Бейрут (араб.: بيروت Bayrūt, арм. Պէյրութ / Բեյրութ Beyrut, гр. Βηρυττός Bērytós, лат. Berytus, ивр. ביירות Beirut, Birot, фр. Beyrouth) — Ливан мемлекетінің астанасы, ежелгі тарихи қала. Жерорта теңізі жағалауында орналасқан. Тұрғыны 1,5 млн-нан астам (1990). Батыс Еуропа мен Таяу Шығыс елдерін байланыстырып тұрған аса ірі портты қала. Сауда, жеңіл өнеркәсіп, туризм жақсы дамыған. Қалада халықаралық әуежай, университеттер, ұлттық кітапхана, тарихи және өнер музейлері бар. Бейруттың іргесін б.з.б. ХVIII ғасырда (кейбір деректерде б.з.б. XV ғасыр) финикиялықтар қалаған. Кейін (б.з.б. III ғ. — б.з. IV ғ.) өз ақшаларын шығарған аса ірі сауда және қолөнер орталығына айналды. 635 жылдан бастап Араб халифатының құрамына кіріп, халқы мұсылман дінін қабылдады. Осы кезеңде Бейрут мұсылман өркениетінің ірі орталығына айналды. XII — XIII ғасырлар аралығында крестшілдер мен мұсылмандар арасындағы шайқас алаңына айналып, XIV — XV ғасырларда мәмлүктер билеген Мысыр сұлтандығына бағынды. 1516 — 18 жылдары Осман сұлтандығының құрамында болды. 1918 жылы қазан айында қаланы Антанта әскерлері басып алды. Бейрут 1920 — 43 жылдары Франция мандаттығымен құрылған “Ұлы Ливан мемлекетінің” (1926 жылдан Ливан республикасы), ал 1943 жылы тәуелсіз Ливан Республикасының астанасы болып жарияланды. 1975 жылы Ливанда мұсылмандар мен христиандар арасында қарулы жанжал шығып, 1978 жылы елдің оңтүстік бөлігін Израиль басып алды. 1983 жылы құрылған Ұлттық құтқару майданы мүшелерінің іс-қимылдары нәтижесінде әрі Араб Лигасы елдерінің араласуымен ұлттық татулыққа қол жеткізіліп, 1984 жылы 5 наурыздағы келісімге сәйкес Израиль әскерлері басып алған жерлерінен кері шегінді. Осы әскери қақтығыстар кезінде Бейрут үлкен бүліншілікке ұшырады. Бейрутте ежелгі және орта ғасырлардан қалған көптеген тарихи ескерткіштер сақталған. Олардың қатарында Джами әл-Омари мешіті (XIII ғ.) және Сарай мешіті (XVI ғ.), тағы басқа тарихи ғимараттар бар.
Қала | |||||
Бейрут | |||||
بيروت | |||||
| |||||
Әкімшілігі | |||||
---|---|---|---|---|---|
Ел | |||||
Статусы | Астана | ||||
Аймағы |
| ||||
Басшысы | Абдель Арисс | ||||
Тарихы мен географиясы | |||||
Координаттары | 33°53′13″ с. е. 35°30′47″ ш. б. / 33.88694° с. е. 35.51306° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 33°53′13″ с. е. 35°30′47″ ш. б. / 33.88694° с. е. 35.51306° ш. б. (G) (O) (Я) | ||||
Алғашқы дерек | 1500 б.з.б. | ||||
Жер аумағы | 20 км² | ||||
Орталығының биiктігі | 0 м | ||||
Уақыт белдеуі | UTC+2, жазда UTC+3 | ||||
Тұрғындары | |||||
Тұрғыны | 361 мың (UN, 2007) адам (2007) | ||||
Тығыздығы | 18 050 адам/км² | ||||
Агломерация | 1,9 млн | ||||
Сандық идентификаторлары | |||||
Телефон коды | 01 | ||||
beirut.gov.lb | |||||
Бейрут шекарасы | |||||
Ортаққордағы санаты: Бейрут |
Дереккөздер
- Lebanon, 2007-2008 "Lebanon 2007 Total Both Sexes BEIRUT City proper Sample survey - de facto Final figure, complete 2008 361,366"
Бұл — география бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bejrut arab بيروت Bayrut arm Պէյրութ Բեյրութ Beyrut gr Bhryttos Berytos lat Berytus ivr ביירות Beirut Birot fr Beyrouth Livan memleketinin astanasy ezhelgi tarihi kala Zherorta tenizi zhagalauynda ornalaskan Turgyny 1 5 mln nan astam 1990 Batys Europa men Tayau Shygys elderin bajlanystyryp turgan asa iri portty kala Sauda zhenil onerkәsip turizm zhaksy damygan Қalada halykaralyk әuezhaj universitetter ulttyk kitaphana tarihi zhәne oner muzejleri bar Bejruttyn irgesin b z b HVIII gasyrda kejbir derekterde b z b XV gasyr finikiyalyktar kalagan Kejin b z b III g b z IV g oz akshalaryn shygargan asa iri sauda zhәne koloner ortalygyna ajnaldy 635 zhyldan bastap Arab halifatynyn kuramyna kirip halky musylman dinin kabyldady Osy kezende Bejrut musylman orkenietinin iri ortalygyna ajnaldy XII XIII gasyrlar aralygynda krestshilder men musylmandar arasyndagy shajkas alanyna ajnalyp XIV XV gasyrlarda mәmlүkter bilegen Mysyr sultandygyna bagyndy 1516 18 zhyldary Osman sultandygynyn kuramynda boldy 1918 zhyly kazan ajynda kalany Antanta әskerleri basyp aldy Bejrut 1920 43 zhyldary Franciya mandattygymen kurylgan Ұly Livan memleketinin 1926 zhyldan Livan respublikasy al 1943 zhyly tәuelsiz Livan Respublikasynyn astanasy bolyp zhariyalandy 1975 zhyly Livanda musylmandar men hristiandar arasynda karuly zhanzhal shygyp 1978 zhyly eldin ontүstik boligin Izrail basyp aldy 1983 zhyly kurylgan Ұlttyk kutkaru majdany mүshelerinin is kimyldary nәtizhesinde әri Arab Ligasy elderinin aralasuymen ulttyk tatulykka kol zhetkizilip 1984 zhyly 5 nauryzdagy kelisimge sәjkes Izrail әskerleri basyp algan zherlerinen keri shegindi Osy әskeri kaktygystar kezinde Bejrut үlken bүlinshilikke ushyrady Bejrutte ezhelgi zhәne orta gasyrlardan kalgan koptegen tarihi eskertkishter saktalgan Olardyn katarynda Dzhami әl Omari meshiti XIII g zhәne Saraj meshiti XVI g tagy baska tarihi gimarattar bar ҚalaBejrutبيروتTu EltanbasyӘkimshiligiEl Livan LivanStatusyAstanaAjmagyBasshysyAbdel ArissTarihy men geografiyasyKoordinattary33 53 13 s e 35 30 47 sh b 33 88694 s e 35 51306 sh b 33 88694 35 51306 G O Ya Koordinattar 33 53 13 s e 35 30 47 sh b 33 88694 s e 35 51306 sh b 33 88694 35 51306 G O Ya Algashky derek1500 b z b Zher aumagy20 km Ortalygynyn biiktigi0 mUakyt beldeuiUTC 2 zhazda UTC 3TurgyndaryTurgyny361 myn UN 2007 adam 2007 Tygyzdygy18 050 adam km Aglomeraciya1 9 mlnSandyk identifikatorlaryTelefon kody01beirut gov lb ar fran agyl BejrutBejrut shekarasyOrtakkordagy sanaty BejrutDerekkozderLebanon 2007 2008 Lebanon 2007 Total Both Sexes BEIRUT City proper Sample survey de facto Final figure complete 2008 361 366 Bul geografiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi auystyru kazhet