Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Алға ауданы – Ақтөбе облысының солтүстігіндегі әкімшілік бөлініс.
| Қазақстан ауданы | |||
| Алға ауданы | |||
| |||
| Әкімшілігі | |||
|---|---|---|---|
| Облысы | |||
| Аудан орталығы | |||
| Ауылдық округтер саны | 12 | ||
| Қалалық әкімдіктер саны | 1 | ||
| Ауыл саны | 29 | ||
| Қала саны | 1 | ||
| Әкімі | Ержанов Нұрбол Бахитжанұлы | ||
| Аудан әкімдігінің мекенжайы | Алға қаласы, 5-шағын аудан, №4 | ||
| Тарихы мен географиясы | |||
| Координаттары | 50°04′37″ с. е. 58°17′04″ ш. б. / 50.07694° с. е. 58.28444° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 50°04′37″ с. е. 58°17′04″ ш. б. / 50.07694° с. е. 58.28444° ш. б. (G) (O) (Я) | ||
| Құрылған уақыты | 1933 | ||
| Жер аумағы | 7,5 мың км² | ||
| Уақыт белдеуі | UTC+5:00 | ||
| Тұрғындары | |||
| Тұрғыны | 43 355 адам (2023) | ||
| Тығыздығы | 5,8 адам/км² | ||
| Ұлттық құрамы | қазақтар (82,08%), орыстар (9,55%), украиндар (3,74%), немістер (1,02%), татарлар (0,68%), болгарлар (0,65%), молдавандар (0,62%), басқалары (1,66%) | ||
| Сандық идентификаторлары | |||
| Пошта индексі | 030200-030214 | ||
| Автомобиль коды | 04 | ||
| Алға ауданының әкімдігі | |||
|
| |||
|
| |||
Географиялық орны
Батысында Қобда, солтүстігінде Мәртөк ауданы мен Ақтөбе қаласы, шығысында Хромтау, оңтүстігінде Мұғалжар, Темір аудандарымен шектеседі. Аудан орталығы – Алға қаласы.
Халқы
| 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 1999 | 2009 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 33186 | ▲41154 | ▼38120 | ▼37921 | ▲39229 | ▼37004 | ▲38578 | ▲41142 |
Тұрғыны 40783 адам (2019). Ұлттық құрамы: қазақтар (80,61%), орыстар (10,15%), украиндар (4,23%), немістер (1,08%), беларустар (0,20%), татарлар (0,78%), басқалары (2,95%).
Әкімшілік бөлінісі
Аудандағы 30 елді мекен 1 қалалық әкімдік пен 12 ауылдық округке біріктірілген:
| Әкімшілік бірлік | Орталығы | Елді мекендері | Халқы (2021) |
|---|---|---|---|
| Ақай ауылдық округі | Ақай ауылы | 2 | ▼705 |
| Алға қалалық әкімдігі | Алға қаласы | 1 | ▲22446 |
| Бесқоспа ауылдық округі | Есет батыр Көкіұлы ауылы | 2 | ▲1666 |
| Бестамақ ауылдық округі | Бестамақ ауылы | 2 | ▲4217 |
| Қарабұлақ ауылдық округі | Қарабұлақ ауылы | 2 | ▼576 |
| Қарағаш ауылдық округі | Самбай ауылы | 2 | ▼1236 |
| Қарақобда ауылдық округі | Қарақобда ауылы | 3 | ▼609 |
| Қарақұдық ауылдық округі | Қарақұдық ауылы | 3 | ▼1503 |
| Маржанбұлақ ауылдық округі | Маржанбұлақ ауылы | 2 | ▲3732 |
| Сарықобда ауылдық округі | Сарықобда ауылы | 2 | ▼776 |
| Тамды ауылдық округі | Тамды ауылы | 3 | ▼2465 |
| Тоқмансай ауылдық округі | Қайнар ауылы | 3 | ▼1224 |
| Үшқұдық ауылдық округі | Үшқұдық ауылы | 3 | ▲1618 |
Ірі елді мекендері
| Атауы | Статусы | Халқы (2009) |
|---|---|---|
| Алға | қала | ▲ 19705 |
| Бестамақ | ауыл | ▲ 3332 |
| Тамды | ауыл | ▲ 2081 |
| Маржанбұлақ (Прогресс) | ауыл | ▲ 1496 |
| Есет батыр Көкіұлы (Павловка) | ауыл | ▼ 1458 |
| Үшқұдық (Богословка) | ауыл | ▼ 1032 |
| Қарақұдық | ауыл | ▼ 846 |
| Қайнар (Октябрьское) | ауыл | ▼ 845 |
| Самбай | ауыл | ▲ 816 |
| Ақай (Ильинка) | ауыл | ▼ 624 |
| Қарақобда | ауыл | ▼ 540 |
| Қарабұлақ | ауыл | ▼ 530 |
Жер бедері
Алға ауданының жері негізінен қыратты жазық (биіктігі 200 – 400 м). Солтүстік-батысында Тасқоралы тауы (биіктігі 386,7 м), оңтүстік-батысында Бесоба тауы орналасқан (биіктігі 324 м). Олардан басқа Аққұдық, Қарамең, Керуентау, Ақшоқы, Қайқы, Есет, Бесоба, Қаратөбе, Нартау, Тасшоқы таулары бар. Кен қазбаларынан тас көмір, мұнай, фосфорит, құрылыс материалдары, т.б. кездеседі.
Климаты
Климаты тым континенттік, қысы суық, жазы ыстық, қуаң. Қаңтардың орташа температурасы –15 – 16°С, шілдеде 22 – 23°С. Жауын-шашынның жылдық мөлшері 200 – 250 мм шамасында.
Өзендері
Аудан жерінен оңтүстікке қарай Елек, Сарықобда, Қарақобда және олардың салалары Тәңірберген, Талдысай, Батпақты, Сазды, т.б. өзендері ағып өтеді.
Топырағы, өсімдігі мен жануарлар дүниесі
Топырағы негізінен қызғылт қоңыр, сортаң қызғылт қоңыр болып келеді. Өсімдіктерден жусан, бетеге, боз шөптері өседі. Аңдардан қасқыр, түлкі, қарсақ, күзен, борсық; тұяқтылардан бөкен, елік; құстардан дуадақ, тырна, бүркіт, қаз, үйрек мекендейді. Ауданда ауыл шаруашылығы (астық) мен мал шаруашылығы (ірі қара, қой, жылқы, шошқа) жақсы дамыған. Минералдық тыңайтқыштар өндіретін Ақтөбе «Нитрохим», «Неохим» химия кәсіпорындары, нан, май зауыттары бар. Орынбор – Ташкент темір жолы, республикалық маңызы бар Ақтөбе – Атырау автомобиль жолы аудан аумағынан өтеді.
Дереккөздер
- Ақтөбе облысы: Алға ауданына жаңа әкім тағайындалды (27 ақпан 2021).
- Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
- Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны (2022 жыл басына)
- Қазақстан почталық индекстері
- Ресей империясы, КСРО халық санақтары
- ҚР халық санақтары
- Қазақ энциклопедиясы
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Alga audany Aktobe oblysynyn soltүstigindegi әkimshilik bolinis Қazakstan audanyAlga audanyEltanbasyӘkimshiligiOblysyAktobe oblysyAudan ortalygyAlgaAuyldyk okrugter sany12Қalalyk әkimdikter sany1Auyl sany29Қala sany1ӘkimiErzhanov Nurbol BahitzhanulyAudan әkimdiginin mekenzhajyAlga kalasy 5 shagyn audan 4Tarihy men geografiyasyKoordinattary50 04 37 s e 58 17 04 sh b 50 07694 s e 58 28444 sh b 50 07694 58 28444 G O Ya Koordinattar 50 04 37 s e 58 17 04 sh b 50 07694 s e 58 28444 sh b 50 07694 58 28444 G O Ya Қurylgan uakyty1933Zher aumagy7 5 myn km Uakyt beldeuiUTC 5 00TurgyndaryTurgyny43 355 adam 2023 Tygyzdygy5 8 adam km Ұlttyk kuramykazaktar 82 08 orystar 9 55 ukraindar 3 74 nemister 1 02 tatarlar 0 68 bolgarlar 0 65 moldavandar 0 62 baskalary 1 66 Sandyk identifikatorlaryPoshta indeksi030200 030214Avtomobil kody04Alga audanynyn әkimdigiGeografiyalyk ornyBatysynda Қobda soltүstiginde Mәrtok audany men Aktobe kalasy shygysynda Hromtau ontүstiginde Mugalzhar Temir audandarymen shektesedi Audan ortalygy Alga kalasy Halky1939 1959 1970 1979 1989 1999 2009 2021 33186 41154 38120 37921 39229 37004 38578 41142 Turgyny 40783 adam 2019 Ұlttyk kuramy kazaktar 80 61 orystar 10 15 ukraindar 4 23 nemister 1 08 belarustar 0 20 tatarlar 0 78 baskalary 2 95 Әkimshilik bolinisiAudandagy 30 eldi meken 1 kalalyk әkimdik pen 12 auyldyk okrugke biriktirilgen Әkimshilik birlik Ortalygy Eldi mekenderi Halky 2021 Akaj auyldyk okrugi Akaj auyly 2 705Alga kalalyk әkimdigi Alga kalasy 1 22446Beskospa auyldyk okrugi Eset batyr Kokiuly auyly 2 1666Bestamak auyldyk okrugi Bestamak auyly 2 4217Қarabulak auyldyk okrugi Қarabulak auyly 2 576Қaragash auyldyk okrugi Sambaj auyly 2 1236Қarakobda auyldyk okrugi Қarakobda auyly 3 609Қarakudyk auyldyk okrugi Қarakudyk auyly 3 1503Marzhanbulak auyldyk okrugi Marzhanbulak auyly 2 3732Sarykobda auyldyk okrugi Sarykobda auyly 2 776Tamdy auyldyk okrugi Tamdy auyly 3 2465Tokmansaj auyldyk okrugi Қajnar auyly 3 1224Үshkudyk auyldyk okrugi Үshkudyk auyly 3 1618Iri eldi mekenderiAtauy Statusy Halky 2009 Alga kala 19705Bestamak auyl 3332Tamdy auyl 2081Marzhanbulak Progress auyl 1496Eset batyr Kokiuly Pavlovka auyl 1458Үshkudyk Bogoslovka auyl 1032Қarakudyk auyl 846Қajnar Oktyabrskoe auyl 845Sambaj auyl 816Akaj Ilinka auyl 624Қarakobda auyl 540Қarabulak auyl 530Zher bederiAlga audanynyn zheri negizinen kyratty zhazyk biiktigi 200 400 m Soltүstik batysynda Taskoraly tauy biiktigi 386 7 m ontүstik batysynda Besoba tauy ornalaskan biiktigi 324 m Olardan baska Akkudyk Қaramen Keruentau Akshoky Қajky Eset Besoba Қaratobe Nartau Tasshoky taulary bar Ken kazbalarynan tas komir munaj fosforit kurylys materialdary t b kezdesedi Klimaty Klimaty tym kontinenttik kysy suyk zhazy ystyk kuan Қantardyn ortasha temperaturasy 15 16 S shildede 22 23 S Zhauyn shashynnyn zhyldyk molsheri 200 250 mm shamasynda ӨzenderiAudan zherinen ontүstikke karaj Elek Sarykobda Қarakobda zhәne olardyn salalary Tәnirbergen Taldysaj Batpakty Sazdy t b ozenderi agyp otedi Topyragy osimdigi men zhanuarlar dүniesiTopyragy negizinen kyzgylt konyr sortan kyzgylt konyr bolyp keledi Өsimdikterden zhusan betege boz shopteri osedi Andardan kaskyr tүlki karsak kүzen borsyk tuyaktylardan boken elik kustardan duadak tyrna bүrkit kaz үjrek mekendejdi Audanda auyl sharuashylygy astyk men mal sharuashylygy iri kara koj zhylky shoshka zhaksy damygan Mineraldyk tynajtkyshtar ondiretin Aktobe Nitrohim Neohim himiya kәsiporyndary nan maj zauyttary bar Orynbor Tashkent temir zholy respublikalyk manyzy bar Aktobe Atyrau avtomobil zholy audan aumagynan otedi DerekkozderAktobe oblysy Alga audanyna zhana әkim tagajyndaldy 27 akpan 2021 Қazakstan Respublikasy halkynyn zhynysy zhәne zhergilikti zherdin tipine karaj sany 2023 zhylgy 1 kantarga Қazakstan Respublikasy halkynyn zhekelegen etnostary bojynsha sany 2022 zhyl basyna Қazakstan pochtalyk indeksteri Resej imperiyasy KSRO halyk sanaktary ҚR halyk sanaktary Қazak enciklopediyasy