Франц Кафка (нем. Franz Kafka, чех. František Kafka, 1883, 3-ші Шілде, Прага, Австро-Венгрия — 1924, 3-ші Маусым, Вена, Австрия) — XX ғ. — неміс тілді роман-әңгіме жазушы, ХХғ әдебиетінің аса ықпалды тұлғасы. Оның шығармалары реализм мен фантазия элементтерін біріктірген. Оның оқшауланған кейіпкерлері әдетте оспадар, сюрреалистік тығырық пен түсініксіз әлеуметтік-бюрократиялық күштерге тап келеді. Олар әдетте жатсыну, экзистенциалды мазасыздық, кінәлілік және абсурдтық тақырыптарын іздеу деп түсіндіріледі. Жазушы жұмысының көпшілігі қайтыс болғаннан кейін жарияланған болатын. Оның ең танымал шығармалары: «Метаморфоз» («Die Verwandlung»), "" ("Der Process") және (Das Schloss) қатарлылар. Батыстық терминологияда "Кафкаша" дегенді білдіретін "Kafkaesque" сөзі Кафка шығармаларында кездесетін жағдайларды сипаттау үшін қолданылады.
Франц Кафка | |
Franz Kafka | |
1906 ж. Франц Кафка портреті | |
Туған күні | |
---|---|
Туған жері | |
Қайтыс болған күні | |
Қайтыс болған жері | Клостернойбург қаласы |
Азаматтығы | , кейін Чехословакия |
Ұлты | Еврей |
Бағыты | |
Жанры | роман, шағын проза |
Шығармалардың тілі | Неміс тілі |
Қолтаңбасы |
|
Кафка құрамына кіретін астанасы Прагада (қазіргі Чехияның астанасы) неміс-еврей орта тап отбасында дүниеге келеді. Ол адвакаттыққа тәрбиеленеді және заңгерлік оқуын аяқтаған соң бір сақтандыру компаниясында жұмыс істейді, тек жұмыстан босаған кезде ғана жазушылықпен айналысуға мүмкіндігі болады. Ол өмірінде отбасына және жақын достарына жүз шақты хат жазады, арасында әкесіне жазған хаттары да бар, өйткені оның әкесімен байланысы ылғи да шиеленісті және формалды күйде болады. Ол бірнеше әйелмен сөз байласады, бірақ ақырғы есепте ешкіммен үйленбейді. Ол 1924 жылы 40 жасқа шыққанда туберкулезден қайтыс болады.
Кафканың бірнеше еңбегі ғана көзі тірісінде жарияланады, олар: Betrachtung (Толғаныс) және Ein Landarzt (Ауыл дәрігері) әңгімелер жинағы, ал әдеби журналдарда жеке әңгімелерінің кейібірі (мысалы, "Құбылу" - "Die Verwandlung") жарияланғанымен, бірақ көпшілік назарын өзіне онша аудармайды. Кафка өзінің өсиетінде, өсиет орындаушысы әрі досы өзінің аяқталмаған шығармаларын түгел жоюды тапсырады, олардың арасында әйгілі "Процесс" (Der Prozess), "Қамал" (Das Schloss), және "Жоғалушы" (Der Verschollene, "жоғалған адам", кейде "Америка" деп те аударылған) қатарлы маңызды романдары бар. Бірақ Брод бұл нұсқауларды елемейді.
Кафка шығармалары ХХ және ХХІ ғасырдағы көптеген жазушыларға, сыншылардың, өнер иелеріне және философтарға зор әсер етті.
Өмірі
Алғашқы өмірі
Кафка Австро-Венгрия империясының Прага қаласындағы Ескі қала алаңы (Old Town Square) маңында туылады. Оның отбасы орта тапқа жататын неміс тілді болатын. Әкесі Герман Кафка (Hermann Kafka, 1854–1931) Осектегі (Чехия) діни рәсімдік қасапшы Якоб Кафканың төртінші баласы болатын. Оңтүстік Богемиядағы Страконице маңында орналасқан Осек қыстағы ол кезде көптеген еврейлер жиналған өңір еді. Герман Кафка отбасын Прагаға алып келеді. Саяхат істерінің сауда өкілі ретінде жұмыс істеген ол кейін сән үлгілерінің сатушысы болып, 15 адамға дейін жұмысшы жалдайтын деңгейге жетеді, әрі "Жакдау" (jackdaw) деген логотип қолданады, мұндағы Жакдау сөзі чех тіліндегі "kavka" сөзінің ауызша жаргон түрі, "Кафка" мағынасында. Кафканың анасы Джули (Julie, 1856-1934), Подбрадидегі бөлшек сатушы бай саудагер Якоб Левидің қызы болып, ол күйеюіне қарағанда білімді болған.
Кафканың ата-анасы идиш тілінің ықыпалына ұшыраған неміс тілінде сөйлейді, ол әдетте кемсітіліп Mauscheldeutsch деп аталады, бірақ, неміс тілі әлеуметтік қарым-қатынастың негізгі құралы болғандықтан, олар балаларын өлшемді неміс тілінде сөйлеуге тәрбиелейді. Герман Кафка мен Джулидің алты баласы болады, олардың ішіндегі ең үлкені Франц (Франц Кафка) еді. Георг және Генрих атты Францтың екі інісі сәби кезінде шетінеп кетеді. Францтың үш қарындасы: Габриеле («Эллие») (1889–1944), Валерие («Валли») (1890–1942) және Оттилие («Оттла») (1892–1943). Үшеуі де Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде Холокостта қайтыс болады. Вальли туралы соңғы дерек, оның 1942 жылы басып алынған Польшадағы жер аударылғаны. Оттилие Кафканың ең жақсы көретін қарындасы болған.
Германды өмірбаяншы Стэнли Корнголд «орасан зор, өзімшіл, төзімді кәсіпкер» [16], ал Франц Кафка «күші, денсаулығы, тәбеті, дауысының қаттылығы, шешендігі, өзіне қанағаттануы, дүниелік үстемдігі, нағыз Кафка» деп сипаттайды. төзімділік, ақылдың болуы және [және] адам табиғатын білу ». [17] Жұмыс күндері екі ата-ана үйде болмады, Джули Кафка күн сайын 12 сағат жұмыс істеп, отбасылық бизнесті басқаруға көмектесті. Демек, Кафканың балалық шағы біршама жалғыз болды [18], ал балаларды көбіне бірқатар губернаторлар мен қызметшілер өсірді. Кафканың әкесімен арадағы қарым-қатынасы оның 100-ден астам беттен тұратын қысқаша ан-ден-Ватерде (әкесіне хат) айқын көрінеді, онда ол әкесінің авторитарлық және талапшыл мінезіне қатты әсер еткеніне шағымданады; [19] анасы, керісінше , тыныш және ұялшақ болды. [20] Кафканың әкесінің үстем қайраткері Кафканың жазуына айтарлықтай әсер етті. [21]
Биограф Стэнли Корнголд Герман Кафканы "ірі денелі, өзімшіл, берілген кәсіпкер" деп сипаттаса, ал Франц Кафка өзі оны "күштілігі, денсаулығы, тәбеті, дауысының зорлығы, шешендігі, өзіне қанағаттануы, дүниелік үстемдігі, төзімділігі, ақылдылығы және адам табиғаты туралы білімі тап бір нағыз Кафка секілді" деп сипаттайды. Жұмыс күндері әке-шешесі де үйде болмайды, Джули Кафка күн сайын 12 сағат жұмыс істеп, отбасылық бизнеске игілік әкеледі. Балаларына негізінен қызметшілері мен жеке тәрбиешілер қарайды. Демек, Кафканың балалық шағы біршама жалғыздықта өтеді. Кафканың әкесімен арадағы қарым-қатынасы оның 100-ден астам беттен тұратын "Әкеме хат" (Brief an den Vate) жазбасынан айқын көрінеді; онда ол әкесінің авторитарлық және талапшыл мінезі өзіне қатты әсер еткеніне шағымданады; ал анасы, керісінше, тыныш және ұялшақ кісі болады. Кафканың әкесінің үстем болмысы Кафка шығармашылығына айтарлықтай әсер ететі.
Кафканың отбасымен бірге тар пәтерде қызметші қыз тұрады. Францтың бөлмесі ылғи суық болады. Эллие мен Валли тұрмысқа шығып кетеді; 1913 жылдың қарашасында Кафка отбасы үлкенірек пәтерге көшеді. 1914 жылдың тамыз айының басында, дәл бірінші дүниежүзілік соғыс басталғаннан кейін, күйеулері соғысқа кеткен соң әпкелері үлкен үйге қайта көшіп келеді. Эллидің де, Валлидің де балалары болады. Сосын 31 жастағы Франц Валлидің бұрынғы пәтеріне көшіп барып, алғаш рет тыныш өмір сүруді бастайды.
Дереккөздер
- UK: /ˈkæfkə/, US: /ˈkɑːf-/;[3] German: [ˈkafkaː]; Czech: [ˈkafka]; in Czech he was sometimes called František Kafka. "Kafka", Random House Webster's Unabridged Dictionary
- Spindler, William (1993). "Magical Realism: A Typology". Forum for Modern Language Studies XXIX (1): 90–93. :10.1093/fmls/XXIX.1.75. 0015-8518.
- Franz Kafka at the Encyclopædia Britannica
- Steinhauer, Harry (Autumn 1983). "Franz Kafka: A World Built on a Lie". The Antioch Review. Yellow Springs, Ohio. 41 (4): 390–408. doi:10.2307/4611280. JSTOR 4611280. 1983, pp. 390–408
- Gilman, Sander (2005). Franz Kafka. London: Reaktion Books. ISBN 978-1-881872-64-1. 2005, pp. 20–21
- Northey, Anthony (1997). Mišpoche Franze Kafky (in Czech). Prague: Nakladatelství Primus. ISBN 978-80-85625-45-5. 1997, pp. 8–10
- "Franz Kafka" (in Czech). The Research Library of South Bohemia in České Budějovice. 2011. Retrieved 3 October 2012.
- Northey, Anthony (1997). Mišpoche Franze Kafky (in Czech). Prague: Nakladatelství Primus. ISBN 978-80-85625-45-5. 1997, p. 92.
- Kafka Franz The Metamorphosis — New York: Simon and Schuster Paperbacks, 2009. — P. ix. — ISBN 978-1-4165-9968-5.
- Kafka Franz The Metamorphosis — New York: Simon and Schuster Paperbacks, 2009. — P. ix. — ISBN 978-1-4165-9968-5.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Franc Kafka nem Franz Kafka cheh Frantisek Kafka 1883 3 shi Shilde Praga Avstro Vengriya 1924 3 shi Mausym Vena Avstriya XX g nemis tildi roman әngime zhazushy HHg әdebietinin asa ykpaldy tulgasy Onyn shygarmalary realizm men fantaziya elementterin biriktirgen Onyn okshaulangan kejipkerleri әdette ospadar syurrealistik tygyryk pen tүsiniksiz әleumettik byurokratiyalyk kүshterge tap keledi Olar әdette zhatsynu ekzistencialdy mazasyzdyk kinәlilik zhәne absurdtyk takyryptaryn izdeu dep tүsindiriledi Zhazushy zhumysynyn kopshiligi kajtys bolgannan kejin zhariyalangan bolatyn Onyn en tanymal shygarmalary Metamorfoz Die Verwandlung Der Process zhәne Das Schloss katarlylar Batystyk terminologiyada Kafkasha degendi bildiretin Kafkaesque sozi Kafka shygarmalarynda kezdesetin zhagdajlardy sipattau үshin koldanylady Franc KafkaFranz Kafka1906 zh Franc Kafka portretiTugan kүni3 shilde 1883 1883 07 03 Tugan zheriPraga Avstro VengriyaҚajtys bolgan kүni3 mausym 1924 1924 06 03 40 zhas Қajtys bolgan zheriKlosternojburg kalasyAzamattygy kejin ChehoslovakiyaҰltyEvrejBagytymodernizm syurrealizmZhanryroman shagyn prozaShygarmalardyn tiliNemis tiliҚoltanbasy Kafka kuramyna kiretin astanasy Pragada kazirgi Chehiyanyn astanasy nemis evrej orta tap otbasynda dүniege keledi Ol advakattykka tәrbielenedi zhәne zangerlik okuyn ayaktagan son bir saktandyru kompaniyasynda zhumys istejdi tek zhumystan bosagan kezde gana zhazushylykpen ajnalysuga mүmkindigi bolady Ol omirinde otbasyna zhәne zhakyn dostaryna zhүz shakty hat zhazady arasynda әkesine zhazgan hattary da bar ojtkeni onyn әkesimen bajlanysy ylgi da shielenisti zhәne formaldy kүjde bolady Ol birneshe әjelmen soz bajlasady birak akyrgy esepte eshkimmen үjlenbejdi Ol 1924 zhyly 40 zhaska shykkanda tuberkulezden kajtys bolady Kafkanyn birneshe enbegi gana kozi tirisinde zhariyalanady olar Betrachtung Tolganys zhәne Ein Landarzt Auyl dәrigeri әngimeler zhinagy al әdebi zhurnaldarda zheke әngimelerinin kejibiri mysaly Қubylu Die Verwandlung zhariyalanganymen birak kopshilik nazaryn ozine onsha audarmajdy Kafka ozinin osietinde osiet oryndaushysy әri dosy ozinin ayaktalmagan shygarmalaryn tүgel zhoyudy tapsyrady olardyn arasynda әjgili Process Der Prozess Қamal Das Schloss zhәne Zhogalushy Der Verschollene zhogalgan adam kejde Amerika dep te audarylgan katarly manyzdy romandary bar Birak Brod bul nuskaulardy elemejdi Kafka shygarmalary HH zhәne HHI gasyrdagy koptegen zhazushylarga synshylardyn oner ielerine zhәne filosoftarga zor әser etti ӨmiriGerman Kafka zhәne Dzhuli KafkaFranc Kafkanyn karyndastary soldan bastap Valli Elli OttlaAlgashky omiri Kafka Avstro Vengriya imperiyasynyn Praga kalasyndagy Eski kala alany Old Town Square manynda tuylady Onyn otbasy orta tapka zhatatyn nemis tildi bolatyn Әkesi German Kafka Hermann Kafka 1854 1931 Osektegi Chehiya dini rәsimdik kasapshy Yakob Kafkanyn tortinshi balasy bolatyn Ontүstik Bogemiyadagy Strakonice manynda ornalaskan Osek kystagy ol kezde koptegen evrejler zhinalgan onir edi German Kafka otbasyn Pragaga alyp keledi Sayahat isterinin sauda okili retinde zhumys istegen ol kejin sәn үlgilerinin satushysy bolyp 15 adamga dejin zhumysshy zhaldajtyn dengejge zhetedi әri Zhakdau jackdaw degen logotip koldanady mundagy Zhakdau sozi cheh tilindegi kavka sozinin auyzsha zhargon tүri Kafka magynasynda Kafkanyn anasy Dzhuli Julie 1856 1934 Podbradidegi bolshek satushy baj saudager Yakob Levidin kyzy bolyp ol kүjeyuine karaganda bilimdi bolgan Kafkanyn ata anasy idish tilinin ykypalyna ushyragan nemis tilinde sojlejdi ol әdette kemsitilip Mauscheldeutsch dep atalady birak nemis tili әleumettik karym katynastyn negizgi kuraly bolgandyktan olar balalaryn olshemdi nemis tilinde sojleuge tәrbielejdi German Kafka men Dzhulidin alty balasy bolady olardyn ishindegi en үlkeni Franc Franc Kafka edi Georg zhәne Genrih atty Franctyn eki inisi sәbi kezinde shetinep ketedi Franctyn үsh karyndasy Gabriele Ellie 1889 1944 Valerie Valli 1890 1942 zhәne Ottilie Ottla 1892 1943 Үsheui de Ekinshi dүniezhүzilik sogys kezinde Holokostta kajtys bolady Valli turaly songy derek onyn 1942 zhyly basyp alyngan Polshadagy zher audarylgany Ottilie Kafkanyn en zhaksy koretin karyndasy bolgan Germandy omirbayanshy Stenli Korngold orasan zor ozimshil tozimdi kәsipker 16 al Franc Kafka kүshi densaulygy tәbeti dauysynyn kattylygy sheshendigi ozine kanagattanuy dүnielik үstemdigi nagyz Kafka dep sipattajdy tozimdilik akyldyn boluy zhәne zhәne adam tabigatyn bilu 17 Zhumys kүnderi eki ata ana үjde bolmady Dzhuli Kafka kүn sajyn 12 sagat zhumys istep otbasylyk biznesti baskaruga komektesti Demek Kafkanyn balalyk shagy birshama zhalgyz boldy 18 al balalardy kobine birkatar gubernatorlar men kyzmetshiler osirdi Kafkanyn әkesimen aradagy karym katynasy onyn 100 den astam betten turatyn kyskasha an den Vaterde әkesine hat ajkyn korinedi onda ol әkesinin avtoritarlyk zhәne talapshyl minezine katty әser etkenine shagymdanady 19 anasy kerisinshe tynysh zhәne uyalshak boldy 20 Kafkanyn әkesinin үstem kajratkeri Kafkanyn zhazuyna ajtarlyktaj әser etti 21 Biograf Stenli Korngold German Kafkany iri deneli ozimshil berilgen kәsipker dep sipattasa al Franc Kafka ozi ony kүshtiligi densaulygy tәbeti dauysynyn zorlygy sheshendigi ozine kanagattanuy dүnielik үstemdigi tozimdiligi akyldylygy zhәne adam tabigaty turaly bilimi tap bir nagyz Kafka sekildi dep sipattajdy Zhumys kүnderi әke sheshesi de үjde bolmajdy Dzhuli Kafka kүn sajyn 12 sagat zhumys istep otbasylyk bizneske igilik әkeledi Balalaryna negizinen kyzmetshileri men zheke tәrbieshiler karajdy Demek Kafkanyn balalyk shagy birshama zhalgyzdykta otedi Kafkanyn әkesimen aradagy karym katynasy onyn 100 den astam betten turatyn Әkeme hat Brief an den Vate zhazbasynan ajkyn korinedi onda ol әkesinin avtoritarlyk zhәne talapshyl minezi ozine katty әser etkenine shagymdanady al anasy kerisinshe tynysh zhәne uyalshak kisi bolady Kafkanyn әkesinin үstem bolmysy Kafka shygarmashylygyna ajtarlyktaj әser eteti Kafkanyn otbasymen birge tar pәterde kyzmetshi kyz turady Franctyn bolmesi ylgi suyk bolady Ellie men Valli turmyska shygyp ketedi 1913 zhyldyn karashasynda Kafka otbasy үlkenirek pәterge koshedi 1914 zhyldyn tamyz ajynyn basynda dәl birinshi dүniezhүzilik sogys bastalgannan kejin kүjeuleri sogyska ketken son әpkeleri үlken үjge kajta koship keledi Ellidin de Vallidin de balalary bolady Sosyn 31 zhastagy Franc Vallidin buryngy pәterine koship baryp algash ret tynysh omir sүrudi bastajdy DerekkozderUK ˈkaefke US ˈkɑːf 3 German ˈkafkaː Czech ˈkafka in Czech he was sometimes called Frantisek Kafka Kafka Random House Webster s Unabridged Dictionary Spindler William 1993 Magical Realism A Typology Forum for Modern Language Studies XXIX 1 90 93 10 1093 fmls XXIX 1 75 0015 8518 Franz Kafka at the Encyclopaedia Britannica Steinhauer Harry Autumn 1983 Franz Kafka A World Built on a Lie The Antioch Review Yellow Springs Ohio 41 4 390 408 doi 10 2307 4611280 JSTOR 4611280 1983 pp 390 408 Gilman Sander 2005 Franz Kafka London Reaktion Books ISBN 978 1 881872 64 1 2005 pp 20 21 Northey Anthony 1997 Mispoche Franze Kafky in Czech Prague Nakladatelstvi Primus ISBN 978 80 85625 45 5 1997 pp 8 10 Franz Kafka in Czech The Research Library of South Bohemia in Ceske Budejovice 2011 Retrieved 3 October 2012 Northey Anthony 1997 Mispoche Franze Kafky in Czech Prague Nakladatelstvi Primus ISBN 978 80 85625 45 5 1997 p 92 Kafka Franz The Metamorphosis New York Simon and Schuster Paperbacks 2009 P ix ISBN 978 1 4165 9968 5 Kafka Franz The Metamorphosis New York Simon and Schuster Paperbacks 2009 P ix ISBN 978 1 4165 9968 5