Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| Бұл мақаладағы кейбір мәлімет ескірген. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті мәліметті енгізіп Қазақша Уикипедияға үлесіңізді қосыңыз. Мәліметті жаңартқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз. |
Донбастағы соғыс (укр. Війна на Донбасі) немесе Украинаның шығысындағы соғыс (укр. Війна на сході України) — Украинаның шығысындағы өңірінде, Донецк және Луганск облыстарының аумағында 2014 жылдың сәуірінде басталған қарулы қақтығыс.
| Донбастағы соғыс | |||
| Негізгі қақтығыс: Орыс-украин соғысы | |||
 Донбастағы соғыстың картасы. Қызыл түспен көтерілісшілердің қолындағы аймақтар көрсетілген. | |||
| Дата | 2014 жылдың сәуірі — қазіргі күнге дейін | ||
|---|---|---|---|
| Орын | |||
| Себеп | |||
| Нәтиже | 13 мың адам қаза тапты | ||
| Қарсыластар | |||
| |||
2013 жылдың қарашасында Украина астанасы Киевте басталған Еуромайдан 2014 жылдың ақпанында ел президенті Виктор Януковичті тақтан тайдырған революцияға әкеп соқтырды. Артынша Ресей қолдаған қарулы құрылымдар Қырымды басып алып, кейінірек ол Ресей Федерациясының құрамына енді (аннексияланды). Революциядан кейін Украинада орнаған жаңа үкіметтің қарсыластары мен Ресейдің жақтастары елдің оңтүстігі мен шығысында наразылық шараларын ұйымдастырды. Бұл оқиғалардың нәтижесінде Украинадан бөлінуді қалайтын сепаратистер Донецк және Луганск облыстарында «халық республикалары» құрылғанын жариялады.
Әскери іс-қимылдарға бір жағынан мен басқа да күштік құрылымдар (оның ішінде еріктілерден құралған тұрақты емес қарулы құрылымдар), екінші жағынан көтерілісшілердің қарулы құрылымдары (өз егемендігін жариялаған Донецк және Луганск Халық Республикаларының жақтастары) қатысып жатыр. Батыс елдерінің барлау қызметтерінің мәліметтеріне сәйкес, көтерілісшілердің жағында ресейлік әскерилер соғысып жүр. Ресей бұл айыптарды жоққа шығарып, мойындаудан бас тартты, бірақ көтерілісшілердің қатарында «ресейлік еріктілер» болуы мүмкін деді.
2014 жылдың 7 сәуірінде Украина президенті қызметін атқарушы Харьков, Донецк және Луганск қалаларындағы әкімшілік ғимараттардың көтерілісшілердің қолына өтуіне байланысты дағдарысқа қарсы штаб құрылатынын және «қолына қару алғандарға қарсы терроризмге қарсы шаралар жүргізілетінін» жариялады.
11 мамыр күні Донецк пен Луганск облыстарында өзін-өзі билеу туралы референдум өтіп, 12 мамыр күні Донецк Халық Республикасы (ДХР) және Луганск Халық Республикасы (ЛХР) өз егемендігін жариялады. Жаңадан пайда болған «республикалар» украин билігінен ДХР және ЛХР аумағы деп жарияланған жерлерден әскерилерін шегіндіруді талап етті. Бұған жауап ретінде Украин әскерлерінің қатары құрышты техникалармен және тікұшақтармен күшейтіліп, олар қарсыластарына зеңбірекпен оқ жаудыра бастады. Әуе соққыларына көтерілісшілер зенитті-зымыранды кешендердің оғымен жауап беріп, тікұшақтар мен ұшақтарды құлата бастады.
Киевтегі Біріккен Ұлттар Ұйымының адам құқықтары бойынша Мониторинг миссиясының мәліметтері бойынша, 2019 жылдың қаңтарына дейін Украинадағы қарулы қақтығыстың салдарынан 13 мыңға жуық адам қаза тапқан. БҰҰ-ның гуманитарлық сұрақтарды координациялау Басқармасының есебі бойынша, 2019 жылдың қарашасына дейін Донбастағы алты жылға созылған соғыста 3,3 мың бейбіт азамат қаза тапқан, 9 мың адам жарақаттанған, 1,3 миллион адам ел ішінде қонысын ауыстыруға мәжбүр болған, 3,5 миллион адам көмекке зәру екен.
Дереккөздер
- Ukraine conflict: Can peace plan in east finally bring peace?. BBC. Тексерілді, 25 қаңтар 2020.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bul makaladagy kejbir mәlimet eskirgen Makalany zhetildiru үshin kazhetti mәlimetti engizip Қazaksha Uikipediyaga үlesinizdi kosynyz Mәlimetti zhanartkannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Donbastagy sogys ukr Vijna na Donbasi nemese Ukrainanyn shygysyndagy sogys ukr Vijna na shodi Ukrayini Ukrainanyn shygysyndagy onirinde Doneck zhәne Lugansk oblystarynyn aumagynda 2014 zhyldyn sәuirinde bastalgan karuly kaktygys Donbastagy sogysNegizgi kaktygys Orys ukrain sogysyDonbastagy sogystyn kartasy Қyzyl tүspen koterilisshilerdin kolyndagy ajmaktar korsetilgen Data2014 zhyldyn sәuiri kazirgi kүnge dejinOryn Ukraina Doneck zhәne Lugansk oblystarySebepUkrain revolyuciyasy 2014 Nәtizhe13 myn adam kaza tapty onyn ishinde 3 myn bejbit turgyn Қarsylastar Ukraina Resej DHR LHRBul үlgini koru ondeu 2013 zhyldyn karashasynda Ukraina astanasy Kievte bastalgan Euromajdan 2014 zhyldyn akpanynda el prezidenti Viktor Yanukovichti taktan tajdyrgan revolyuciyaga әkep soktyrdy Artynsha Resej koldagan karuly kurylymdar Қyrymdy basyp alyp kejinirek ol Resej Federaciyasynyn kuramyna endi anneksiyalandy Revolyuciyadan kejin Ukrainada ornagan zhana үkimettin karsylastary men Resejdin zhaktastary eldin ontүstigi men shygysynda narazylyk sharalaryn ujymdastyrdy Bul okigalardyn nәtizhesinde Ukrainadan bolinudi kalajtyn separatister Doneck zhәne Lugansk oblystarynda halyk respublikalary kurylganyn zhariyalady Әskeri is kimyldarga bir zhagynan men baska da kүshtik kurylymdar onyn ishinde eriktilerden kuralgan turakty emes karuly kurylymdar ekinshi zhagynan koterilisshilerdin karuly kurylymdary oz egemendigin zhariyalagan Doneck zhәne Lugansk Halyk Respublikalarynyn zhaktastary katysyp zhatyr Batys elderinin barlau kyzmetterinin mәlimetterine sәjkes koterilisshilerdin zhagynda resejlik әskeriler sogysyp zhүr Resej bul ajyptardy zhokka shygaryp mojyndaudan bas tartty birak koterilisshilerdin katarynda resejlik eriktiler boluy mүmkin dedi 2014 zhyldyn 7 sәuirinde Ukraina prezidenti kyzmetin atkarushy Harkov Doneck zhәne Lugansk kalalaryndagy әkimshilik gimarattardyn koterilisshilerdin kolyna otuine bajlanysty dagdaryska karsy shtab kurylatynyn zhәne kolyna karu algandarga karsy terrorizmge karsy sharalar zhүrgiziletinin zhariyalady 11 mamyr kүni Doneck pen Lugansk oblystarynda ozin ozi bileu turaly referendum otip 12 mamyr kүni Doneck Halyk Respublikasy DHR zhәne Lugansk Halyk Respublikasy LHR oz egemendigin zhariyalady Zhanadan pajda bolgan respublikalar ukrain biliginen DHR zhәne LHR aumagy dep zhariyalangan zherlerden әskerilerin shegindirudi talap etti Bugan zhauap retinde Ukrain әskerlerinin katary kuryshty tehnikalarmen zhәne tikushaktarmen kүshejtilip olar karsylastaryna zenbirekpen ok zhaudyra bastady Әue sokkylaryna koterilisshiler zenitti zymyrandy keshenderdin ogymen zhauap berip tikushaktar men ushaktardy kulata bastady Kievtegi Birikken Ұlttar Ұjymynyn adam kukyktary bojynsha Monitoring missiyasynyn mәlimetteri bojynsha 2019 zhyldyn kantaryna dejin Ukrainadagy karuly kaktygystyn saldarynan 13 mynga zhuyk adam kaza tapkan BҰҰ nyn gumanitarlyk suraktardy koordinaciyalau Baskarmasynyn esebi bojynsha 2019 zhyldyn karashasyna dejin Donbastagy alty zhylga sozylgan sogysta 3 3 myn bejbit azamat kaza tapkan 9 myn adam zharakattangan 1 3 million adam el ishinde konysyn auystyruga mәzhbүr bolgan 3 5 million adam komekke zәru eken DerekkozderUkraine conflict Can peace plan in east finally bring peace BBC Tekserildi 25 kantar 2020