Максиллоподалар, (лат. Maxillopoda) – шаянтәрізділердің бір класс тармағы. Теңіздерде, тұщы суларда кең таралған. Максиллоподалар жеке немесе субстратқа жабысып, паразиттік тіршілік етеді. Жақсы жетілген ауыз аяқтарын қорегін судан сүзу үшін пайдаланады. Көкірек бөлімі көбіне 6 (кейде 5 не 4) сегментті. Көкірек аяқтары қозғалыс қызметін атқарады. Құрсақ аяқтары жоқ. Максиллоподалардың ескекаяқты шаянтәрізділер, (Mystacocarіda), тұқыжегіштер (Branchіura), мұртаяқтылар (Currіpedіa), (Ascothoracіda) деп аталатын 5 отряды бар. Ең жиі кездесетіндері: тұқыжегіштер — балықтардың терісінде тіршілік ететін эктопаразиттер. Олардың 130-дей түрі белгілі. Негізгі өкілі — (Argulus folіaceus). Паразитті тіршілік етуіне байланысты мен антенналары ұсақ ілмек тәрізді өсінділерге айналған. Түрленіп дамиды. Көбейіп кетсе, балық шаруашылығына зиян келтіреді; теңіздерде тіршілік етуіне байланысты антенналары мен күрделі көздері дамымай, кеуде аяқтарының 6 жұбы қоректі аузына қарай әкелетін екі бұтақты ұзын “мұртшаларға” айналған ( аты осыған байланысты қойылған). Ересек түрлерінің денесі қапталған. 1000-нан аса түрі бар. Негізгі — мен . Соңғысының Каспий теңізінде кездесетін 2 түрі анықталған. 1 түрі — () денесі тәрізді, ұшынан тамыр сияқты бұтақтанып кететін жіңішке тармақтар тарайды. Олар крабтың денесіне еніп, сөлін сорады. Жыныс жүйесі . Саккулинаның жұмыртқаларынан шығып, тәрізді дернәсілге айналады.
Максиллоподалар Қазбалық ауқымы: Mid Cambrian–Recent | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||
|
Систематика
Тармағы | Түрі | Фото |
---|---|---|
Copepoda | (: ) | |
| (: ) | |
() | ||
() | ||
() | ||
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VI том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Maksillopodalar lat Maxillopoda shayantәrizdilerdin bir klass tarmagy Tenizderde tushy sularda ken taralgan Maksillopodalar zheke nemese substratka zhabysyp parazittik tirshilik etedi Zhaksy zhetilgen auyz ayaktaryn koregin sudan sүzu үshin pajdalanady Kokirek bolimi kobine 6 kejde 5 ne 4 segmentti Kokirek ayaktary kozgalys kyzmetin atkarady Қursak ayaktary zhok Maksillopodalardyn eskekayakty shayantәrizdiler Mystacocarida tukyzhegishter Branchiura murtayaktylar Curripedia Ascothoracida dep atalatyn 5 otryady bar En zhii kezdesetinderi tukyzhegishter balyktardyn terisinde tirshilik etetin ektoparazitter Olardyn 130 dej tүri belgili Negizgi okili Argulus foliaceus Parazitti tirshilik etuine bajlanysty men antennalary usak ilmek tәrizdi osindilerge ajnalgan Tүrlenip damidy Kobejip ketse balyk sharuashylygyna ziyan keltiredi tenizderde tirshilik etuine bajlanysty antennalary men kүrdeli kozderi damymaj keude ayaktarynyn 6 zhuby korekti auzyna karaj әkeletin eki butakty uzyn murtshalarga ajnalgan aty osygan bajlanysty kojylgan Eresek tүrlerinin denesi kaptalgan 1000 nan asa tүri bar Negizgi men Songysynyn Kaspij tenizinde kezdesetin 2 tүri anyktalgan 1 tүri denesi tәrizdi ushynan tamyr siyakty butaktanyp ketetin zhinishke tarmaktar tarajdy Olar krabtyn denesine enip solin sorady Zhynys zhүjesi Sakkulinanyn zhumyrtkalarynan shygyp tәrizdi dernәsilge ajnalady Maksillopodalar Қazbalyk aukymy Mid Cambrian Recent PreK K O S D Kr P T Yu B Pg NCiklopDүniesi ZhanuarlarZhamagaty BuynayaktylarKishi zhamagaty ShayantәrizdilerTaby Maxillopoda 1956 SistematikaTarmagy Tүri FotoCopepoda Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 VI tomBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet