Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Катовице (пол. Katowice, нем. Kattowitz) — Польшаның оңтүстігіндегі Жоғарғы Силезиядағы қала, Силез воеводалығының астанасы. XVI ғасырда негізі қаланған, 1865 жылы Пруссия королі І Вильямның шешімімен қала мәртебесін алды. 2004 жылы Катовице халқының саны 321 163 адам, агломерацияда барлығы 3 487 000 адам тұрады.
| Қала | |||||
| Катовице | |||||
| пол. Katowice | |||||
| |||||
| Әкімшілігі | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ел | |||||
|
| |||||
| Президент | Марцин Крупа | ||||
| Тарихы мен географиясы | |||||
| Координаттары | 50°15′00″ с. е. 19°00′00″ ш. б. / 50.25000° с. е. 19.00000° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 50°15′00″ с. е. 19°00′00″ ш. б. / 50.25000° с. е. 19.00000° ш. б. (G) (O) (Я) | ||||
| Құрылған уақыты | 1598 | ||||
| Бұрынғы атаулары | Каттовиц (1921 жылға дейін, 1939—1945) | ||||
| Қала статусы | 1865 | ||||
| Жер аумағы | 164,67 км² | ||||
| Орталығының биiктігі | 245 ± 1 м және 357 ± 1 м м | ||||
| Уақыт белдеуі | UTC+1:00 | ||||
| Тұрғындары | |||||
| Тұрғыны | 321 мың адам (2005) | ||||
| Агломерация | 3 487 000 | ||||
| Этнохороним | катовичане, катовичанин, катовичанка | ||||
| Сандық идентификаторлары | |||||
| Телефон коды | +48 32 | ||||
| Пошта индекстері | 40-001–40-999 | ||||
| Автомобиль коды | SK | ||||
| web.archive.org/web/20070623134134/http://www.um.katowice.pl/ | |||||
Катовице шекарасы | |||||
 Ортаққордағы санаты: Катовице | |||||
Катовице - Жоғарғы Силезия мен Польшаның оңтүстігіндегі ғылым, мәдениет, өнеркәсіп, бизнес, сауда және көлік орталығы, сонымен қатар Жоғарғы Силезия өнеркәсіптік аймағындағы негізгі қала. Катовице Евростат мәліметтері бойынша 2 774 460 халқы бар қалалық аймақта және Еуропалық кеңістіктік жоспарлау обсерваториясы желісіне сәйкес 5 294 000 халқы бар Силезиялық мегаполистің бір бөлігі болып табылады.
Тарихы
Жоғарғы Силезиядағы Катовице аймағы ең ерте құжатталған тарихы бар этникалық силезиялықтардың отаны болып табылады. Бастапқыда оны поляк Силезиялық Пиаст әулеті 1370 жылы король Казимир III қайтыс болғанға дейін басқарды. Катовице төңірегіндегі елді мекен XII ғасырдың аяғынан басталады. 1138 жылдан бастап Бытом кастолиндері қазір Катовице орналасқан аумақты қамтыды. 1177 жылы жерлерді Герцог Казимир II Әділ өзінің жиені Миешко I Тангельфутқа заңды түрде берді. Бұл олардың ортағасырлық Силезия провинцияларына қосылуын негіздеді. XIV ғасырдың басында Богусице, Лигота, Сопиенице және Подлеси деген атаулармен жаңа ауылдар, сондай-ақ 1299 жылы Бытом герцог Касимир берген құжатта айтылған Домб ауылы құрылды.
1327 жылдан бастап бұл аймақ Богемия Корольдігінің бір бөлігі болды. 1468 жылға дейінгі тарихи құжаттарда қазір қала аудандарының бірі болып табылатын Подлесье елді мекеніне сілтеме жасалса, Катовице ауылы (немесе ескі жазбаларда «Катовице») алғаш рет 1598 жылы айтылған. Тарихшылардың пайымдауынша, Катовице Рава өзенінің оң жағалауында 1580 жылы Анджей Богучице тарапынан құрылған.
1742 жылы Бірінші Силезия соғысы Жоғарғы Силезияны, соның ішінде Катовицеді Пруссияға берді. Кейіннен, 18 ғасырдың екінші жартысынан бастап, соңғы жүздеген жылдар бойы поляктар мекендеген аймаққа көптеген неміс немесе пруссиялық қолөнершілер, саудагерлер мен суретшілер қоныстана бастады. Сонымен бірге Силезияға алғашқы еврей қоныстанушылар ағыны келді. 19 ғасырдың бірінші жартысында қарқынды индустрияландыру жергілікті диірмендер мен фермаларды өнеркәсіптік болат фабрикаларына, шахталарға, құю және қолөнер цехтарына айналдырды. Бұл да компаниялардың құрылуына, қаланың қарқынды өсуіне ықпал етті. Сонымен қатар, Катовице теміржол жүйесіне қосылды, 1847 жылы негізгі станцияға бірінші пойыз келді.
Катовице 1865 жылы Пруссияның Силезия провинциясында қала мәртебесін алды. Қала жақын таулардағы ірі минералды (әсіресе көмір) кен орындарының арқасында гүлденді. Қаланың кең ауқымды өсуі мен өркендеуі өнеркәсіптік революция кезінде басталған көмір және болат өнеркәсібіне байланысты болды. Қалада негізінен немістер, силезиялықтар, еврейлер және поляктар тұратын. 1884 жылы 36 еврей делегаты осында жиналып, Ховевей Сион қозғалысын (еврейлер «Сионды ғашықтар», палестинанофильдер) құрады. Бұрын Бехтен ауданының бөлігі, 1873 жылы Катовице жаңа ауданының астанасы болды. 1899 жылы 1 сәуірде қала округтен бөлініп, дербес қала болды.
Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі Версаль келісіміне сәйкес Жоғарғы Силезияда Ұлттар Лигасының ұйымдастыруымен плебисцит болды. Халық (22 774) Германияның құрамында қалуға дауыс берді, бірақ Польша үшін 3 900 адам дауыс берді. Дауыстардың көпшілігіне қарамастан, қала Польшаға қосылды. 1919–1921 жылдардағы Силезия көтерілісінен кейін Катовице екінші Польша Республикасының құрамына кірді, сайлау округі ретінде Силезия парламентіне және атқарушы орган ретінде Силезия воеводствосының кеңесіне автономия берілді).
Екінші дүниежүзілік соғыстың алғашқы кезеңдерінде Катовице негізінен тасталды, өйткені поляк армиясы Краков маңында орналасады. 1939 жылдың 1 қыркүйегінде Вестерплатте атқылауы Екінші дүниежүзілік соғысқа бірінші рет қатысқан деп танылса, Гитлер бір күн бұрын СС офицерлерін поляк сарбаздары ретінде киіндіріп, үнсіз диверсияға тапсырыс берді. Фашистік оккупация кезінде қаладағы көптеген тарихи және діни ескерткіштер, әсіресе 1939 жылы 4 қыркүйекте өртеніп кеткен Катовицедегі Ұлы синагога жойылды. Одан кейін көше атаулары өзгеріп, қатаң тәртіп енгізілді. Сонымен қатар, көпшілікпен сөйлесуде поляк тілін пайдалануға тыйым салынды. Неміс әкімшілігі бейбіт тұрғындарды ашық жазалауды ұйымдастырумен де танымал болды және 1941 жылдың ортасында поляк және еврей халқының көпшілігі қуылды.
Неміс оккупациясы кезінде Вермахт үшін Катовицедегі Ферум зауытында зымырандар шығарылды. Қалада поляк коммунистерінің астыртын тобы жұмыс істеді (олардың бірі кеңес шекарашысы, аға лейтенант С.В. Козленков болды).
1945 жылы қаңтарда Катовице қаласын Қызыл Армия неміс басқыншыларынан азат етті.
Катовицедегі соғыстан кейінгі кезең Жоғарғы Силезия аймағындағы ауыр өнеркәсіптің дамуымен сипатталды, бұл қаланың өнеркәсіптік поляк қаласы және ірі әкімшілік орталығы мәртебесін қалпына келтіруге көмектесті. Қала қарқынды дамып келе жатқандықтан, 1950 жылдары халық санының айтарлықтай өсуі және Креси деп аталатын шығыс шекаралық аудандардан мигранттардың ағыны байқалды. Қала аумағы көршілес коммуналар мен округтерді қамтитын тез кеңейе бастады.
1953 жылдың 7 наурызынан 1956 жылдың 10 желтоқсанына дейін Катовице Кеңес Одағының көшбасшысы Иосиф Сталиннің құрметіне Сталиногруд деп аталды. Бұл өзгеріс Мемлекеттік кеңестің қаулысымен енгізілген. 1956 жылы көптеген наразылықтардан кейін бұрынғы атау қайтарылды.
1981 жылы желтоқсанда соғыс жағдайы енгізілгенде, Катовицеде «Солидарность» кәсіподақтарының ірі наразылықтары өтті — Вужек кенішінде және Хута Катовице металлургиялық зауытында ереуілдер әскери күшпен басылды.
1990 жылы алғашқы демократиялық жергілікті сайлаулар қала тарихында жаңа кезеңді белгіледі. Катовице экономикасы ауыр өнеркәсіп орталығынан «Орталық Еуропадағы заманауи экономика секторлары үшін ең тартымды инвестициялық алаңдардың біріне» айналды. Соңғы уақытта қаланың тиімді инфрақұрылымы, жалпы дамудағы жылдам ілгерілеу және кеңсе кеңістігінің ұлғаюы Катовицеді танымал бизнес орнына айналдырды. Катовице көрме орталығы жәрмеңкелер немесе көрмелер ұйымдастырады және әлемнің түкпір-түкпірінен инвесторларды тартады. Катовице — Жоғарғы Силезия өнеркәсіптік аймағының орталық қаласы және Жоғарғы Силезия конурбациясының негізгі қаласы.
1999 жылы Катовице Силезия воеводствосының орталығы болды, 1975—1998 жылдары Катовице воеводалығының орталығы болды.
Катовице – көмір және металлургия өнеркәсібінің орталығы.
Климаты
Климаты қалыпты континенттік. Орташа температура +8,2 °C (қаңтарда -1,5 °C, шілдеде +18 °C дейін). Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 608,5 мм. Әдеттегі әлсіз батыс желдері шамамен 2 м/сек жылдамдықпен соғады.
Дереккөздер
- Русские названия жителей: Словарь-справочник — Катовице Б. 136.
- Sorry.(қолжетпейтін сілтеме)
- Выписки Из Культурной Периодики — Новая Польша.(қолжетпейтін сілтеме)
- Historia miasta i dzielnic — Katowice.(қолжетпейтін сілтеме)
- Katowice, Poland | A City Guide | Cracow Life.(қолжетпейтін сілтеме)
- Мешко I. Некоронованный король и… викинг.(қолжетпейтін сілтеме)
- Что значит катовице Значения слов
- Германо-Польский конфликт из-за Верхней Силезии 1919—1921 гг.(қолжетпейтін сілтеме)
- А. В. Зотова, С. Н. Полторак. Деятельность Государственного Комитета Обороны по использованию трофеев в период Великой Отечественной войны // Вестник ВолГУ. Серия 4. «История. Регионоведение. Международные отношения.» Том 22, № 3, 2017. стр.126-131
- Дозорные западных рубежей: документальные очерки по истории войск Краснознамённого Западного пограничного округа / И. А. Куроленко, В. А. Козлов, Э. Д. Брагин, Н. Д. Боровков. 2-е изд., пер. и доп. Киев, 1984. стр.184
- Katowice, Poland.(қолжетпейтін сілтеме)
- Польский город СТАЛИНГРАД: szhaman — LiveJournal.(қолжетпейтін сілтеме)
- Jak Katowice zamieniono na Stalinogród (07.03.2013).(қолжетпейтін сілтеме)
- 未备案.(қолжетпейтін сілтеме)
- Архивированная копия. Басты дереккөзінен мұрағатталған 28 тамыз 2017.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 28 тамыз 2017.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Katovice pol Katowice nem Kattowitz Polshanyn ontүstigindegi Zhogargy Sileziyadagy kala Silez voevodalygynyn astanasy XVI gasyrda negizi kalangan 1865 zhyly Prussiya koroli I Vilyamnyn sheshimimen kala mәrtebesin aldy 2004 zhyly Katovice halkynyn sany 321 163 adam aglomeraciyada barlygy 3 487 000 adam turady ҚalaKatovicepol KatowiceTu EltanbasyӘkimshiligiEl PolshaPrezidentMarcin KrupaTarihy men geografiyasyKoordinattary50 15 00 s e 19 00 00 sh b 50 25000 s e 19 00000 sh b 50 25000 19 00000 G O Ya Koordinattar 50 15 00 s e 19 00 00 sh b 50 25000 s e 19 00000 sh b 50 25000 19 00000 G O Ya Қurylgan uakyty1598Buryngy ataularyKattovic 1921 zhylga dejin 1939 1945 Stalinogrud 1953 1956 Қala statusy1865Zher aumagy164 67 km Ortalygynyn biiktigi245 1 m zhәne 357 1 m mUakyt beldeuiUTC 1 00TurgyndaryTurgyny321 myn adam 2005 Aglomeraciya3 487 000Etnohoronimkatovichane katovichanin katovichankaSandyk identifikatorlaryTelefon kody 48 32Poshta indeksteri40 001 40 999Avtomobil kodySKweb archive org web 20070623134134 http www um katowice pl KatoviceKatovice shekarasyOrtakkordagy sanaty Katovice Katovice Zhogargy Sileziya men Polshanyn ontүstigindegi gylym mәdeniet onerkәsip biznes sauda zhәne kolik ortalygy sonymen katar Zhogargy Sileziya onerkәsiptik ajmagyndagy negizgi kala Katovice Evrostat mәlimetteri bojynsha 2 774 460 halky bar kalalyk ajmakta zhәne Europalyk kenistiktik zhosparlau observatoriyasy zhelisine sәjkes 5 294 000 halky bar Sileziyalyk megapolistin bir boligi bolyp tabylady TarihyZhogargy Sileziyadagy Katovice ajmagy en erte kuzhattalgan tarihy bar etnikalyk sileziyalyktardyn otany bolyp tabylady Bastapkyda ony polyak Sileziyalyk Piast әuleti 1370 zhyly korol Kazimir III kajtys bolganga dejin baskardy Katovice toniregindegi eldi meken XII gasyrdyn ayagynan bastalady 1138 zhyldan bastap Bytom kastolinderi kazir Katovice ornalaskan aumakty kamtydy 1177 zhyly zherlerdi Gercog Kazimir II Әdil ozinin zhieni Mieshko I Tangelfutka zandy tүrde berdi Bul olardyn ortagasyrlyk Sileziya provinciyalaryna kosyluyn negizdedi XIV gasyrdyn basynda Bogusice Ligota Sopienice zhәne Podlesi degen ataularmen zhana auyldar sondaj ak 1299 zhyly Bytom gercog Kasimir bergen kuzhatta ajtylgan Domb auyly kuryldy Katovice 1327 zhyldan bastap bul ajmak Bogemiya Koroldiginin bir boligi boldy 1468 zhylga dejingi tarihi kuzhattarda kazir kala audandarynyn biri bolyp tabylatyn Podlese eldi mekenine silteme zhasalsa Katovice auyly nemese eski zhazbalarda Katovice algash ret 1598 zhyly ajtylgan Tarihshylardyn pajymdauynsha Katovice Rava ozeninin on zhagalauynda 1580 zhyly Andzhej Boguchice tarapynan kurylgan 1742 zhyly Birinshi Sileziya sogysy Zhogargy Sileziyany sonyn ishinde Katovicedi Prussiyaga berdi Kejinnen 18 gasyrdyn ekinshi zhartysynan bastap songy zhүzdegen zhyldar bojy polyaktar mekendegen ajmakka koptegen nemis nemese prussiyalyk kolonershiler saudagerler men suretshiler konystana bastady Sonymen birge Sileziyaga algashky evrej konystanushylar agyny keldi 19 gasyrdyn birinshi zhartysynda karkyndy industriyalandyru zhergilikti diirmender men fermalardy onerkәsiptik bolat fabrikalaryna shahtalarga kuyu zhәne koloner cehtaryna ajnaldyrdy Bul da kompaniyalardyn kuryluyna kalanyn karkyndy osuine ykpal etti Sonymen katar Katovice temirzhol zhүjesine kosyldy 1847 zhyly negizgi stanciyaga birinshi pojyz keldi Katovice 1865 zhyly Prussiyanyn Sileziya provinciyasynda kala mәrtebesin aldy Қala zhakyn taulardagy iri mineraldy әsirese komir ken oryndarynyn arkasynda gүldendi Қalanyn ken aukymdy osui men orkendeui onerkәsiptik revolyuciya kezinde bastalgan komir zhәne bolat onerkәsibine bajlanysty boldy Қalada negizinen nemister sileziyalyktar evrejler zhәne polyaktar turatyn 1884 zhyly 36 evrej delegaty osynda zhinalyp Hovevej Sion kozgalysyn evrejler Siondy gashyktar palestinanofilder kurady Buryn Behten audanynyn boligi 1873 zhyly Katovice zhana audanynyn astanasy boldy 1899 zhyly 1 sәuirde kala okrugten bolinip derbes kala boldy Birinshi dүniezhүzilik sogystan kejingi Versal kelisimine sәjkes Zhogargy Sileziyada Ұlttar Ligasynyn ujymdastyruymen plebiscit boldy Halyk 22 774 Germaniyanyn kuramynda kaluga dauys berdi birak Polsha үshin 3 900 adam dauys berdi Dauystardyn kopshiligine karamastan kala Polshaga kosyldy 1919 1921 zhyldardagy Sileziya koterilisinen kejin Katovice ekinshi Polsha Respublikasynyn kuramyna kirdi sajlau okrugi retinde Sileziya parlamentine zhәne atkarushy organ retinde Sileziya voevodstvosynyn kenesine avtonomiya berildi Ekinshi dүniezhүzilik sogystyn algashky kezenderinde Katovice negizinen tastaldy ojtkeni polyak armiyasy Krakov manynda ornalasady 1939 zhyldyn 1 kyrkүjeginde Vesterplatte atkylauy Ekinshi dүniezhүzilik sogyska birinshi ret katyskan dep tanylsa Gitler bir kүn buryn SS oficerlerin polyak sarbazdary retinde kiindirip үnsiz diversiyaga tapsyrys berdi Fashistik okkupaciya kezinde kaladagy koptegen tarihi zhәne dini eskertkishter әsirese 1939 zhyly 4 kyrkүjekte ortenip ketken Katovicedegi Ұly sinagoga zhojyldy Odan kejin koshe ataulary ozgerip katan tәrtip engizildi Sonymen katar kopshilikpen sojlesude polyak tilin pajdalanuga tyjym salyndy Nemis әkimshiligi bejbit turgyndardy ashyk zhazalaudy ujymdastyrumen de tanymal boldy zhәne 1941 zhyldyn ortasynda polyak zhәne evrej halkynyn kopshiligi kuyldy Nemis okkupaciyasy kezinde Vermaht үshin Katovicedegi Ferum zauytynda zymyrandar shygaryldy Қalada polyak kommunisterinin astyrtyn toby zhumys istedi olardyn biri kenes shekarashysy aga lejtenant S V Kozlenkov boldy 1945 zhyly kantarda Katovice kalasyn Қyzyl Armiya nemis baskynshylarynan azat etti Katovicedegi sogystan kejingi kezen Zhogargy Sileziya ajmagyndagy auyr onerkәsiptin damuymen sipattaldy bul kalanyn onerkәsiptik polyak kalasy zhәne iri әkimshilik ortalygy mәrtebesin kalpyna keltiruge komektesti Қala karkyndy damyp kele zhatkandyktan 1950 zhyldary halyk sanynyn ajtarlyktaj osui zhәne Kresi dep atalatyn shygys shekaralyk audandardan migranttardyn agyny bajkaldy Қala aumagy korshiles kommunalar men okrugterdi kamtityn tez keneje bastady 1953 zhyldyn 7 nauryzynan 1956 zhyldyn 10 zheltoksanyna dejin Katovice Kenes Odagynyn koshbasshysy Iosif Stalinnin kurmetine Stalinogrud dep ataldy Bul ozgeris Memlekettik kenestin kaulysymen engizilgen 1956 zhyly koptegen narazylyktardan kejin buryngy atau kajtaryldy 1981 zhyly zheltoksanda sogys zhagdajy engizilgende Katovicede Solidarnost kәsipodaktarynyn iri narazylyktary otti Vuzhek kenishinde zhәne Huta Katovice metallurgiyalyk zauytynda ereuilder әskeri kүshpen basyldy 1990 zhyly algashky demokratiyalyk zhergilikti sajlaular kala tarihynda zhana kezendi belgiledi Katovice ekonomikasy auyr onerkәsip ortalygynan Ortalyk Europadagy zamanaui ekonomika sektorlary үshin en tartymdy investiciyalyk alandardyn birine ajnaldy Songy uakytta kalanyn tiimdi infrakurylymy zhalpy damudagy zhyldam ilgerileu zhәne kense kenistiginin ulgayuy Katovicedi tanymal biznes ornyna ajnaldyrdy Katovice korme ortalygy zhәrmenkeler nemese kormeler ujymdastyrady zhәne әlemnin tүkpir tүkpirinen investorlardy tartady Katovice Zhogargy Sileziya onerkәsiptik ajmagynyn ortalyk kalasy zhәne Zhogargy Sileziya konurbaciyasynyn negizgi kalasy 1999 zhyly Katovice Sileziya voevodstvosynyn ortalygy boldy 1975 1998 zhyldary Katovice voevodalygynyn ortalygy boldy Katovice komir zhәne metallurgiya onerkәsibinin ortalygy KlimatyKatovice kalasynyn konturbaciyasy Klimaty kalypty kontinenttik Ortasha temperatura 8 2 C kantarda 1 5 C shildede 18 C dejin Zhauyn shashynnyn zhyldyk ortasha molsheri 608 5 mm Әdettegi әlsiz batys zhelderi shamamen 2 m sek zhyldamdykpen sogady DerekkozderRusskie nazvaniya zhitelej Slovar spravochnik Katovice B 136 Sorry kolzhetpejtin silteme Vypiski Iz Kulturnoj Periodiki Novaya Polsha kolzhetpejtin silteme Historia miasta i dzielnic Katowice kolzhetpejtin silteme Katowice Poland A City Guide Cracow Life kolzhetpejtin silteme Meshko I Nekoronovannyj korol i viking kolzhetpejtin silteme Chto znachit katovice Znacheniya slov Germano Polskij konflikt iz za Verhnej Silezii 1919 1921 gg kolzhetpejtin silteme A V Zotova S N Poltorak Deyatelnost Gosudarstvennogo Komiteta Oborony po ispolzovaniyu trofeev v period Velikoj Otechestvennoj vojny Vestnik VolGU Seriya 4 Istoriya Regionovedenie Mezhdunarodnye otnosheniya Tom 22 3 2017 str 126 131 Dozornye zapadnyh rubezhej dokumentalnye ocherki po istorii vojsk Krasnoznamyonnogo Zapadnogo pogranichnogo okruga I A Kurolenko V A Kozlov E D Bragin N D Borovkov 2 e izd per i dop Kiev 1984 str 184 Katowice Poland kolzhetpejtin silteme Polskij gorod STALINGRAD szhaman LiveJournal kolzhetpejtin silteme Jak Katowice zamieniono na Stalinogrod 07 03 2013 kolzhetpejtin silteme 未备案 kolzhetpejtin silteme Arhivirovannaya kopiya Basty derekkozinen muragattalgan 28 tamyz 2017 kolzhetpejtin silteme Tekserildi 28 tamyz 2017