Лазер (ағылш. laser, ағылш. light amplification by stimulated emission of radiation - жарықты мәжбүрлі сәулелену арқылы күшейту қысқашасы) — лазер, оптикалық кванттық генератор — толтыру (жарық, , жылу, химиялық және т.б.) энергиясын когерентті, монохроматты, поляризацияланған және тар бағытталған сәулелену ағынының энергиясына түрлендіруші аспап.
- 1. Лазер сәулесін беретін аспап. Оның түрлері: газ лазері, лазері, қатты дене лазері және сұйық зат лазері. Стоматология тәжірибесінде баяу ағынды гелий-неондық лазер қолданылады. Қанжел (пародонт) ауруларын, зақымданған емдеуде, организмнің әр түрлі ауруларға бейімділігін (сенсебилизаңия) кеміту, иммундық қасиеттерін күшейту т. б. клиникалық жұмыстарда жақсы нәтиже беріи келеді. Ауыз қуысында болатын стоматиттерді (ауыздың уылуы) ерін мен тіл жараларын, глоссалгияны (тоқтаусыз ауыратын тіл кеселі), глосситті () лазер сәулесімен емдеудің нәтижесі жақсы. Бұл сәулені сондай-ақ сынғанда, бетке операциялар жасағанда қолданады.
- 2. кванттық генераторлар мен оптикалық диапазондағы күшейткіштер. Лазер атауы ағылшынның "Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation" сөзін қысқартқандағы LASER атауынан шыққан ("индуктивті сәулеленудің комегімен жарықты күшейту"). Лазердің негізгі бөлшектері: белсенді зат, резонатор, козғаушы көз бен жабдықтаушы көз. Лазер жарық толкындары диапозоныңда жұмыс істейді әрі бір түрі болып табылады. Оның жұмысы белсенді заттың козғаушы микробөлшектерін индуцивті жіберуге негізделген. Лазер өте жұқа шашырамайтын (шоғырланған), энергиясының тығыздығы жоғары жарық сәулесін алуға мүмкіндік береді. Бұл сәуле байланыс құралы (оның ішінде аса алыс ғарыштық), локация, навигация және талқандайтын қару ретінде де қолданылуы мүмкін. Шетелдік мамандар Лазердің көмегімен әр түрлі соғыс міндеттерін орындауға: мысалы, жер үсті, әуе, су асты, су үсті нысаналарының координаттарын анықтауға, бірнеше корреспондент арасылда көп каналды байланыс орнатуға, қарсыластың тірі күштерінің көзін шағылыстырып, құртуға, басқарылатын ракеталарды жер үсті және әуе нысаналарына бағыттауға болады деп есептейді. Соңғы уақытта АҚШ-та көптеген зерттеулер радиациялық карулар (ракетаға қарсы "") ойлап табуға, оптикалық кванттық генераторлар жасауға бағытталған. Инфрақызыл диапазондағы Л. жасалуда: ол 1 млн. градус температураға сәйкес келетін сөулелену туғызуы керек. Мұндай құрал қарсыластың 60-320 KM қашықтықтағы ғарыштық снарядын балқытып (буға айналдырып) жіберуге тиіс. Сондай-ақ жеке кару ретінде қолдану әрекеті де АҚШ-та бақылаушыны соқыр етуге арналған оптикалық кванттық генераторы бар винтовка жасалуда.
Лазерлік спектроскопия
Лазерлік сәулелену көмегімен алынған жарықтың жұтылу, шығару және шашырау спектрлерін оқып-зерттейтін спектроскопия бөлімі.
Шашты лазерлік
Шашты лазерлік түрде алып тастау - бұл терінің қажетсіз шашынан арылудың тиімді және танымал шешімі, өйткені оны кез-келген тері реңіне қолдануға болады.
Лазерлік материалдар
Лазерде актив орта жасау үшін қолданылатын зат.
Лазерлік гироскоп
Әсері тұйық канал бойынша бір-біріне қарама-қарсы жүгіретін екі лазер шоғын пайдалануға негізделген .
Лазерлік өту
Лазер сәулеленуін генерациялауға қолданылатын атомның немесе молекуланың энергия деңгейлері арасындағы өту.
Лазерлік термоядролық топтау (ЛТТ)
Жоғары температура, затқа лазер жарығымен сәуле беру жолымен оны сыққан кезде жасалатын термоядролық топтау.
Лазерлі басу құрылғысы
Лазерлі басу құрылғысы (орысша: лазерное печатное устройство) - ксерографиялық типтес басу аппараты (таңба жинақтау қүрылғысы). Мұнда таңба белгілері лазер сәулесі әсерімен сәулесезгіш барабанда көрінбейтін жасырын (скрытое) бейнелер ретінде қалыптасады. Содан кейін ол ксерографиялық әдіспен қағазға беріліп ұнтақты бояумен айқындалады.
Лазерлі оймалау
Лазерлі оймалау (орысша: лазерное гравирование) — форма материалдарында лазер сәулесін оймалау аспабы ретінде пайдаланып, басу бейнесін қалыптастыру. Жайпақ офсет және ойыңқы басу түрлерінің формаларын жасауда қолданылады.
Дереккөздер
- Стоматология терминдерінің орысша-қазақша түсіндірме сөздігі. – Алматы, Қазақстан, 1991. ISBN 5-615-00789-3
- Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Әскери іс. Алматы:"Мектеп" ААҚ , 2001
- О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0
- Шашты лазерлік тазарту.
- Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0
- Полиграфия, өлшеу техникасы, ағаш өңдеу жабдыктары және металл өңдеу техникасы мен технологиясы: Қазақша-орысша терминдердің түсіндірме сөздігі.
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Lazer agylsh laser agylsh light amplification by stimulated emission of radiation zharykty mәzhbүrli sәulelenu arkyly kүshejtu kyskashasy lazer optikalyk kvanttyk generator toltyru zharyk zhylu himiyalyk zhәne t b energiyasyn kogerentti monohromatty polyarizaciyalangan zhәne tar bagyttalgan sәulelenu agynynyn energiyasyna tүrlendirushi aspap LazerLazer labaratoriyasynda 1 Lazer sәulesin beretin aspap Onyn tүrleri gaz lazeri lazeri katty dene lazeri zhәne sujyk zat lazeri Stomatologiya tәzhiribesinde bayau agyndy gelij neondyk lazer koldanylady Қanzhel parodont aurularyn zakymdangan emdeude organizmnin әr tүrli aurularga bejimdiligin sensebilizaniya kemitu immundyk kasietterin kүshejtu t b klinikalyk zhumystarda zhaksy nәtizhe berii keledi Auyz kuysynda bolatyn stomatitterdi auyzdyn uyluy erin men til zharalaryn glossalgiyany toktausyz auyratyn til keseli glossitti lazer sәulesimen emdeudin nәtizhesi zhaksy Bul sәuleni sondaj ak synganda betke operaciyalar zhasaganda koldanady Lazerlik korsetkishi bar Revolver2 kvanttyk generatorlar men optikalyk diapazondagy kүshejtkishter Lazer atauy agylshynnyn Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation sozin kyskartkandagy LASER atauynan shykkan induktivti sәulelenudin komegimen zharykty kүshejtu Lazerdin negizgi bolshekteri belsendi zat rezonator kozgaushy koz ben zhabdyktaushy koz Lazer zharyk tolkyndary diapozonynda zhumys istejdi әri bir tүri bolyp tabylady Onyn zhumysy belsendi zattyn kozgaushy mikrobolshekterin inducivti zhiberuge negizdelgen Lazer ote zhuka shashyramajtyn shogyrlangan energiyasynyn tygyzdygy zhogary zharyk sәulesin aluga mүmkindik beredi Bul sәule bajlanys kuraly onyn ishinde asa alys garyshtyk lokaciya navigaciya zhәne talkandajtyn karu retinde de koldanyluy mүmkin Sheteldik mamandar Lazerdin komegimen әr tүrli sogys mindetterin oryndauga mysaly zher үsti әue su asty su үsti nysanalarynyn koordinattaryn anyktauga birneshe korrespondent arasylda kop kanaldy bajlanys ornatuga karsylastyn tiri kүshterinin kozin shagylystyryp kurtuga baskarylatyn raketalardy zher үsti zhәne әue nysanalaryna bagyttauga bolady dep eseptejdi Songy uakytta AҚSh ta koptegen zertteuler radiaciyalyk karular raketaga karsy ojlap tabuga optikalyk kvanttyk generatorlar zhasauga bagyttalgan Infrakyzyl diapazondagy L zhasaluda ol 1 mln gradus temperaturaga sәjkes keletin soulelenu tugyzuy kerek Mundaj kural karsylastyn 60 320 KM kashyktyktagy garyshtyk snaryadyn balkytyp buga ajnaldyryp zhiberuge tiis Sondaj ak zheke karu retinde koldanu әreketi de AҚSh ta bakylaushyny sokyr etuge arnalgan optikalyk kvanttyk generatory bar vintovka zhasaluda Lazerlik spektroskopiyaLazerlik sәulelenu komegimen alyngan zharyktyn zhutylu shygaru zhәne shashyrau spektrlerin okyp zerttejtin spektroskopiya bolimi Shashty lazerlikShashty lazerlik tүrde alyp tastau bul terinin kazhetsiz shashynan aryludyn tiimdi zhәne tanymal sheshimi ojtkeni ony kez kelgen teri renine koldanuga bolady Lazerlik materialdarLazerde aktiv orta zhasau үshin koldanylatyn zat Lazerlik giroskopӘseri tujyk kanal bojynsha bir birine karama karsy zhүgiretin eki lazer shogyn pajdalanuga negizdelgen Lazerlik otuLazer sәulelenuin generaciyalauga koldanylatyn atomnyn nemese molekulanyn energiya dengejleri arasyndagy otu Lazerlik termoyadrolyk toptau LTT Zhogary temperatura zatka lazer zharygymen sәule beru zholymen ony sykkan kezde zhasalatyn termoyadrolyk toptau Lazerli basu kurylgysyLazerli basu kurylgysy oryssha lazernoe pechatnoe ustrojstvo kserografiyalyk tiptes basu apparaty tanba zhinaktau kүrylgysy Munda tanba belgileri lazer sәulesi әserimen sәulesezgish barabanda korinbejtin zhasyryn skrytoe bejneler retinde kalyptasady Sodan kejin ol kserografiyalyk әdispen kagazga berilip untakty boyaumen ajkyndalady Lazerli ojmalauLazerli ojmalau oryssha lazernoe gravirovanie forma materialdarynda lazer sәulesin ojmalau aspaby retinde pajdalanyp basu bejnesin kalyptastyru Zhajpak ofset zhәne ojynky basu tүrlerinin formalaryn zhasauda koldanylady DerekkozderStomatologiya terminderinin oryssha kazaksha tүsindirme sozdigi Almaty Қazakstan 1991 ISBN 5 615 00789 3 Қazak tili terminderinin salalyk gylymi tүsindirme sozdigi Әskeri is Almaty Mektep AAҚ 2001 O D Dajyrbekov B E Altynbekov B K Torgauytov U I Kenesariev T S Hajdarova Aurudyn aldyn alu zhәne saktandyru bojynsha oryssha kazaksha terminologiyalyk sozdik Shymkent Ғasyr Sh 2005 zhyl ISBN 9965 752 06 0 Shashty lazerlik tazartu Oryssha kazaksha tүsindirme sozdik Fizika Zhalpy redakciyasyn baskargan e g d professor E Aryn Pavlodar S Torajgyrov atyndagy Pavlodar memlekettik universiteti 2006 ISBN 9965 808 88 0 Poligrafiya olsheu tehnikasy agash ondeu zhabdyktary zhәne metall ondeu tehnikasy men tehnologiyasy Қazaksha oryssha terminderdin tүsindirme sozdigi Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet