Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Микросұлба, интегралдық сұлба, микросхема(mіcrocіrouіt) – элементтері (транзисторлар, диодтар, конденсаторлар және резисторлар) бір технологиялық циклда дайындалған, бір-бірімен бірыңғай арқылы байланысқан, өте шағын етіп жасалған электрондық құрылғы; бір ғана шалаөткізгішті кристалл ішінде немесе бетінде орналасқан электрондық сұлба. Құрамы мен құрылымына қарай ол микропроцессор, адаптер (контроллер), т.б. қызметін атқара алады. Алғашқы интегралдық сұлба 20-ғасырдың 50-жылдары күрделене бастаған электрондық сұлбалардың сенімділігін, жылдамдығын арттыру, құнын төмендету, көлемін кішірейту мақсатында жасалды. Интегралдық сұлба ақпаратты түрлендіруге, сақтауға, өңдеуге және таратуға арналған. Элементтерді біріктіру () тәсіліне қарай интегралдық сұлба – шалаөткізгішті (немесе ), пленкалы және гибридті (сондай-ақ, көп кристалды); өңделетін сигналдар түрлеріне қарай – цифрлық және аналогтық интегралдық сұлба; құрамындағы элементтер () санына (яғни элементтердің интеграция дәрежесіне) қарай кіші, орта және үлкен интегралдық сұлба болып ажыратылады. интегралдық сұлба аса таза материалдардан (кремнийден, германийден) жасалады. Цифрлық интегралдық сұлба компьютерлердің логикалық және есте сақтау құрылғыларында қолданылады. Аналогтық интегралдық сұлба радио және , токтарды, кернеулерді туғызу, күшейту және түрлендіру мақсатында пайдаланылады. Цифрлық интегралдық сұлбалар инвертор, триггер функцияларын, «және – емес», «немесе – емес», тағы сол сияқты логикалық сұлбалар қызметін атқарады. Бір кристалда жүзден аса құраушысы бар интегралдық сұлбаны интеграция дәрежесі жоғары, елу – жүз құраушысы барды – орта, он – қырық құраушысы барды – төмен, мыңнан аса құраушылары бар және электрондық аппаратураның толық бір бөлігінің қызметін атқаратын интегралдық сұлбаларды үлкен интегралдық сұлбалар, ал миллиондаған құраушылары бар бөлікті – аса үлкен интегралдық сұлба деп атайды. Мысалы, қазіргі компьютер процессорларының кремний кристалы (ауданы 150 мм2) 30 миллионнан астам элементті құраушылардан (диод, транзистор, т.б.) тұрады.
Сілтемелер
Дереккөздер
- Қазақ энциклопедиясы, 6 том
- Балалар энциклопедиясы
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Mikrosulba integraldyk sulba mikroshema microcirouit elementteri tranzistorlar diodtar kondensatorlar zhәne rezistorlar bir tehnologiyalyk ciklda dajyndalgan bir birimen biryngaj arkyly bajlanyskan ote shagyn etip zhasalgan elektrondyk kurylgy bir gana shalaotkizgishti kristall ishinde nemese betinde ornalaskan elektrondyk sulba Қuramy men kurylymyna karaj ol mikroprocessor adapter kontroller t b kyzmetin atkara alady Algashky integraldyk sulba 20 gasyrdyn 50 zhyldary kүrdelene bastagan elektrondyk sulbalardyn senimdiligin zhyldamdygyn arttyru kunyn tomendetu kolemin kishirejtu maksatynda zhasaldy Integraldyk sulba akparatty tүrlendiruge saktauga ondeuge zhәne taratuga arnalgan Elementterdi biriktiru tәsiline karaj integraldyk sulba shalaotkizgishti nemese plenkaly zhәne gibridti sondaj ak kop kristaldy ondeletin signaldar tүrlerine karaj cifrlyk zhәne analogtyk integraldyk sulba kuramyndagy elementter sanyna yagni elementterdin integraciya dәrezhesine karaj kishi orta zhәne үlken integraldyk sulba bolyp azhyratylady integraldyk sulba asa taza materialdardan kremnijden germanijden zhasalady Cifrlyk integraldyk sulba kompyuterlerdin logikalyk zhәne este saktau kurylgylarynda koldanylady Analogtyk integraldyk sulba radio zhәne toktardy kerneulerdi tugyzu kүshejtu zhәne tүrlendiru maksatynda pajdalanylady Cifrlyk integraldyk sulbalar invertor trigger funkciyalaryn zhәne emes nemese emes tagy sol siyakty logikalyk sulbalar kyzmetin atkarady Bir kristalda zhүzden asa kuraushysy bar integraldyk sulbany integraciya dәrezhesi zhogary elu zhүz kuraushysy bardy orta on kyryk kuraushysy bardy tomen mynnan asa kuraushylary bar zhәne elektrondyk apparaturanyn tolyk bir boliginin kyzmetin atkaratyn integraldyk sulbalardy үlken integraldyk sulbalar al milliondagan kuraushylary bar bolikti asa үlken integraldyk sulba dep atajdy Mysaly kazirgi kompyuter processorlarynyn kremnij kristaly audany 150 mm2 30 millionnan astam elementti kuraushylardan diod tranzistor t b turady Kremnij Si SiltemelerKremnij Tehnologiya ModulDerekkozderҚazak enciklopediyasy 6 tom Balalar enciklopediyasyBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet