Канзас (ағылш. Kansas) — штат Америка Құрама Штаттарының орталығында орналасқан. Халқы — 2 871 238 адам (2011). Астасы— қаласы. Ірі қаласы — . Штат тағы «Американың астық қоры» деп аталады: ол астық өсіруші штаттар арасында көшбасшылық етеді. Штат гүлі — күнбағыс, штат ағашы — терек.
АҚШ штаты | |||||
Канзас | |||||
| |||||
Штат ұраны | «Күнбағыс штаты» (ресми); Бидай штаты | ||||
Топика | |||||
Ең ірі қаласы | Уичито | ||||
Тұрғыны | 2 904 000 (2014 жыл) 33-ші орын (АҚШ б-ша) | ||||
- тығыздығы | 13,47 адам/км² | ||||
15-ші орын | |||||
- барлығы | 213 096 км² | ||||
- су беті | 1,196 км² (0,56 %) | ||||
- ендік | 37°0' с. е. бойынша 40°0' с. е., 645 км | ||||
- бойлық | 94°38' б. б. бойынша 102°1,6' б. б., 340 км | ||||
Теңіз деңгейінен биіктігі | |||||
- максимал биіктігі | 1232 м | ||||
- орташа биіктігі | 600 м | ||||
- минимал биіктігі | 207 м | ||||
Штат статусын иеленуі | 29 қаңтар 1861 34 ретпен | ||||
- штат болмай тұрып | Канзас территориясы | ||||
Губернаторы | Лора Келли | ||||
Вице-губернаторы | Линн Роджерс | ||||
Заң шығару органы | Канзас легислатурасы | ||||
- жоғарғы палатасы | |||||
- төменгі палатасы | |||||
| Орталық уақыт: -6/-5; Таулы жерлер уақыты: ГМУ-7/-6 | ||||
Ресми сайты: | http://www.kansas.gov/ | ||||
|
Штаттың көп бөлігі орналасқан, солтүстігінде Небраскамен, шығысында Миссури, оңтүстігінде Оклахомамен және батысында Колорадо штаттарымен шекараласады. Өңірдің ірі өзендері Миссури және Арканзас Солтүстік Американың ең ірі өзені — Миссисипи өзені алабына жатады.
Тарихы
1541 жылы Канзас территориясы испандық конкистадор қарауына өтті, кейін француз зерттеушісіне қарады. 1803 жылы АҚШ-қа қабылданды. Канзас АҚШ-тың 34-штаты болды. жылдары Канзас құлдыққа қарсылар және жақтаушылар жалдауында болды. Темір жол құрылысы азаматтық соғыстан кейін салына бастады.
Географиясы және климаты
Канзас шығысында Миссури штатымен, батысында — Колорадо, солтүстігінде — Небраска, оңтүстігінде — Оклахома штаттарымен шекараласады. Ауданы — 213 096 км2.
Канзастың климаты континентальды, салқын қысты (кейде суық) және ыстық жазды. Штаттың солтүстік және солтүстік-батыс жағы Канаданың суық, ал оңтүтік бөлігі жылы ауа әсерінде болады, соған байланысты температураның ауытқууы анық байқалады. Осы ауа массаларының соқтығысуынан өте қарама-қарсы туындайды, соның әсерінен торнадо пайда болады (Канзас "аллее торнадо" атты дауыл аймағында орналасқан). Штаттың орташа жылдық температурасы +13 °C. 1936 жылы 24 шілдеде Элтонда (Alton) абсолюттық максимум +49 °C көрсеткішті анықталған . 1905 жылы 13 ақпанда абсолютті минимум -40 °C Ливандада байқалған (Lebanon). Қаңтардың орташа температурасы -2..-4 °C (орташа күндізгі максимум +2..+6 °C, түңгі минимум -6..-9 °C). Шілдедегі орташа температура +26..+27 °C (орташа күндізгі максимум +32..+34 °C, түңгі минимум +19..+21 °C). Жылдық орташа жауын-шашын мөлшері оңтүстік-шығыстан 1000 мм батысқа 400 мм кемиді (Уичита (Wichita) қаласында жылына 772 мм жауады). Кейбір жылдары қуаңшылық болады. Жауын-шашынның жылдық мөлшерінің 3/4-бөлігіне жуығы сәірден қыркүйек айлары аралығында түседі. Додж-Сити (Dodge City) АҚШ-тың ең желді орындарының бірінен есептеледіс - орташа желдің жылдамдығы сағатына 14 миль (6,4 м/с).
Әртүрлі Канзас қалаларының айлық қалыпты, жоғары және төмен температуралары | ||||||||||||
Қала | Қаң | Ақп | Нау | Сәу | Мам | Мау | Шіл | Там | Қырк | Қаз | Қар | Желт |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Конкордия | 36/17 | 43/22 | 54/31 | 64/41 | 74/52 | 85/62 | 91/67 | 88/66 | 80/56 | 68/44 | 51/30 | 40/21 |
Додж-Сити | 41/19 | 48/24 | 57/31 | 67/41 | 76/52 | 87/62 | 93/67 | 91/66 | 82/56 | 70/44 | 55/30 | 44/22 |
Гудлэнд | 39/16 | 45/20 | 53/26 | 63/35 | 72/46 | 84/56 | 89/61 | 87/60 | 78/50 | 66/38 | 50/25 | 41/18 |
Топека | 37/17 | 44/23 | 55/33 | 66/43 | 75/53 | 84/63 | 89/68 | 88/65 | 80/56 | 69/44 | 53/32 | 41/22 |
Уичита | 40/20 | 47/25 | 57/34 | 67/44 | 76/54 | 87/64 | 93/69 | 92/68 | 82/59 | 70/47 | 55/34 | 43/24 |
[1] [2] [3] [4] [5] |
Халқы
АҚШ халық санағы бюросының дерегі бойынша 2011 жылдың 1 маусымында Канзас халқы 2 871 238 адам; 2010 жылғы санақпен салыстырғанда 0,64 %-ке өскен. 2010 жылғы санақ бойынша штаттың нәсілдік үлесі келесідей: ақ нәсіл (91,91 %), афроамерикандықтар (6,41 %), байрғы американдықтар (1,78 %), азиаттар (2,1 %), гавайлықтар және мұхиттық аралдардың байырғы халықтары (0,12 %). Ақ нәсілді халықтар негізгі рөлде немістер (33,75 %), ирландықтар (14,4 %), ағылшындар (14,1 %), француздар (4,4 %), шотландтар (4,2 %), голланддықтар (2,5 %) және швед (2,4 %) тектілер.
2004 жылғы дерек бойынша 149 800 жуық адам (Канзас халқының 5,5 %-і ) АҚШ ішінде туылғандар.
Халық санының динамикасы:
- 1950: 1 905 299 адам.
- 1960: 2 178 611 адам.
- 1970: 2 246 578 адам.
- 1980: 2 363 679 адам.
- 1990: 2 477 574 адам.
- 2000: 2 688 418 адам.
- 2010: 2 853 116 адам.
Дереккөздер
- Әлемнің бақташы астанасы
- Annual Estimates of the Resident Population for the United States, Regions, States, and Puerto Rico: сәуір 1, 2010 to шілде 1, 2011 (). 2011 Population Estimates. АҚШ халық санағы бюросы, Population Division (желтоқсан 2011). Басты дереккөзінен мұрағатталған 3 ақпан 2012. Тексерілді, желтоқсан 21, 2011.
- American Community Survey Office Kansas – Social demographics 2006. Census.gov. Басты дереккөзінен мұрағатталған 31 наурыз 2008. Тексерілді, 31 шілде 2010.
- Resident Population Data Resident Population Data - 2010 Census. 2010.census.gov. Басты дереккөзінен мұрағатталған 3 ақпан 2012. Тексерілді, 12 қазан 2011.
Сыртқы сілтемелер
Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Kansas |
- Kansas.gov: the official website for the State of Kansas
- Kansas History Online Мұрағатталған 11 қыркүйектің 2006 жылы.
- Cutler’s History of Kansas
Бұл — АҚШ географиясы бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Baska magynalar үshin Kanzas degen betti karanyz Kanzas agylsh Kansas shtat Amerika Қurama Shtattarynyn ortalygynda ornalaskan Halky 2 871 238 adam 2011 Astasy kalasy Iri kalasy Shtat tagy Amerikanyn astyk kory dep atalady ol astyk osirushi shtattar arasynda koshbasshylyk etedi Shtat gүli kүnbagys shtat agashy terek AҚSh shtatyKanzas agylsh State of KansasShtat urany Kүnbagys shtaty resmi Bidaj shtatyAstanasy TopikaEn iri kalasy UichitoTurgyny 2 904 000 2014 zhyl 33 shi oryn AҚSh b sha tygyzdygy 13 47 adam km Audany 15 shi oryn barlygy 213 096 km su beti 1 196 km 0 56 endik 37 0 s e bojynsha 40 0 s e 645 km bojlyk 94 38 b b bojynsha 102 1 6 b b 340 kmTeniz dengejinen biiktigi maksimal biiktigi 1232 m ortasha biiktigi 600 m minimal biiktigi 207 mShtat statusyn ielenui 29 kantar 1861 34 retpen shtat bolmaj turyp Kanzas territoriyasyGubernatory Lora KelliVice gubernatory Linn RodzhersZan shygaru organy Kanzas legislaturasy zhogargy palatasy tomengi palatasyOrtalyk uakyt 6 5 Tauly zherler uakyty GMU 7 6Resmi sajty http www kansas gov Ortakkordagy sanaty Kanzas Shtattyn kop boligi ornalaskan soltүstiginde Nebraskamen shygysynda Missuri ontүstiginde Oklahomamen zhәne batysynda Kolorado shtattarymen shekaralasady Өnirdin iri ozenderi Missuri zhәne Arkanzas Soltүstik Amerikanyn en iri ozeni Missisipi ozeni alabyna zhatady Tarihy1541 zhyly Kanzas territoriyasy ispandyk konkistador karauyna otti kejin francuz zertteushisine karady 1803 zhyly AҚSh ka kabyldandy Kanzas AҚSh tyn 34 shtaty boldy zhyldary Kanzas kuldykka karsylar zhәne zhaktaushylar zhaldauynda boldy Temir zhol kurylysy azamattyk sogystan kejin salyna bastady Geografiyasy zhәne klimatyKanzas shygysynda Missuri shtatymen batysynda Kolorado soltүstiginde Nebraska ontүstiginde Oklahoma shtattarymen shekaralasady Audany 213 096 km2 Kanzastyn klimaty kontinentaldy salkyn kysty kejde suyk zhәne ystyk zhazdy Shtattyn soltүstik zhәne soltүstik batys zhagy Kanadanyn suyk al ontүtik boligi zhyly aua әserinde bolady sogan bajlanysty temperaturanyn auytkuuy anyk bajkalady Osy aua massalarynyn soktygysuynan ote karama karsy tuyndajdy sonyn әserinen tornado pajda bolady Kanzas allee tornado atty dauyl ajmagynda ornalaskan Shtattyn ortasha zhyldyk temperaturasy 13 C 1936 zhyly 24 shildede Eltonda Alton absolyuttyk maksimum 49 C korsetkishti anyktalgan 1905 zhyly 13 akpanda absolyutti minimum 40 C Livandada bajkalgan Lebanon Қantardyn ortasha temperaturasy 2 4 C ortasha kүndizgi maksimum 2 6 C tүngi minimum 6 9 C Shildedegi ortasha temperatura 26 27 C ortasha kүndizgi maksimum 32 34 C tүngi minimum 19 21 C Zhyldyk ortasha zhauyn shashyn molsheri ontүstik shygystan 1000 mm batyska 400 mm kemidi Uichita Wichita kalasynda zhylyna 772 mm zhauady Kejbir zhyldary kuanshylyk bolady Zhauyn shashynnyn zhyldyk molsherinin 3 4 boligine zhuygy sәirden kyrkүjek ajlary aralygynda tүsedi Dodzh Siti Dodge City AҚSh tyn en zheldi oryndarynyn birinen esepteledis ortasha zheldin zhyldamdygy sagatyna 14 mil 6 4 m s Әrtүrli Kanzas kalalarynyn ajlyk kalypty zhogary zhәne tomen temperaturalaryҚala Қan Akp Nau Sәu Mam Mau Shil Tam Қyrk Қaz Қar ZheltKonkordiya 36 17 43 22 54 31 64 41 74 52 85 62 91 67 88 66 80 56 68 44 51 30 40 21Dodzh Siti 41 19 48 24 57 31 67 41 76 52 87 62 93 67 91 66 82 56 70 44 55 30 44 22Gudlend 39 16 45 20 53 26 63 35 72 46 84 56 89 61 87 60 78 50 66 38 50 25 41 18Topeka 37 17 44 23 55 33 66 43 75 53 84 63 89 68 88 65 80 56 69 44 53 32 41 22Uichita 40 20 47 25 57 34 67 44 76 54 87 64 93 69 92 68 82 59 70 47 55 34 43 24 1 2 3 4 5 HalkyKanzastyn zhastyk zhynystyk piramidasyKanzastyn halyk tygyzdygy kartasy AҚSh halyk sanagy byurosynyn deregi bojynsha 2011 zhyldyn 1 mausymynda Kanzas halky 2 871 238 adam 2010 zhylgy sanakpen salystyrganda 0 64 ke osken 2010 zhylgy sanak bojynsha shtattyn nәsildik үlesi kelesidej ak nәsil 91 91 afroamerikandyktar 6 41 bajrgy amerikandyktar 1 78 aziattar 2 1 gavajlyktar zhәne muhittyk araldardyn bajyrgy halyktary 0 12 Ak nәsildi halyktar negizgi rolde nemister 33 75 irlandyktar 14 4 agylshyndar 14 1 francuzdar 4 4 shotlandtar 4 2 gollanddyktar 2 5 zhәne shved 2 4 tektiler 2004 zhylgy derek bojynsha 149 800 zhuyk adam Kanzas halkynyn 5 5 i AҚSh ishinde tuylgandar Halyk sanynyn dinamikasy 1950 1 905 299 adam 1960 2 178 611 adam 1970 2 246 578 adam 1980 2 363 679 adam 1990 2 477 574 adam 2000 2 688 418 adam 2010 2 853 116 adam DerekkozderӘlemnin baktashy astanasy Annual Estimates of the Resident Population for the United States Regions States and Puerto Rico sәuir 1 2010 to shilde 1 2011 2011 Population Estimates AҚSh halyk sanagy byurosy Population Division zheltoksan 2011 Basty derekkozinen muragattalgan 3 akpan 2012 Tekserildi zheltoksan 21 2011 American Community Survey Office Kansas Social demographics 2006 Census gov Basty derekkozinen muragattalgan 31 nauryz 2008 Tekserildi 31 shilde 2010 Resident Population Data Resident Population Data 2010 Census 2010 census gov Basty derekkozinen muragattalgan 3 akpan 2012 Tekserildi 12 kazan 2011 Syrtky siltemelerOrtakkorda bugan katysty media sanaty bar KansasKansas gov the official website for the State of Kansas Kansas History Online Muragattalgan 11 kyrkүjektin 2006 zhyly Cutler s History of Kansas Bul AҚSh geografiyasy bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz