Атпақияр (лат. Ecballium) – асқабақтар тұқымдасына жататын бір не көп жылдық өсімдік.
Атпақияр | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||
Ecballium elaterium (Карл Линней) | ||||||||||||||||||||
Elaterium |
Қазақстанда 1 ғана – кәдімгі А. (E. elaterіum) түрі бар. Ол Қаратау, Батыс кездеседі. Биікт. 0,5 – 1,5 м. Тамыры жуан, жақсы жетілген. Сабақ бұталары қысқа, ұзындығы 10 – 20 см болады. Жапырақтары қатпарлана біткен ұзын келеді. Гүлдері ақсары түсті, жемісі ұзын, қанық жасыл, сыртында қылтаны болады. Маусым – тамыз айларында гүлдеп, қыркүйекте жеміс бере бастайды. Бір үйлі, дара жынысты, аталық гүлдері шашақталып, ал аналық гүлі жалғыз өседі. Жетілген жемістері кәдімгі ас қиярына ұқсас келеді, тек айырмашылығы мөлшері кішілеу, сыртын қалың түк басқан. Піскен жемісіне бір нәрсе тисе болды, түп жағынан жабысқақ кілегей бөлініп шығып, тұқымдары 12 м-дей жерге шашырап кетеді. Осыған байланысты оны «атпақияр» деп атайды. А-дың бұл биол. ерекшелігі оның тұқымының тез таралып өсуіне мүмкіншілік береді. А-ды Қазақстанның оңт. аудандарында қолдан да өсіреді. Оның жемісі мен шөбін мал сүйсініп жейді.
Дереккөздер
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Atpakiyar lat Ecballium askabaktar tukymdasyna zhatatyn bir ne kop zhyldyk osimdik AtpakiyarDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylar unranked Saby Tukymdasy CucurbitaceaeKishi tukymdasy Tajpasy Tegi EcballiumTүri E elateriumEcballium elaterium Karl Linnej Elaterium Қazakstanda 1 gana kәdimgi A E elaterium tүri bar Ol Қaratau Batys kezdesedi Biikt 0 5 1 5 m Tamyry zhuan zhaksy zhetilgen Sabak butalary kyska uzyndygy 10 20 sm bolady Zhapyraktary katparlana bitken uzyn keledi Gүlderi aksary tүsti zhemisi uzyn kanyk zhasyl syrtynda kyltany bolady Mausym tamyz ajlarynda gүldep kyrkүjekte zhemis bere bastajdy Bir үjli dara zhynysty atalyk gүlderi shashaktalyp al analyk gүli zhalgyz osedi Zhetilgen zhemisteri kәdimgi as kiyaryna uksas keledi tek ajyrmashylygy molsheri kishileu syrtyn kalyn tүk baskan Pisken zhemisine bir nәrse tise boldy tүp zhagynan zhabyskak kilegej bolinip shygyp tukymdary 12 m dej zherge shashyrap ketedi Osygan bajlanysty ony atpakiyar dep atajdy A dyn bul biol ereksheligi onyn tukymynyn tez taralyp osuine mүmkinshilik beredi A dy Қazakstannyn ont audandarynda koldan da osiredi Onyn zhemisi men shobin mal sүjsinip zhejdi DerekkozderҚazak enciklopediyasy