Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Геокриология (гр. 'geo'– жер және kruas – суық, logos — ғылым) — жер қыртысындағы тоң қат-қабаттардың құрылымын, құрамын, қасиеттерін, тегін, таралуы мен даму тарихын, сондай-ақ олардың қату-еруімен байланысты процестерді зерттейтін ғылым.
Жалпы Геокриология және инженерлік Геокриология болып бөлінеді. Жалпы Геокриология тоңның қату, жібу және өзгеру (диагенез) процестеріне байланысты теориялық мәселелерімен шұғылданады.
Инженерлік Геокриология құрылыстар салу, а. ш-на пайдалану үшін жердің тоң басқан қабаттарына әсер етудің тиімді тәсілдерін іздестіреді. Қазақстанда, 1950 ж. Тянь-Шань тауларында жетекшілігімен көпжылдық тоң едәуір дәрежеде зерттелді. Зерттеулер көпжылдық тоң белдеуінің биіктіктегі орнын, тоңазыған жыныстардың жалпы ауданын және олардың биік таулық ландшафттарды құраушыларға тигізетін ықпалын анықтауға мүмкіндік берді. Қазақстандағы мәңгі тоңның аумағы 16,7 мың км² құрайды. Оның басым көпшілігі Алтай мен Жетісу (Жоңғар) Алатауында орналасқан. Геокриология саласындағы ғыл.-зерттеу жұмыстары Канадада (Монреальда), АҚШ-та () және Ресейде (Мәскеуде және Якутскіде) едәуір дамыған.
Геокриология, тоңтану — тоң топырақтар мен тау жыныстары, олардың түзілуі, даму тарихы мен "болу" жағдайлары, сондай-ақ қазу, еру және тоң қабаттарының диагенез процестерімен байланысты құбылыстар туралы ғылым.
Дереккөздер
- Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Геология — Алматы: «Мектеп» баспасы, 2003.ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2
- Қазақ энциклопедиясы
- Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. — 264 бет. ISBN 9965-36-367-6
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
 | Бұл — геология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Geokriologiya gr geo zher zhәne kruas suyk logos gylym zher kyrtysyndagy ton kat kabattardyn kurylymyn kuramyn kasietterin tegin taraluy men damu tarihyn sondaj ak olardyn katu eruimen bajlanysty procesterdi zerttejtin gylym Zhalpy Geokriologiya zhәne inzhenerlik Geokriologiya bolyp bolinedi Zhalpy Geokriologiya tonnyn katu zhibu zhәne ozgeru diagenez procesterine bajlanysty teoriyalyk mәselelerimen shugyldanady Inzhenerlik Geokriologiya kurylystar salu a sh na pajdalanu үshin zherdin ton baskan kabattaryna әser etudin tiimdi tәsilderin izdestiredi Қazakstanda 1950 zh Tyan Shan taularynda zhetekshiligimen kopzhyldyk ton edәuir dәrezhede zertteldi Zertteuler kopzhyldyk ton beldeuinin biiktiktegi ornyn tonazygan zhynystardyn zhalpy audanyn zhәne olardyn biik taulyk landshafttardy kuraushylarga tigizetin ykpalyn anyktauga mүmkindik berdi Қazakstandagy mәngi tonnyn aumagy 16 7 myn km kurajdy Onyn basym kopshiligi Altaj men Zhetisu Zhongar Alatauynda ornalaskan Geokriologiya salasyndagy gyl zertteu zhumystary Kanadada Monrealda AҚSh ta zhәne Resejde Mәskeude zhәne Yakutskide edәuir damygan Geokriologiya tontanu ton topyraktar men tau zhynystary olardyn tүzilui damu tarihy men bolu zhagdajlary sondaj ak kazu eru zhәne ton kabattarynyn diagenez procesterimen bajlanysty kubylystar turaly gylym DerekkozderҚazak tili terminderinin salalyk gylymi tүsindirme sozdigi Geologiya Almaty Mektep baspasy 2003 ӀSVN 5 7667 8188 1 ӀSVN 9965 16 512 2 Қazak enciklopediyasy Қazak tili terminderinin salalyk gylymi tүsindirme sozdigi Geografiya zhәne geodeziya Almaty Mektep baspasy 2007 264 bet ISBN 9965 36 367 6Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul geologiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz