Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Джеймс Франк (нем. James Franck; 26 тамыз 1882, Гамбург — 21 мамыр 1964, Геттинген) — еврей текті неміс-американ физигі, 1925 жылғы физика бойынша Нобель сыйлығының лауреаты.
| Джеймс Франк | |
| нем. James Franck | |
 | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері | |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | |
| Ғылыми аясы | |
| Ғылыми жетекші | |
| Атақты шәкірттері |
|
| Марапаттары |
|
Сыйлық «электронның атоммен соқтығысу заңдылықтарын ашқаны үшін» (Густав Герцпен бірге) берілді. 1951 жылы Макс Планк медалімен марапатталды.
Өмірбаяны
1921 жылдан 1934 жылға дейін Франк Геттинген университетінің Эксперименттік физика институтының профессоры және директоры қызметін атқарды. Нацистер билікке келгеннен кейін Франк басқа еврейлерден айырмашылығы запастағы офицер дәрежесіне және Бірінші дүниежүзілік соғысқа қатысуына байланысты бірден қызметінен босатылған жоқ. Алайда оның өзі еврей ұлтының қызметкерлері мен студенттерін қысқарту туралы бұйрыққа көпшілік алдында қарсылық білдіріп, отставкаға кетті. Ол тіпті ғылыми әлемдегі байланыстарын пайдалана отырып, зертханасының әрбір қызметкеріне шетелде жұмыс тауып берді, содан кейін ғана 1934 жылы өзі Германиядан кетті.
1935 жылға дейін Копенгаген университетінде Нильс Бор теориялық физика институтында, 1935—1938 жылдары — Джон Хопкинс университетінде физика профессоры, 1939 жылдан Чикаго университетінің профессоры болды. Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде ол Манхэттен жобасына қатысты. 1945 жылы ол АҚШ билігіне («Франк баяндамасы») жапон қалаларына атом бомбасын сынамау туралы өтінішке қол қойды.
Дүниетанымы
Э. Теллердің естеліктеріне сәйкес, 1930 жылы Копенгагенде Ландау Джеймс Франкпен дін туралы көп айтысып, оның діни көзқарастарын ғалым үшін ескілікпен өмір сүру деп санап, оның көзінше де, Франктың болмаған кезде де өзін мүлде шектеусіз білдірді. Ал Франк әрқашан жауап ретінде күлді. Сондықтан, Копенгагеннен кетерде Ландаудың қоштасуға арнайы барғаны өте жақсы болды.
Атом бомбасын қолдану
Атом бомбасын қолдану мүмкіндігін талқылағанда, Джеймс Франк бастаған Манхэттен жобасының бір топ ғалымдары өте құпия баяндамада өз пікірлерін білдірді. Олар ядролық оқиғаларды ұзақ уақыт құпия ұстауға болмайтынын алға тартып, ядролық қарулану жарысын болжаған. Жапон қалаларын бомбалаудың орнына, сынақты қаңыраған бос орынмен шектеу ұсынылды, өйткені бұл ешкімнің Америкаға қару-жарақты басып тастаудан қорқып шабуыл жасауға батылы жетпеуі үшін жеткілікті еді .
Естелік
1973 жылы Халықаралық астрономиялық одақ Айдың көрінетін жағындағы кратерге Джеймс Франктің есімін берді.
Дереккөздер
- О рождении современной физики.
- Уоллес, Уайс, 2021
Сілтемелер
- Нобель комитетінің сайтынан алынған ақпарат (ағыл.)
- Өмірбаяны «Ғылым және технология» электронды кітапханасының сайтында (орыс.)
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Dzhejms Frank nem James Franck 26 tamyz 1882 Gamburg 21 mamyr 1964 Gettingen evrej tekti nemis amerikan fizigi 1925 zhylgy fizika bojynsha Nobel syjlygynyn laureaty Dzhejms Franknem James FranckTugan kүni26 tamyz 1882 1882 08 26 Tugan zheriGamburg Қajtys bolgan kүni21 mamyr 1964 1964 05 21 81 zhas Қajtys bolgan zheriGyottingen Ғylymi ayasyfizikaҒylymi zhetekshiAtakty shәkirtteriMarapattaryFizika salasyndagy Nobel syjlygy 1951 1955 1961 Dzhejms Frank Chikago 1952 Syjlyk elektronnyn atommen soktygysu zandylyktaryn ashkany үshin Gustav Gercpen birge berildi 1951 zhyly Maks Plank medalimen marapattaldy Өmirbayany1921 zhyldan 1934 zhylga dejin Frank Gettingen universitetinin Eksperimenttik fizika institutynyn professory zhәne direktory kyzmetin atkardy Nacister bilikke kelgennen kejin Frank baska evrejlerden ajyrmashylygy zapastagy oficer dәrezhesine zhәne Birinshi dүniezhүzilik sogyska katysuyna bajlanysty birden kyzmetinen bosatylgan zhok Alajda onyn ozi evrej ultynyn kyzmetkerleri men studentterin kyskartu turaly bujrykka kopshilik aldynda karsylyk bildirip otstavkaga ketti Ol tipti gylymi әlemdegi bajlanystaryn pajdalana otyryp zerthanasynyn әrbir kyzmetkerine shetelde zhumys tauyp berdi sodan kejin gana 1934 zhyly ozi Germaniyadan ketti 1935 zhylga dejin Kopengagen universitetinde Nils Bor teoriyalyk fizika institutynda 1935 1938 zhyldary Dzhon Hopkins universitetinde fizika professory 1939 zhyldan Chikago universitetinin professory boldy Ekinshi dүniezhүzilik sogys kezinde ol Manhetten zhobasyna katysty 1945 zhyly ol AҚSh biligine Frank bayandamasy zhapon kalalaryna atom bombasyn synamau turaly otinishke kol kojdy DүnietanymyE Tellerdin estelikterine sәjkes 1930 zhyly Kopengagende Landau Dzhejms Frankpen din turaly kop ajtysyp onyn dini kozkarastaryn galym үshin eskilikpen omir sүru dep sanap onyn kozinshe de Franktyn bolmagan kezde de ozin mүlde shekteusiz bildirdi Al Frank әrkashan zhauap retinde kүldi Sondyktan Kopengagennen keterde Landaudyn koshtasuga arnajy bargany ote zhaksy boldy Atom bombasyn koldanu Atom bombasyn koldanu mүmkindigin talkylaganda Dzhejms Frank bastagan Manhetten zhobasynyn bir top galymdary ote kupiya bayandamada oz pikirlerin bildirdi Olar yadrolyk okigalardy uzak uakyt kupiya ustauga bolmajtynyn alga tartyp yadrolyk karulanu zharysyn bolzhagan Zhapon kalalaryn bombalaudyn ornyna synakty kanyragan bos orynmen shekteu usynyldy ojtkeni bul eshkimnin Amerikaga karu zharakty basyp tastaudan korkyp shabuyl zhasauga batyly zhetpeui үshin zhetkilikti edi Estelik1973 zhyly Halykaralyk astronomiyalyk odak Ajdyn korinetin zhagyndagy kraterge Dzhejms Franktin esimin berdi DerekkozderO rozhdenii sovremennoj fiziki Uolles Uajs 2021SiltemelerNobel komitetinin sajtynan alyngan akparat agyl Өmirbayany Ғylym zhәne tehnologiya elektrondy kitaphanasynyn sajtynda orys