Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Колпаковский Герасим Алексеевич - (4.3.1819, Ресей империясы, Харьков губ. – 23.4.1896, Ресей империясы, Санкт-Петербург, ) – Ресей империясы армиясының генералы, , Түркістан және Дала өлкелері әскери-әкімшілік басшысы, Орта Азия мен Қазақстанда Ресей империясының отаршылдық саясатын белсене жүзеге асырушы.
Харьков губерниясындағы офицер-дворянның отбасында дүниеге келген. Жас шағында генерал (1771 – 1829) қарамағындағы жаяу әскер қосынында қызмет еткен. Венгрия, Кавказ жорықтарына қатысқан. Әскери наградалармен марапатталып, штаб-капитан шеніне дейін өскен. Жоғары әскери білім алмаған. 1852 ж. Сібір жеке корпусының командирі, адъютанты болады. 1855 – 58 ж. Березовск әскери округінің (аумағы қазіргі Ақмола, Семей облыстарын, Алтайды қамтыған) бастығы, 1858 ж. майор Колпаковский Алатау округінің бастығы және Батыс Сібір бас губернаторының ұлы жүздегі (соңынан Жетісу облысындағы) өкілі (приставы) болды. Верный бекінісіне 4 шілдеде келген. 1860 ж. күзде орыстарды Жетісуға қоныстандырмау үшін шабуылдап келген Қоқан хандығының 10 мың сарбазы бар әскерін Ұзынағашта қарсы алып, 21 қазанда Қарақастек өз. бойындағы шайқаста жеңген. Жеңісі үшін полковник шені, орден, айрықша әскери белгі берілген. Сол шайқаста оның 1 мыңдай ғана әскері қатарында Әли, Тезек төрелер мен Сұраншы батыр бастаған қазақ жүздігі де болған. 1862 ж. Шу өзені алқабына жасалған экспедицияны басқарды, 23 – 24 қазанда Пішпекті (Бішкек) алды. Сол жылы оған генерал-майор атағы берілді. 1865 ж. Семей облысының әскери губернаторы, 1867 ж. Жетісу облысы әскери губернаторы, әскер қолбасы, жаңадан құрылған Жетісу казак әскерінің тағайындалған атаманы болған. Верный (Алматы) қаласы осы Колпаковский жобасы бойынша салына бастаған. Оның ұсынысымен мұнда ер балалар мен қыздар гимназиясы, 1873 ж. қазақ балалары үшін арнайы мектеп ашылған. 1882 ж. Дала өлкесіне (Бұған Бат. Сібір, Сарыарқа мен Жетісу өлкелері кірген) генерал-губернатор және Омбы әскери округі әскерінің қолбасшысы, Сібір казак әскерінің атаманы болып тағайындалды. Бұған дейін Түркістан генерал-губернаторы міндетін 1783 – 82 ж., генерал-адьютант сырқаттануына байланысты әлденеше рет уақытша атқарып тұрған болатын. 1871 ж. оған генерал-лейтенант, 1885 ж. генералы атағы берілді. 1889 ж. 25 қазанда Ресей империясының Әскери Кеңесі мүшелігіне тағайындалып, Санкт-Петербургқа ауысады. Колпаковский әуесқой зерттеуші ретінде ғалымдар (1827 – 85), (1809 – 82) және музейлер мен ғылыми қоғамдарға Жетісу өлкесінен өзі жинаған құстардың, аңдар мен жәндіктердің, өсімдіктердің бай коллекциясын сыйға тартты. Ш.Уәлихановпен достық қарым-қатынаста болып, онымен үнемі хат алысып тұрған. Соңынан Шоқан мен оның нағашысы зираттарын көтерісуге ат салысқан.
Дереккөздер
- Қазақ Энциклопедиясы, 11 - том
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Kolpakovskij Gerasim Alekseevich 4 3 1819 Resej imperiyasy Harkov gub 23 4 1896 Resej imperiyasy Sankt Peterburg Resej imperiyasy armiyasynyn generaly Tүrkistan zhәne Dala olkeleri әskeri әkimshilik basshysy Orta Aziya men Қazakstanda Resej imperiyasynyn otarshyldyk sayasatyn belsene zhүzege asyrushy Harkov guberniyasyndagy oficer dvoryannyn otbasynda dүniege kelgen Zhas shagynda general 1771 1829 karamagyndagy zhayau әsker kosynynda kyzmet etken Vengriya Kavkaz zhoryktaryna katyskan Әskeri nagradalarmen marapattalyp shtab kapitan shenine dejin osken Zhogary әskeri bilim almagan 1852 zh Sibir zheke korpusynyn komandiri adyutanty bolady 1855 58 zh Berezovsk әskeri okruginin aumagy kazirgi Akmola Semej oblystaryn Altajdy kamtygan bastygy 1858 zh major Kolpakovskij Alatau okruginin bastygy zhәne Batys Sibir bas gubernatorynyn uly zhүzdegi sonynan Zhetisu oblysyndagy okili pristavy boldy Vernyj bekinisine 4 shildede kelgen 1860 zh kүzde orystardy Zhetisuga konystandyrmau үshin shabuyldap kelgen Қokan handygynyn 10 myn sarbazy bar әskerin Ұzynagashta karsy alyp 21 kazanda Қarakastek oz bojyndagy shajkasta zhengen Zhenisi үshin polkovnik sheni orden ajryksha әskeri belgi berilgen Sol shajkasta onyn 1 myndaj gana әskeri katarynda Әli Tezek toreler men Suranshy batyr bastagan kazak zhүzdigi de bolgan 1862 zh Shu ozeni alkabyna zhasalgan ekspediciyany baskardy 23 24 kazanda Pishpekti Bishkek aldy Sol zhyly ogan general major atagy berildi 1865 zh Semej oblysynyn әskeri gubernatory 1867 zh Zhetisu oblysy әskeri gubernatory әsker kolbasy zhanadan kurylgan Zhetisu kazak әskerinin tagajyndalgan atamany bolgan Vernyj Almaty kalasy osy Kolpakovskij zhobasy bojynsha salyna bastagan Onyn usynysymen munda er balalar men kyzdar gimnaziyasy 1873 zh kazak balalary үshin arnajy mektep ashylgan 1882 zh Dala olkesine Bugan Bat Sibir Saryarka men Zhetisu olkeleri kirgen general gubernator zhәne Omby әskeri okrugi әskerinin kolbasshysy Sibir kazak әskerinin atamany bolyp tagajyndaldy Bugan dejin Tүrkistan general gubernatory mindetin 1783 82 zh general adyutant syrkattanuyna bajlanysty әldeneshe ret uakytsha atkaryp turgan bolatyn 1871 zh ogan general lejtenant 1885 zh generaly atagy berildi 1889 zh 25 kazanda Resej imperiyasynyn Әskeri Kenesi mүsheligine tagajyndalyp Sankt Peterburgka auysady Kolpakovskij әueskoj zertteushi retinde galymdar 1827 85 1809 82 zhәne muzejler men gylymi kogamdarga Zhetisu olkesinen ozi zhinagan kustardyn andar men zhәndikterdin osimdikterdin baj kollekciyasyn syjga tartty Sh Uәlihanovpen dostyk karym katynasta bolyp onymen үnemi hat alysyp turgan Sonynan Shokan men onyn nagashysy zirattaryn koterisuge at salyskan DerekkozderҚazak Enciklopediyasy 11 tom