Шерғазы — Хиуа хандығының ханы (1715–1728).
Шерғазы хан | ||
Лауазымы | ||
---|---|---|
| ||
1714 — 1728 | ||
Ізашары | ||
Ізбасары | Елбарыс хан | |
Өмірбаяны | ||
Дүниеге келуі | белгісіз | |
Қайтыс болуы | 1728 | |
өңдеу |
Өмірбаяны
18-ші ғасыр басталар кезеңде Хиуа тағын (1688–1702) иеленген еді, одан кейін билікті (1702–1714) басып алды. Ол билік еткен жылдары сұлтандардың үшін күресі толастамады. Осындай өзара қырқысудың нәтижесінде билік басына келген Шерғазы шабуыл жасап, көп олжамен оралды. Алайда бұл уақытта мемлекетке солтүстіктен қауіп-қатер күшейді. Ресей патшасы Петр І Хиуа хандығын басып алу мақсатында Каспий теңізінің шығысына Бекович-Черкасский бастаған экспедицияға аттандырды (қ.Хиуа экспедициясы). Бұл экспедицияның сәтсіздікке ұшырағанына қарамастан Ресей Хиуа хандығын басып алу ниетінен бас тарта қоймады. Бұхар хандығы да Хиуа хандығының күшейіп кетуіне жол бергісі келмей, Ресейдің іс-әрекетін қолдап отырды. Көп ұзамай Бұхара ханы Әбілпейіз Шерғазыға қарсы өз әскерін аттандырды. Осындай жағдайда Шерғазыны қарсыластары өлтіріп кетті. Хиуада тақ үшін қиян-кескі шайқастар қайтадан басталды. Ішкі және сыртқы жағдайдың аса ушыққанына байланысты Хиуа билеушілері Кіші жүз ханы Әбілқайырмен одақтасуға тырысты. Әбілқайырдың ықпалымен Хиуа ақсүйектері ханның немере інісі, қазақ сұлтандарының бірі Елбарысты таққа отырғызды.
Тағы қараңыз
Дереккөздер
- Новая экспедиция Бековича-Черкасского в Среднюю Азию // Известия АН СССР, серия географическая, Килжецкая Е.А., , 1960
- Узбекистон Республикаси. Энциклопедия 1997
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Shergazy Hiua handygynyn hany 1715 1728 Shergazy hanLauazymyHiuanyn hany1714 1728IzasharyIzbasary Elbarys hanӨmirbayanyDүniege kelui belgisizҚajtys boluy 1728 1728 ondeu Өmirbayany18 shi gasyr bastalar kezende Hiua tagyn 1688 1702 ielengen edi odan kejin bilikti 1702 1714 basyp aldy Ol bilik etken zhyldary sultandardyn үshin kүresi tolastamady Osyndaj ozara kyrkysudyn nәtizhesinde bilik basyna kelgen Shergazy shabuyl zhasap kop olzhamen oraldy Alajda bul uakytta memleketke soltүstikten kauip kater kүshejdi Resej patshasy Petr I Hiua handygyn basyp alu maksatynda Kaspij tenizinin shygysyna Bekovich Cherkasskij bastagan ekspediciyaga attandyrdy k Hiua ekspediciyasy Bul ekspediciyanyn sәtsizdikke ushyraganyna karamastan Resej Hiua handygyn basyp alu nietinen bas tarta kojmady Buhar handygy da Hiua handygynyn kүshejip ketuine zhol bergisi kelmej Resejdin is әreketin koldap otyrdy Kop uzamaj Buhara hany Әbilpejiz Shergazyga karsy oz әskerin attandyrdy Osyndaj zhagdajda Shergazyny karsylastary oltirip ketti Hiuada tak үshin kiyan keski shajkastar kajtadan bastaldy Ishki zhәne syrtky zhagdajdyn asa ushykkanyna bajlanysty Hiua bileushileri Kishi zhүz hany Әbilkajyrmen odaktasuga tyrysty Әbilkajyrdyn ykpalymen Hiua aksүjekteri hannyn nemere inisi kazak sultandarynyn biri Elbarysty takka otyrgyzdy Tagy karanyzElbarys hanDerekkozderNovaya ekspediciya Bekovicha Cherkasskogo v Srednyuyu Aziyu Izvestiya AN SSSR seriya geograficheskaya Kilzheckaya E A 1960 Uzbekiston Respublikasi Enciklopediya 1997 Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz