Лауыр Георгиевич Корнилов (Лауыр Жәгөрұлы Корнилов) (30 тамыз 1870, Өскемен, Өскемен округі, Семей облысы, Ресей империясы — 13 сәуір 1918, , ) — Ресей әскербасы, инфантерия генералы (Жаяу әскер генералы). Жиһанкез-зерттеуші, әскери барлаушы, мәмілегер. және соғыстарының қас батыры. Ақпан төңкерісі оқиғаларының белсенді қатысушысы, Ресей әскерінің Жоғарғы бас қолбасшысы (1917). Азамат соғысының қайраткері, ұйымдастырушысы мен көшбасшысы.
Лауыр Георгиевич Корнилов | |
орыс. Лавр Георгиевич Корнилов | |
Туған күні | |
---|---|
Туған жері | |
Қайтыс болған күні | |
Қайтыс болған жері | , , |
Мемлекет | |
Әскер түрі | |
Атағы |
|
Басқарды | Петроград Ә. О.; |
Шайқасы | Орыс-жапон соғысы: |
Марапаттары | |
Қолтаңбасы |
|
Лауыр Георгиевич Корнилов Ортаққорда |
Балалық шағы
Лауыр Георгиевич Корнилов 1870 жылы 30 тамызда (ескі стиль бойынша 18) Өскеменде казак әулетінде Сібір казак әскерінің Қарқаралы станицадан шыққан тілмашының ұлы Георгий Николаевич Корниловтың отбасында дүниеге келді. Г.Н.Корнилов, әкесі сияқты, Көкпектіде пәтерлерде орналасқан 7-Сібір казак полкінің кіші урядник шенінде аудармашы қызметін атқарды. 1859 жылы 13 ақпанда ол жергілікті казак әулетінен шыққан Прасковья Ильинична Хлиновскаяға үйленді, ол туралы 1859 жылғы туу туралы жазбада бар. Хлиновскийлердің ата-бабаларының арасында поляктар мен алтайлық қалмақтар болған. Лауыр Георгиевичте қалмақтарда айқын шығыс келбетінің болғаны оның арғы ата-бабаларының арқасында. Лауыр отбасында төртінші бала болды. 1873 жылы ересек Корнилов туған жері Қарқаралыға ауысады. Әкесі Георгий Николаевич, бірінші офицер подқорыншы (орыс. подхорунжий) шенін алғанына қарамастан, 2 жыл өткен соң, ол әскери қызметтен кетіп, коллеж хатшы шенін алып, азаматтық мекемеге кетті, барлық ұлдары (ауыр Автоном ұстамаларымен зардап шегетінді қоспағанда) 1-Сібір императоры I Александр кадет корпусында Александр оқып, өмір бойы поручик қызметін атқарды, Андрейді корпустан шығарды. Лауырдың сүйікті інісі Жақып кадет бола отырып, жас кезінде өкпе қабынуынан қайтыс болды. Тек Петр атты інісі ғана полковник шеніне дейін қызмет атқарып, 1918 жылы Ташкентте қайтыс болды. Лауырдың Вера мен Анна есімді қарындастары де болған.
Лауырдың оқығысы келді, 1883 жылдың жазында анасы Прасковья Ильинична 13 жасар ұлын корпусқа түсіру үшін Омбыға алып келді. Корниловтар отбасы бұл уақытта 2 жыл бойы казактардың бай қаласы Зайсанда тұрып келген.
Кеңестік тарихнамада Корниловтың казак офицерінің отбасында туғаны туралы тікелей айтылады.
Омбы облысының тарихи мұрағаты 1870 жылғы туу туралы жазбаларды сақтамаған, сондықтан Лауыр Корниловтың шығыстық келбетін түсіндіретін бірнеше экзотикалық нұсқалар бар.
Мысалы, тарихшы К.П.Шовунов өзінің Корниловтың шығу тегі туралы зерттеулерін 1992 жылы «Известия Калмыкия» газетінде «Сіз кімсіз, генерал Корнилов?» мақаласында жариялады. Осыған сәйкес, Корниловтың шын аты - Лавга Гильджирович Дельдинов. Ол Семикаракор дондық станицада қалмақ-казак пен орыс казактың отбасында дүниеге келген. Отбасы ыдырап, кішкентай Лавга Өскеменде тұратын ағасы Георгий Корнилов асырап алып, ол Лауыр деп жазылды.
1992 жылға арналған «Қазақстан Кеңестері» газетінде №223 жарияланған басқа нұсқаның авторы тарих ғылымдарының кандидаты, доцент Мұрат Әбдіров болды. Оның нұсқасы бойынша, Лауыр Георгиевич Корнилов 1870 жылы 18 тамызда Өскеменде 7-Сібір казак полкінің бұрынғы қорыншысы (орыс. хорунжий), туылғанға дейін 8 жыл бұрын казактік таптан кетіп, коллеж тіркеуші шеніне ауысқан Егор (Георгий) Николаевич Корниловтың (1906 ж.қ.) отбасында дүниеге келген. Корниловтың өз жұрты Сібірге Ермактың жасағымен бірге келген деп саналады. 1869 жылы Георгий Корнилов Өскемендегі қалалық полицияда хатшы лауазымын алады, жалақысы жақсы және болашақ генерал туылған Ертіс жағалауынан шағын үй сатып алады. Қарындасының айтуынша:
“ | Лауыр жейдеде туған... сондықтан болар, бала кезінен бастап оған ерекше бала ретінде қарап, оған үлкен үміт артып отырды... оқытудың алғашқы қадамдарынан бастап ол отбасының мақтанышы болды... | ” |
Осы нұсқа бойынша Л.Г. Корнилованың анасы — Мария Ивановна, Мәриям ана — Арғын-Қаракесек руынан шыққан қазақ. Ол шіркеулік-приход мектебінде оқыды, 14 жасында православие дінін қабылдап, Марья Ивановна деген есіммен атала бастады. 17 жасында Мәриям казак Георгий Корниловпен танысып, оған тұрмысқа шықты. Шамасы, ол ақылды, ерік-жігері мықты әйел болған және күйеуі үшін адал тыл мен тірек болған. Үйленгеннен кейін 2 жылдан соң Георгий Корнилов офицер, ал 1878 жылы шенеулік болды. Корниловтың ата-анасы туралы ақпарат өте аз, бірақ, шамасы, олар бір-бірін қатты жақсы көретін, өйткені олардың 13 баласы болған. Ол өзін толығымен бала тәрбиесіне арнады; ол аңғарғыш ақылымен, білімге деген құмарлығымен, есте сақтау қабілетімен және керемет қуатымен ерекшеленді.
Кадет корпусында
1883 жылдың жазында жас Корнилов Омбы қаласындағы Сібір кадет корпусына оқуға түседі. Алғашында оны тек «келуші» ретінде ғана қабылдады: қазақ даласында тиісті үйретуші болмағандықтан, француз тілінен басқа барлық пәндерден түсу емтихандарын сәтті тапсырды. Дегенмен, жаңа оқушы бір жыл оқудан кейін өзінің табандылығымен және тамаша аттестаттауымен (орташа балл 12-ден 11) «қазыналық коштқа» ауысуға қол жеткізді. Сол корпусқа бауыры Яков та оқуға түсті.
Еңбекқор әрі қабілетті Корнилов көп ұзамай корпустағы үздік оқушылардың біріне айналды. Корпус директоры генерал Пороховщиков жас кадеттің аттестациясында былай деп атап көрсетті:
“ | жетік, қабілеттері жақсы, сабақта зейінді және мейірбан, өте ыждағатты... Қарапайым, шыншыл, тіл алғыш, өте ұқыпты, мінез-құлқы жағынан қырлы. Үлкенге ізетті, жолдастарына өте жақын, қызметшілерге сыпайы | ” |
Оқудағы жетістіктері үшін Корниловқа вице-фелдфебел атағы берілді. Корпустағы жолдасы С.М. Бигловпен бірге физика оқулығын татар тіліне аударды. 5 жылдан кейін қорытынды аттестацияда мынаны оқуға болады:
“ | қарапайым, ашық, шыншыл. Еңбекқор және жолдастарына оқуда үнемі көмектесуге ынталы. Салмақты. Мойынсұнғыш және қатаң орындаушы. (...) Туыстарына сүйіспеншілікпен қарайды және оларға жиі хат жазады. Үлкендермен ізетті және тату. Жолдастары оны өте жақсы көреді және оларға жақсы жағынан әсер етеді... | ” |
Қорытынды емтихандарды өте жақсы бағамен тапсырған Лацыр одан арғы оқуын жалғастыру үшін әскери мектепті таңдау құқығын алады. Математикаға деген сүйіспеншілігі және осы пәндегі ерекше табысы Корниловтың 1889 жылы 29 тамызда Петербургтегі беделді Михайловский артиллериялық училищесіне (осында әдетте ең дарынды кадеттер ағылып келетін) оқуға түсуіне көмек болады.
Ресей императорлық әскеріндегі қызметі
Артиллерия мектебі
Дереккөздер
- Огородникова Л.И., Лосунов А.М. Корниловтар отбасынан шыққан Корнилов (Омбы облысының тарихи мұрағатының құжаттары бойынша) (ru) // Омский научный вестник. Серия «Общество. История. Современность». — 2018. — ISSN 2542-0488.
- Қазақстандық «Мегаполис» газеті № 47 (55) 2001 ж. 28 қараша. және № 1 (60) 2002 ж. 10 қаңтар. Авторы — омбылық жазушы-өлкетанушы Владимир Шулдяков
- Азамат соғысы және КСРО-дағы әскери басқыншылық. "Корнилов Лауыр Георгиевич" — М.: Советская энциклопедия, 1983, Б. 288.
- Мұрат Әбдіров Генерал Лауыр Корнилов: жартылай қазақ пен орыс патриоты (орыс.). ЦентрАзия (08:11 21.07.2004). Тексерілді, 31 шілде 2012.
- Қыпшақ даласының орыс бас қолбасшысы (орыс.). Республиканская газета «Караван» (28 ноября 2008). Басты дереккөзінен мұрағатталған 5 тамыз 2012. Тексерілді, 31 шілде 2012.
- Фаталист. Л. Г. Корнилов
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Lauyr Georgievich Kornilov Lauyr Zhәgoruly Kornilov 30 tamyz 1870 Өskemen Өskemen okrugi Semej oblysy Resej imperiyasy 13 sәuir 1918 Resej әskerbasy infanteriya generaly Zhayau әsker generaly Zhiһankez zertteushi әskeri barlaushy mәmileger zhәne sogystarynyn kas batyry Akpan tonkerisi okigalarynyn belsendi katysushysy Resej әskerinin Zhogargy bas kolbasshysy 1917 Azamat sogysynyn kajratkeri ujymdastyrushysy men koshbasshysy Lauyr Georgievich Kornilovorys Lavr Georgievich KornilovTugan kүni30 tamyz 1870 1870 08 30 Tugan zheriӨskemen Өskemen okrugi Semej oblysy Resej imperiyasyҚajtys bolgan kүni13 sәuir 1918 1918 04 13 47 zhas Қajtys bolgan zheri MemleketResej imperiyasyӘsker tүrizhayau әskerAtagyBaskardyPetrograd Ә O Resej әskerinin Zhogargy bas kolbasshysy Bas kolbasshysyShajkasyOrys zhapon sogysy Birinshi dүniezhүzilik sogys Azamat sogysy MarapattaryҚoltanbasyLauyr Georgievich Kornilov OrtakkordaBalalyk shagyLauyr Georgievich Kornilov 1870 zhyly 30 tamyzda eski stil bojynsha 18 Өskemende kazak әuletinde Sibir kazak әskerinin Қarkaraly stanicadan shykkan tilmashynyn uly Georgij Nikolaevich Kornilovtyn otbasynda dүniege keldi G N Kornilov әkesi siyakty Kokpektide pәterlerde ornalaskan 7 Sibir kazak polkinin kishi uryadnik sheninde audarmashy kyzmetin atkardy 1859 zhyly 13 akpanda ol zhergilikti kazak әuletinen shykkan Praskovya Ilinichna Hlinovskayaga үjlendi ol turaly 1859 zhylgy tuu turaly zhazbada bar Hlinovskijlerdin ata babalarynyn arasynda polyaktar men altajlyk kalmaktar bolgan Lauyr Georgievichte kalmaktarda ajkyn shygys kelbetinin bolgany onyn argy ata babalarynyn arkasynda Lauyr otbasynda tortinshi bala boldy 1873 zhyly eresek Kornilov tugan zheri Қarkaralyga auysady Әkesi Georgij Nikolaevich birinshi oficer podkorynshy orys podhorunzhij shenin alganyna karamastan 2 zhyl otken son ol әskeri kyzmetten ketip kollezh hatshy shenin alyp azamattyk mekemege ketti barlyk uldary auyr Avtonom ustamalarymen zardap shegetindi kospaganda 1 Sibir imperatory I Aleksandr kadet korpusynda Aleksandr okyp omir bojy poruchik kyzmetin atkardy Andrejdi korpustan shygardy Lauyrdyn sүjikti inisi Zhakyp kadet bola otyryp zhas kezinde okpe kabynuynan kajtys boldy Tek Petr atty inisi gana polkovnik shenine dejin kyzmet atkaryp 1918 zhyly Tashkentte kajtys boldy Lauyrdyn Vera men Anna esimdi karyndastary de bolgan Lauyrdyn okygysy keldi 1883 zhyldyn zhazynda anasy Praskovya Ilinichna 13 zhasar ulyn korpuska tүsiru үshin Ombyga alyp keldi Kornilovtar otbasy bul uakytta 2 zhyl bojy kazaktardyn baj kalasy Zajsanda turyp kelgen Kenestik tarihnamada Kornilovtyn kazak oficerinin otbasynda tugany turaly tikelej ajtylady Omby oblysynyn tarihi muragaty 1870 zhylgy tuu turaly zhazbalardy saktamagan sondyktan Lauyr Kornilovtyn shygystyk kelbetin tүsindiretin birneshe ekzotikalyk nuskalar bar Mysaly tarihshy K P Shovunov ozinin Kornilovtyn shygu tegi turaly zertteulerin 1992 zhyly Izvestiya Kalmykiya gazetinde Siz kimsiz general Kornilov makalasynda zhariyalady Osygan sәjkes Kornilovtyn shyn aty Lavga Gildzhirovich Deldinov Ol Semikarakor dondyk stanicada kalmak kazak pen orys kazaktyn otbasynda dүniege kelgen Otbasy ydyrap kishkentaj Lavga Өskemende turatyn agasy Georgij Kornilov asyrap alyp ol Lauyr dep zhazyldy 1992 zhylga arnalgan Қazakstan Kenesteri gazetinde 223 zhariyalangan baska nuskanyn avtory tarih gylymdarynyn kandidaty docent Murat Әbdirov boldy Onyn nuskasy bojynsha Lauyr Georgievich Kornilov 1870 zhyly 18 tamyzda Өskemende 7 Sibir kazak polkinin buryngy korynshysy orys horunzhij tuylganga dejin 8 zhyl buryn kazaktik taptan ketip kollezh tirkeushi shenine auyskan Egor Georgij Nikolaevich Kornilovtyn 1906 zh k otbasynda dүniege kelgen Kornilovtyn oz zhurty Sibirge Ermaktyn zhasagymen birge kelgen dep sanalady 1869 zhyly Georgij Kornilov Өskemendegi kalalyk policiyada hatshy lauazymyn alady zhalakysy zhaksy zhәne bolashak general tuylgan Ertis zhagalauynan shagyn үj satyp alady Қaryndasynyn ajtuynsha Lauyr zhejdede tugan sondyktan bolar bala kezinen bastap ogan erekshe bala retinde karap ogan үlken үmit artyp otyrdy okytudyn algashky kadamdarynan bastap ol otbasynyn maktanyshy boldy Osy nuska bojynsha L G Kornilovanyn anasy Mariya Ivanovna Mәriyam ana Argyn Қarakesek ruynan shykkan kazak Ol shirkeulik prihod mektebinde okydy 14 zhasynda pravoslavie dinin kabyldap Marya Ivanovna degen esimmen atala bastady 17 zhasynda Mәriyam kazak Georgij Kornilovpen tanysyp ogan turmyska shykty Shamasy ol akyldy erik zhigeri mykty әjel bolgan zhәne kүjeui үshin adal tyl men tirek bolgan Үjlengennen kejin 2 zhyldan son Georgij Kornilov oficer al 1878 zhyly sheneulik boldy Kornilovtyn ata anasy turaly akparat ote az birak shamasy olar bir birin katty zhaksy koretin ojtkeni olardyn 13 balasy bolgan Ol ozin tolygymen bala tәrbiesine arnady ol angargysh akylymen bilimge degen kumarlygymen este saktau kabiletimen zhәne keremet kuatymen erekshelendi Kadet korpusyndaLauyr Kornilov 1883 zhyldyn zhazynda zhas Kornilov Omby kalasyndagy Sibir kadet korpusyna okuga tүsedi Algashynda ony tek kelushi retinde gana kabyldady kazak dalasynda tiisti үjretushi bolmagandyktan francuz tilinen baska barlyk pәnderden tүsu emtihandaryn sәtti tapsyrdy Degenmen zhana okushy bir zhyl okudan kejin ozinin tabandylygymen zhәne tamasha attestattauymen ortasha ball 12 den 11 kazynalyk koshtka auysuga kol zhetkizdi Sol korpuska bauyry Yakov ta okuga tүsti Enbekkor әri kabiletti Kornilov kop uzamaj korpustagy үzdik okushylardyn birine ajnaldy Korpus direktory general Porohovshikov zhas kadettin attestaciyasynda bylaj dep atap korsetti zhetik kabiletteri zhaksy sabakta zejindi zhәne mejirban ote yzhdagatty Қarapajym shynshyl til algysh ote ukypty minez kulky zhagynan kyrly Үlkenge izetti zholdastaryna ote zhakyn kyzmetshilerge sypajy Okudagy zhetistikteri үshin Kornilovka vice feldfebel atagy berildi Korpustagy zholdasy S M Biglovpen birge fizika okulygyn tatar tiline audardy 5 zhyldan kejin korytyndy attestaciyada mynany okuga bolady karapajym ashyk shynshyl Enbekkor zhәne zholdastaryna okuda үnemi komektesuge yntaly Salmakty Mojynsungysh zhәne katan oryndaushy Tuystaryna sүjispenshilikpen karajdy zhәne olarga zhii hat zhazady Үlkendermen izetti zhәne tatu Zholdastary ony ote zhaksy koredi zhәne olarga zhaksy zhagynan әser etedi Қorytyndy emtihandardy ote zhaksy bagamen tapsyrgan Lacyr odan argy okuyn zhalgastyru үshin әskeri mektepti tandau kukygyn alady Matematikaga degen sүjispenshiligi zhәne osy pәndegi erekshe tabysy Kornilovtyn 1889 zhyly 29 tamyzda Peterburgtegi bedeldi Mihajlovskij artilleriyalyk uchilishesine osynda әdette en daryndy kadetter agylyp keletin okuga tүsuine komek bolady Resej imperatorlyk әskerindegi kyzmetiArtilleriya mektebiDerekkozderOgorodnikova L I Losunov A M Kornilovtar otbasynan shykkan Kornilov Omby oblysynyn tarihi muragatynyn kuzhattary bojynsha ru Omskij nauchnyj vestnik Seriya Obshestvo Istoriya Sovremennost 2018 ISSN 2542 0488 Қazakstandyk Megapolis gazeti 47 55 2001 zh 28 karasha zhәne 1 60 2002 zh 10 kantar Avtory ombylyk zhazushy olketanushy Vladimir Shuldyakov Azamat sogysy zhәne KSRO dagy әskeri baskynshylyk Kornilov Lauyr Georgievich M Sovetskaya enciklopediya 1983 B 288 Murat Әbdirov General Lauyr Kornilov zhartylaj kazak pen orys patrioty orys CentrAziya 08 11 21 07 2004 Tekserildi 31 shilde 2012 Қypshak dalasynyn orys bas kolbasshysy orys Respublikanskaya gazeta Karavan 28 noyabrya 2008 Basty derekkozinen muragattalgan 5 tamyz 2012 Tekserildi 31 shilde 2012 Fatalist L G Kornilov Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet