstik araldarynan kejingi үshinshi iri aral Ontүstik orys YuzhnyjSipattamasyAudany33 275 km En biik nүktesi1291 mTurgyndar2716 adamHalyk tygyzdygyAjtylym katesi Kүtilmegen operator lt adam km Ornalasuy72 s e 54 sh b 72 s e 54 sh b 72 54 G O Ya Koordinattar 72 s e 54 sh b 72 s e 54 sh b 72 54 G O Ya T El ResejAjmakArhangelsk oblysyOntүstikLua error Module Wikidata media ishindegi 4 zholynda attempt to concatenate local value a nil value Batysta tүbegi ornalaskan En biik nүktesi Pervousmotrennaya tauy 1291 m TarihyEzhelgi dәuirde araldy belgisiz tajpa mekendegen ol mүmkin zhatatyn Mүmkin ozderin zheushilerdin nenecter mifologiyasynda olar degen ataumen belgili Shamamen XII XIII gasyrlarda araldy kopesteri ashty birak bul zhajly tarihi dәleldemeler zhok Sondaj ak arhipelagty ezhelgi skandinavdyktar birinshi ashkandygy dәleldenbedi Batys europalyktardan aralga birinshi bolyp Soltүstik Batys otkelin izdestiru zhәne Resej memleketimen karym katynas ornatu үshin Londondyk Mәskeulik kompaniya ekspediciyasyn 1547 1553 zharlygymen zhetekshilik etken agylshyn zertteushisi 1553 zhyly keldi Gollandyk galym Gerard Merkatordyn 1595 zhylgy kartasynda Zhana Zher arhipelagi әli birtutas aral tipti tүbek retinde korinedi 1671 zhyly Parizhde Soltүstik elder bojynsha sayahat shygarmasy zhariyalandy onyn avtory Lotaring aksүjegi Per Marten de La Martiner 1653 zhyly Zhana Zher arhipelagynyn ontүstik aralyna dattyk kopesterdin kemesimen bardy dat tenizshileri men Martiner үsh kajykpen zhagalauga shykkan kezde sol zherde sadakpen karulanyp agashtan zhasalgan puttarga syjynatyn anshy ozderin zheushilerdi kezdestirdi Atakty gollandyk tabigat zertteushi galym Soltүstik zhәne Shygys Tatariya 1692 kitabynda Batys Europada Sibir zhәne Resejdin soltүstigi turaly algashky gylymi enbekte Petrdin aralda orys әskeri bekinis kurudy zhosparlaganyn habarlajdy Ontүstik araldyn algashky orys zertteushisi shturman 1768 1769 ekinshi zhartysyna dejin men norvegter үnemi an balyk aulap zhүrgenimen shyn mәnisinde aralda adamdar omir sүrmegen Olardyn birde bireui aralda omir sүre almasa da uakyt ote kele Resej imperiyasy әrkashan aralga kukyktaryn zhariyalagan usak diplomatiyalyk kaktygystar boldy Araldy belsendi konystandyru 1869 zhyly bastaldy onda birneshe nenec otbasylary mәzhbүrlep konystandyryldy 1877 zhyly aralda eldi mekeni pajda boldy XIX gasyrdyn sekseninshi zhyldarynda Zhana Zherde nenecterdin zhәne orys oner kәsipshilerdin shagyn koloniyasy boldy 1901 zhyly zhergilikti zhas nenec ozimen birge zhol korsetushisi retinde alyp ketken belgili polyarlyk suretshi aralda zhumys istedi Ittermen 400 shakyrymdyk zhol zhүru kezinde Borisov үnemi suret salyp otyrdy Keskindemege kyzygushylyk tanytkan Vylkanyn talantyn bajkap Borisov Tyko Vylkany keskindeme onerine үjretti 1903 zhyly suretshi zhәne zhazushy aralga zher audarylgan kezde ol sondaj ak zhas nenectin talantyn atap otip boyaular men karyndashtar syjlady 1909 zhyly aralga Tyko Vylkamen birge Zhana Zher arhipelagynyn barlygyn zerttep onyn nakty kartografiyalyk sipattamasyn zhasagan polyarlyk zertteushi keldi 1911 zhylgy Zhana Zher ekspediciyasy Ontүstik araldy zerttep orys onerkәsipkerlerdi sol kүnge dejin belgisiz bolgan kentke zhinady Kartada esh zherde atalmagan eshkandaj atausyz shynynda ornalaskan Қara murynda auyldyn zhagdajy kajgyly boldy adamnyn bas sүjekteri kankalary sүjekteri barlyk zherde shashyranky zhatkan Munda turgan krestter shamasy zirattarda mүldem tozyp zhәne zhanyp kүl bolyp boreneleri kulap zhazulary oship kalgan Barlygy ekspediciya shamamen 13 adamnyn kaldyktaryn sanap shykty Қashyktykta tagy үsh zhartylaj buzylgan krestter boldy turagy Қara kirmesinin zhagasynda ornalaskan 1954 zhyly yadrolyk synak ajmagynda nysandardy salu үshin munda algashky әskeri kyzmetshiler keldi 1997 zhyly V N Kalyakinnin ornitologiyalyk ekspediciyasy Malyj kirmesi zhagalauynyn soltүstik boliginde Mednyj tүbeginde bugazynyn shygys zhagalauynda Zhogalgan eki tasty labirit tapty