Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Олстер-шотланд тілі (Ulster Scots; ирл. Albainais) - шотландық келімсектер Олстерде тарихи түрде қолданған неміс сөйленісі.
| Олстер-шотланд тілі | |
| Өз атауы: | Ulstèr-Scotch, Ullans, |
|---|---|
| Елдер: | |
| Аймақтар: | |
| Сөйлеушілер саны: | 30-35 мыңнан 100 мың адам |
| Санаты: | Еуропа тілдері |
| Жазуы: | |
| ISO 639-1: | — |
| : | — |
| : | - |
| Тағы қараңыз: | |
Шығу тегі және генетикалық байланыстар
Тарихи тұрғыдан, Ulster Scots Олстердегі шотландық келімсектердің диалектісі болған және осы уақытқа дейін шотланд (герман) тілімен тығыз генетикалық байланыстар кездеседі. Олстер тілін ағылшын келімсектерінің диалектілерімен байланысты ағылшын нұсқасымен, сондай-ақ сирек қолданылатын ирланд тілінің олстер диалектімен шатастырмау керек.
Тарихы
Олстер-шотланд диалектісі Солтүстік Ирландияға XVII ғасырда, шотланд және ағылшын келімсектерінің Олстерге жаппай қоныс аударуы кезінде әкелінді. Ұзақ уақыт бойы олстер-шотландтың сөйлеуі төменгі Шотландия тұрғындарының тілімен бірдей болды, тек XX ғасырда елеулі жіктелу басталды.
Таралуы
Тарихи тұрғыдан, Ulster Scots Ольстердің солтүстік және шығыс графтықтары - мен сөйлейтін. ХІХ және әсіресе ХХ ғасырларда урбанизацияға және олстер-шотланд диалектісінің негізгі тірегі - балық аулау ауылдары тұрғындарының кетуіне байланысты құлдырап, ұмыт бола бастады. 1999 жылы әртүрлі бағалаулар бойынша, Олстер тұрғындарының тек 2%-ы ана тіліндей сөйледі (тіл иелерінің саны, әр түрлі деректерге сәйкес, 30-35 мыңнан 100 мыңға дейін болатын).
Күйі және жазу қағидасы
ХХ ғасырға дейін олстер-шотланд диалектісінде кейбір әдеби шығармаларды шығарғанымен, аймақтық диалектілердің бірі ретінде ғана қабылданды. ХХ ғасырдың екінші жартысында, олстер-шотландтың ауызекі тіл ретінде іс жүзінде құрып бітуіне қарамастан, оның жергілікті тіл ретіндегі беделі, ирландық емес, бірақ олстердің символы - ұқсастық ретінде айтарлықтай өсті. Мұнда идеологиясының қалыптасуы маңызды рөл атқарды. 90-жылдары олстер-шотланд диалектінің жазбаша нұсқасын «қаншалықты мүмкін болғанша ағылшын тілінен (және ішінара шотланд тілінен де) өзгеше» етіп жасау үшін жазу мен орфография ережелері жасалды. Оны қорғау және тарату үшін қоғамдар құрылды (Ulster Scots language society, Ulster Scots Agency). Даулы сауалға оның жіктелуі айналды - көптеген тіл мамандар әлі де бұл тілді шотланд тілінің олстер нұсқасы деп айтуға болады деп санайды. Ол Олстердегі жағдайды шешуге арналған бірлескен британдық-ирландық комиссия деп те аталады.
Олстерді тарихи түрде Солтүстік Ирландия мен Донеголлдың бөліктерінде қолданылатын шотланд тілінің нұсқасы ретінде түсіну керек.
Олстер-шотландқа арналған оқу бағдарламалары жасалуда. Олстердің әртүрлі бөліктерінде жол белгілері мен хабарландырулардағы мәтін ағылшын және олстер-шотланд тілдері қатар жүреді.
Сілтеме
- Ulster Scots Language Society
- Ulster Scots: A Grammar of the Traditional Written Word and Spoken Language Philip Reobonson
- What language are spoken in Northern Ireland?
- Ulster Scots BBCDiscover the culture, learn the language, unlock the history and enjoy the programmes
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Olster shotland tili Ulster Scots irl Albainais shotlandyk kelimsekter Olsterde tarihi tүrde koldangan nemis sojlenisi Olster shotland tiliӨz atauy Ulster Scotch Ullans Braid Scots ScotchElder IrlandiyaAjmaktar OlsterSojleushiler sany 30 35 mynnan 100 myn adamSanaty Europa tilderiҮndieuropa tilderi German tarmagy dd dd dd Zhazuy latynshaISO 639 1 Tagy karanyz Soltүstik Irlandiyadagy Olster shotland tilinin koldanyluy 2011 zhylgy halyk sanagyShygu tegi zhәne genetikalyk bajlanystarTarihi turgydan Ulster Scots Olsterdegi shotlandyk kelimsekterdin dialektisi bolgan zhәne osy uakytka dejin shotland german tilimen tygyz genetikalyk bajlanystar kezdesedi Olster tilin agylshyn kelimsekterinin dialektilerimen bajlanysty agylshyn nuskasymen sondaj ak sirek koldanylatyn irland tilinin olster dialektimen shatastyrmau kerek TarihyOlster shotland dialektisi Soltүstik Irlandiyaga XVII gasyrda shotland zhәne agylshyn kelimsekterinin Olsterge zhappaj konys audaruy kezinde әkelindi Ұzak uakyt bojy olster shotlandtyn sojleui tomengi Shotlandiya turgyndarynyn tilimen birdej boldy tek XX gasyrda eleuli zhiktelu bastaldy TaraluyTarihi turgydan Ulster Scots Olsterdin soltүstik zhәne shygys graftyktary men sojlejtin HIH zhәne әsirese HH gasyrlarda urbanizaciyaga zhәne olster shotland dialektisinin negizgi tiregi balyk aulau auyldary turgyndarynyn ketuine bajlanysty kuldyrap umyt bola bastady 1999 zhyly әrtүrli bagalaular bojynsha Olster turgyndarynyn tek 2 y ana tilindej sojledi til ielerinin sany әr tүrli derekterge sәjkes 30 35 mynnan 100 mynga dejin bolatyn Kүji zhәne zhazu kagidasyHH gasyrga dejin olster shotland dialektisinde kejbir әdebi shygarmalardy shygarganymen ajmaktyk dialektilerdin biri retinde gana kabyldandy HH gasyrdyn ekinshi zhartysynda olster shotlandtyn auyzeki til retinde is zhүzinde kuryp bituine karamastan onyn zhergilikti til retindegi bedeli irlandyk emes birak olsterdin simvoly uksastyk retinde ajtarlyktaj osti Munda ideologiyasynyn kalyptasuy manyzdy rol atkardy 90 zhyldary olster shotland dialektinin zhazbasha nuskasyn kanshalykty mүmkin bolgansha agylshyn tilinen zhәne ishinara shotland tilinen de ozgeshe etip zhasau үshin zhazu men orfografiya erezheleri zhasaldy Ony korgau zhәne taratu үshin kogamdar kuryldy Ulster Scots language society Ulster Scots Agency Dauly saualga onyn zhiktelui ajnaldy koptegen til mamandar әli de bul tildi shotland tilinin olster nuskasy dep ajtuga bolady dep sanajdy Ol Olsterdegi zhagdajdy sheshuge arnalgan birlesken britandyk irlandyk komissiya dep te atalady Olsterdi tarihi tүrde Soltүstik Irlandiya men Donegolldyn bolikterinde koldanylatyn shotland tilinin nuskasy retinde tүsinu kerek Olster shotlandka arnalgan oku bagdarlamalary zhasaluda Olsterdin әrtүrli bolikterinde zhol belgileri men habarlandyrulardagy mәtin agylshyn zhәne olster shotland tilderi katar zhүredi SiltemeUlster Scots Language Society Ulster Scots A Grammar of the Traditional Written Word and Spoken Language Philip Reobonson What language are spoken in Northern Ireland Ulster Scots BBCDiscover the culture learn the language unlock the history and enjoy the programmes