Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Жеменей – Кендірлік өзенінің саласы.
| Жеменей өзені | |
|---|---|
| Сипаттамасы | |
| Ұзындығы | 53 км |
| Су алабының ауданы | 526 км² |
| Бастауы | Сауыр-Сайхан тауы |
| Сағасы | Кендірлік өзені |
| Орналасуы | |
| Ел |  Қазақстан |
| Аймақ | Шығыс Қазақстан облысы Зайсан ауданы |
Географиялық орны
Шығыс Қазақстан облысы, Зайсан ауданы жерімен ағады. Өзендер Кендірлік және Үйдене өзендерінің алаптарында орналасқан.
Бастауы
Сауыр-Сайхан тауынан бас алып, Кендірлік өзеніне құяды. Ұзындығы 53 км., алабы 526 км² өзен. Оның Үлкен Жеменей (ұзындығы 27 км., алабы 147 км²), Кіші Жеменей (ұзындығы - 15 км, алабы 33 км³) тарамдары бар.
Атау сыры
Атаудың бірінші сыңарындағы жем сөзі арқылы жасалған өзен аттары басқа облыстарда кездеседі. Мысалы, Жем - Ақтөбе облысынан басталып, Каспий теңізіне құятын өзен, Қарагем - Шығыс Қазақстандағы өзен. Бұл Жем атауы түркі, моңғол, иран, т.б. тілдерде "өзен" мағынасында қолданылатын гем/кем/хем/кен/қам/қан тұлғаларында жиі қолданылады. Ал Жеменей атауының екінші сыңарындағы еней сөзі тілімізге етене жақын байырғы ене (ана) сөзі болса, сөз соңында й - атай, апай, әжей сияқты туыстық терминдерге қосылып, құрметтеу, сыйлау мәнін білдіретін көне қосымша. Олай болса, Жеменей атауы Енисей (Енесай), Абақан (аба - "апа", "ана", қан (кан) - "өзен" деген сияқты) "ана өзен" мәнінде қойылған деп топшыланады. Үлкен өзендерді анаға, патша әйелге балау түркі тілдерінде ежелден бар дәстүр болғаны тарихтан мәлім. Орыстарда да "Матушка Волга" деуі Еділ бойын мекендеген түркі халықтарының әсері екені даусыз.
Дереккөздер
- Т.Жанұзақ. Қазақ ономастикасы. Атаулар сыры. 3-том., 81-б. Алматы: Дайк-Пресс. - 2007. 519 б.-ISBN 9965-798-40-06
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Zhemenej Kendirlik ozeninin salasy Zhemenej ozeniSipattamasyҰzyndygy 53 kmSu alabynyn audany 526 km Bastauy Sauyr Sajhan tauySagasy Kendirlik ozeniOrnalasuyEl ҚazakstanAjmak Shygys Қazakstan oblysy Zajsan audanyGeografiyalyk ornyShygys Қazakstan oblysy Zajsan audany zherimen agady Өzender Kendirlik zhәne Үjdene ozenderinin alaptarynda ornalaskan BastauySauyr Sajhan tauynan bas alyp Kendirlik ozenine kuyady Ұzyndygy 53 km alaby 526 km ozen Onyn Үlken Zhemenej uzyndygy 27 km alaby 147 km Kishi Zhemenej uzyndygy 15 km alaby 33 km taramdary bar Atau syryAtaudyn birinshi synaryndagy zhem sozi arkyly zhasalgan ozen attary baska oblystarda kezdesedi Mysaly Zhem Aktobe oblysynan bastalyp Kaspij tenizine kuyatyn ozen Қaragem Shygys Қazakstandagy ozen Bul Zhem atauy tүrki mongol iran t b tilderde ozen magynasynda koldanylatyn gem kem hem ken kam kan tulgalarynda zhii koldanylady Al Zhemenej atauynyn ekinshi synaryndagy enej sozi tilimizge etene zhakyn bajyrgy ene ana sozi bolsa soz sonynda j ataj apaj әzhej siyakty tuystyk terminderge kosylyp kurmetteu syjlau mәnin bildiretin kone kosymsha Olaj bolsa Zhemenej atauy Enisej Enesaj Abakan aba apa ana kan kan ozen degen siyakty ana ozen mәninde kojylgan dep topshylanady Үlken ozenderdi anaga patsha әjelge balau tүrki tilderinde ezhelden bar dәstүr bolgany tarihtan mәlim Orystarda da Matushka Volga deui Edil bojyn mekendegen tүrki halyktarynyn әseri ekeni dausyz DerekkozderT Zhanuzak Қazak onomastikasy Ataular syry 3 tom 81 b Almaty Dajk Press 2007 519 b ISBN 9965 798 40 06