Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ораз-Мұхаммед сұлтан (орыс. Ураз-Магмет царевич, тат. Ураз-Мөхәммәт, 1573 – 1610) – қазақ сұлтаны, Қасым хандығының билеушісі, Тәуекел ханның немере інісі, Ондан сұлтанның ұлы, Шығай ханның немересі. Ораз Мұхаммед орыс жылнамаларында “қазақ ордасының ханзадасы” деп аталады. 1588 ж. Ораз Мұхаммед хан кеңесшісі (қарашысы) Қыдырғали Жалайыримен бірге Сібір хандығының астанасы жергілікті билеуші Сейдахметке (Сейтек, Сейдақ) қонаққа барып, Сейтек ханмен бірге Ертіс бойында аңшылықта жүрген кезінде Тобыл воеводасы Данила Чулков жасағының қолына түсіп, Мәскеуге жөнелтілді. Федор Иванович патша оны жылы қабылдап, қызметке тартты. Ораз Мұхаммед патша сарайындағы салтанатты қабылдауларға, орыстардың шведтерге (1590), Қырым хандығына (1598) қарсы соғыстарына қатысты. 1594 жылдың соңында Тәуекел хан Мәскеуге аттандырған Құлмұхаммед елшілігі Ресеймен достық келісім жасау жөніндегі саяси ұсыныстармен қатар Ораз Мұхаммедті еліне қайтаруды өтінді. Тәуекел хан Ресеймен саяси келісімді бекіту мақсатымен Ораз Мұхаммедтің орнына өз балаларының біреуін аманатқа беруге міндеттенді. Бірақ бұл Тәуекелдің өліміне байланысты аяқсыз қалды. Орыс патшасы Борис Годунов 1600 ж. Ораз Мұхаммедті Ока өзенінің бойындағы Қасым (Касимово) хандығының ханы етіп тағайындады. 1605 – 13 ж. Ресейде болған бұлғақ жылдарында Ораз Мұхаммед жағына шығып, жалған патшаның сарайындағы атақты адамдардың бірі болды. Ораз Мұхаммедтің өзіне адал қызмет етпейтінін сезген Лжедмитрий ІІ оны жағасына аң аулауға ертіп барып, жалдамалыларына өлтіртті.
| Ораз-Мұхаммед хан | ||
 Сейтек мырза мен Ораз-Мұхаммед сұлтан саятшылық кезінде. Кунгур жылнамасы | ||
| Лауазымы | ||
|---|---|---|
| ||
| 1600 — 1610 | ||
| Ізашары | Мұстафағали хан | |
| Ізбасары | Арслан хан | |
| Өмірбаяны | ||
| Діні | Ислам | |
| Дүниеге келуі | 1573 | |
| Қайтыс болуы | 1610 | |
| Династия | Төре | |
| Әкесі | Ондан сұлтан | |
өңдеу  | ||
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VII том; Вельяминов-Зернов В.В., Исследования о касимовских царях и царевичах, ч.2, СПб., 1864; Березин И.Н., Библиотека восточных историков, т.2, ч.1, Казань, 1854; Казахско-русские отношения в XVІ – XVІІІ вв., А.-А., 1961.
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Oraz Muhammed sultan orys Uraz Magmet carevich tat Uraz Mohәmmәt 1573 1610 kazak sultany Қasym handygynyn bileushisi Tәuekel hannyn nemere inisi Ondan sultannyn uly Shygaj hannyn nemeresi Oraz Muhammed orys zhylnamalarynda kazak ordasynyn hanzadasy dep atalady 1588 zh Oraz Muhammed han kenesshisi karashysy Қydyrgali Zhalajyrimen birge Sibir handygynyn astanasy zhergilikti bileushi Sejdahmetke Sejtek Sejdak konakka baryp Sejtek hanmen birge Ertis bojynda anshylykta zhүrgen kezinde Tobyl voevodasy Danila Chulkov zhasagynyn kolyna tүsip Mәskeuge zhoneltildi Fedor Ivanovich patsha ony zhyly kabyldap kyzmetke tartty Oraz Muhammed patsha sarajyndagy saltanatty kabyldaularga orystardyn shvedterge 1590 Қyrym handygyna 1598 karsy sogystaryna katysty 1594 zhyldyn sonynda Tәuekel han Mәskeuge attandyrgan Қulmuhammed elshiligi Resejmen dostyk kelisim zhasau zhonindegi sayasi usynystarmen katar Oraz Muhammedti eline kajtarudy otindi Tәuekel han Resejmen sayasi kelisimdi bekitu maksatymen Oraz Muhammedtin ornyna oz balalarynyn bireuin amanatka beruge mindettendi Birak bul Tәuekeldin olimine bajlanysty ayaksyz kaldy Orys patshasy Boris Godunov 1600 zh Oraz Muhammedti Oka ozeninin bojyndagy Қasym Kasimovo handygynyn hany etip tagajyndady 1605 13 zh Resejde bolgan bulgak zhyldarynda Oraz Muhammed zhagyna shygyp zhalgan patshanyn sarajyndagy atakty adamdardyn biri boldy Oraz Muhammedtin ozine adal kyzmet etpejtinin sezgen Lzhedmitrij II ony zhagasyna an aulauga ertip baryp zhaldamalylaryna oltirtti Oraz Muhammed hanSejtek myrza men Oraz Muhammed sultan sayatshylyk kezinde Kungur zhylnamasyLauazymy12 Қasym hany1600 1610Izashary Mustafagali hanIzbasary Arslan hanӨmirbayanyDini IslamDүniege kelui 1573 1573 Қajtys boluy 1610 1610 Dinastiya ToreӘkesi Ondan sultanondeu Orys patshasy Boris Godunov 1600 zh Oraz Muhammedti Oka ozeninin bojyndagy Қasym handygynyn hany etip tagajyndady Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 VII tom Velyaminov Zernov V V Issledovaniya o kasimovskih caryah i carevichah ch 2 SPb 1864 Berezin I N Biblioteka vostochnyh istorikov t 2 ch 1 Kazan 1854 Kazahsko russkie otnosheniya v XVI XVIII vv A A 1961 Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet