Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Бенгал тілі немесе бенгали (бенгалша: বাংলা[ˈbaŋla]?) — тілі. Үнді-Еуропа тіл шоғырының Үнді тілдеріне жатады. Бангладеште және Үндістанның штатында кең таралған. Бұдан бөлек, бұл тілде сөйлейтіндер Трипура, Ассам секілді үнді штаттарын және Андаман және аралдарын мекендейді. Бенгал тілінде сөйлейтіндердің жалпы саны — шамамен 250 млн адам (2009).
| Бенгал тілі | |
| Өз атауы: | বাংলা Bāṇlā |
|---|---|
| Елдер: | |
| Аймақтар: |
|
| Ресми күйі: | |
| Реттейтін мекеме: | Бангла Академи |
| Сөйлеушілер саны: | ~ 250 млн (2009) |
| Рейтинг: | 6 |
| Санаты: | |
| | |
| Жазуы: |
|
| : | бен 100 |
| ISO 639-1: | bn |
| : | ben |
| : | ben |
| Тағы қараңыз: | |
Географиялық таралуы және мәртебесі
Бенгал тілі тарихи түрде Оңтүстік Азияның солтүстік-шығыс бөлігінде таралған. Бұл аумақ Бенгалия деген атпен белгілі. Бұл тіл Бангладештің ұлттық әрі мемлекеттік тілі. Онымен қоса Үндістанның 23 мемлекеттік тілдерінің қатарына кіреді. Үндістан штаттарының ішінде Батыс Бенгалия (штатта бенгал тілін қолданушылар саны 85 %-тен астам) және Трипурда (67 %-тен астам) ресми статусқа ие. Сондай-ақ қолданушылардың біраз бөлігі Үндістанның Ассам (шамамен 28 %) және Джаркханд (10 % шамасында), (26 % жуық), Аруначал-Прадеш және Мизорам (9 % шамасында) штаттарында, сондай-ақ Таяу Шығыс, Малайзия, Жапония, Италия және Ұлыбританияда иммигранттар популяцияларында қоныстанған. Бенгал тілі шамамен жер шарындағы 200 млн адамның ана тілі және сөйлеушілер саны бойынша 6 орында орналасқан.
Тарихы
Бенгал тілінің ежелгі тарихы X—XII ғасырлардан бастау алады. Бенгалияның Үндістан мен Пәкістан арасында бөлінуінен кейін (1947) Бенгалияның (Шығыс Пәкістан, кейін Бангладеш) шығыс бөлігінде араб-парсы лексикасының қолданылуы айқын байқалды.
Бенгал тілінің тарихы 3 кезеңге бөлінеді :
- Ескі бенгал
- Орта ғасырлық бенгал (XIV ғасырдан бастап)
- Жаңа бенгал ( XVIII ғасырдың аяғынан бастап).
Диалекттері
Бенгал тілініӊ диалекттері:
- шығыс диалекті
- батыс диалекті
- Читтатонг диалекті.
В ходе стандартизации языка в конце XIX—XX ғ. аймақтыӊ мәдени орталығы Колката болған, сол кездерде бенгал тілініӊ стандартқа келтіруі болған. Бүгінгі күнде бенгал тілініӊ стандартты қалпы Үндістанныӊ Бангладешқа жақын шекарасында кеӊ таралған Надиа диалектінде негізделген. Дегенмен, Үндістанныӊ стандарттары Бангладештіӊ стандарттарына жиі сай болмай қалады. Мысалы, батыс жақта тұзды «nun» десе, шығыс жағында — «lôbon» дейді.
Айтып өтетін жағдай — бенгали тілініӊ диалекттері стандарт қалпынан қатты айырмашылық береді. Сондай–ақ, оӊтүстік–шығыстағы Читтагонг қаласыныӊ диалекті стандарт тілінен қатты өзгешеленеді, стандарт тілімен үстіртін ұқсастығы бар десек те болады.
Морфология
| Өтініш, осы бөлімді толықтырыңыз. |
Сан есім
- Êk
- Dui
- Tin
- Char
- Pãch
- Chhôe
- Shat
- At
- Nôe
- Dôsh
Қосымша әдебиет
- Быкова Е. М., Бенгальский язык, М., 1966;
- Alam, M. 2000. Bhasha Shourôbh: Bêkorôn O Rôchona (The Fragrance of Language: Grammar and Rhetoric). S. N. Printers, Dhaka.
- Cardona, G. and Jain, D. 2003. The Indo-Aryan languages, RoutledgeCurzon, London.
- Chatterji, S. K. 1921. Bengali Phonetics. Bulletin of the School of Oriental and African Studies,
- Chatterji, S. K. 1926. The Origin and Development of the Bengali Language: Part II. Calcutta Univ. Press.
- Ferguson, C. A. and Chowdhury, M. 1960. The Phonemes of Bengali, Language, Vol. 36, No. 1, Part 1. (Jan. — Mar., 1960), pp. 22–59.
- Hayes, B. and Lahiri, A. 1991. Bengali intonational phonology, Natural Language & Linguistic Theory, Springer Science.
- Klaiman, M. H. 1987. Bengali, in Bernard Comrie (ed.), The World’s Major Languages, Croon Helm, London and Sydney, pp. 490–513.
- Masica, C. 1991. The Indo-Aryan Languages. Cambridge Univ. Press.
- Radice, William. 1994. Teach Yourself Bengali: A Complete Course for Beginners.Hodder Headlin, Ltd., London.
- Ray, P, Hai, M.A. and Ray, L. 1966. Bengali language handbook. Center for Applied Linguistics, Washington.
- Sen, D. 1996. Bengali Language and Literature. International Centre for Bengal Studies, Calcutta.
Дереккөздер
- Лингвистиканың энциклопедикалық сөздігі
- Зограф Г. А.,Бенгальский язык,Лингвистический энциклопедический словарь,1990,72
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bengal tili nemese bengali bengalsha ব ল ˈbaŋla tili Үndi Europa til shogyrynyn Үndi tilderine zhatady Bangladeshte zhәne Үndistannyn shtatynda ken taralgan Budan bolek bul tilde sojlejtinder Tripura Assam sekildi үndi shtattaryn zhәne Andaman zhәne araldaryn mekendejdi Bengal tilinde sojlejtinderdin zhalpy sany shamamen 250 mln adam 2009 Bengal tiliӨz atauy ব ল BaṇlaElder Bangladesh ҮndistanAjmaktar Resmi kүji Bangladesh Үndistan Batys Bengal Tripura Rettejtin mekeme Bangla AkademiSojleushiler sany 250 mln 2009 Rejting 6Sanaty Euraziya tilderiҮndi Europa әuleti dd dd Zhazuy ben 100ISO 639 1 bn ben benTagy karanyz Geografiyalyk taraluy zhәne mәrtebesi Bengaliyadagy taraluyBengal tili zhәne baska da Bangladesh tilderi Bengal tili tarihi tүrde Ontүstik Aziyanyn soltүstik shygys boliginde taralgan Bul aumak Bengaliya degen atpen belgili Bul til Bangladeshtin ulttyk әri memlekettik tili Onymen kosa Үndistannyn 23 memlekettik tilderinin kataryna kiredi Үndistan shtattarynyn ishinde Batys Bengaliya shtatta bengal tilin koldanushylar sany 85 ten astam zhәne Tripurda 67 ten astam resmi statuska ie Sondaj ak koldanushylardyn biraz boligi Үndistannyn Assam shamamen 28 zhәne Dzharkhand 10 shamasynda 26 zhuyk Arunachal Pradesh zhәne Mizoram 9 shamasynda shtattarynda sondaj ak Tayau Shygys Malajziya Zhaponiya Italiya zhәne Ұlybritaniyada immigranttar populyaciyalarynda konystangan Bengal tili shamamen zher sharyndagy 200 mln adamnyn ana tili zhәne sojleushiler sany bojynsha 6 orynda ornalaskan TarihyBengal tilinin ezhelgi tarihy X XII gasyrlardan bastau alady Bengaliyanyn Үndistan men Pәkistan arasynda bolinuinen kejin 1947 Bengaliyanyn Shygys Pәkistan kejin Bangladesh shygys boliginde arab parsy leksikasynyn koldanyluy ajkyn bajkaldy Bengal tilinin tarihy 3 kezenge bolinedi Eski bengal Orta gasyrlyk bengal XIV gasyrdan bastap Zhana bengal XVIII gasyrdyn ayagynan bastap DialektteriBengal tiliniӊ dialektteri shygys dialekti batys dialekti Chittatong dialekti V hode standartizacii yazyka v konce XIX XX g ajmaktyӊ mәdeni ortalygy Kolkata bolgan sol kezderde bengal tiliniӊ standartka keltirui bolgan Bүgingi kүnde bengal tiliniӊ standartty kalpy Үndistannyӊ Bangladeshka zhakyn shekarasynda keӊ taralgan Nadia dialektinde negizdelgen Degenmen Үndistannyӊ standarttary Bangladeshtiӊ standarttaryna zhii saj bolmaj kalady Mysaly batys zhakta tuzdy nun dese shygys zhagynda lobon dejdi Ajtyp otetin zhagdaj bengali tiliniӊ dialektteri standart kalpynan katty ajyrmashylyk beredi Sondaj ak oӊtүstik shygystagy Chittagong kalasynyӊ dialekti standart tilinen katty ozgeshelenedi standart tilimen үstirtin uksastygy bar desek te bolady Morfologiya Өtinish osy bolimdi tolyktyrynyz San esimEk Dui Tin Char Pach Chhoe Shat At Noe DoshҚosymsha әdebietBykova E M Bengalskij yazyk M 1966 Alam M 2000 Bhasha Shourobh Bekoron O Rochona The Fragrance of Language Grammar and Rhetoric S N Printers Dhaka Cardona G and Jain D 2003 The Indo Aryan languages RoutledgeCurzon London Chatterji S K 1921 Bengali Phonetics Bulletin of the School of Oriental and African Studies Chatterji S K 1926 The Origin and Development of the Bengali Language Part II Calcutta Univ Press Ferguson C A and Chowdhury M 1960 The Phonemes of Bengali Language Vol 36 No 1 Part 1 Jan Mar 1960 pp 22 59 Hayes B and Lahiri A 1991 Bengali intonational phonology Natural Language amp Linguistic Theory Springer Science Klaiman M H 1987 Bengali in Bernard Comrie ed The World s Major Languages Croon Helm London and Sydney pp 490 513 Masica C 1991 The Indo Aryan Languages Cambridge Univ Press Radice William 1994 Teach Yourself Bengali A Complete Course for Beginners Hodder Headlin Ltd London Ray P Hai M A and Ray L 1966 Bengali language handbook Center for Applied Linguistics Washington Sen D 1996 Bengali Language and Literature International Centre for Bengal Studies Calcutta DerekkozderLingvistikanyn enciklopedikalyk sozdigi Zograf G A Bengalskij yazyk Lingvisticheskij enciklopedicheskij slovar 1990 72