Аспап

Аспап — адамның күнделікті тіршілігінде қолданылатын құрал немесе машинаның белгілі бір жұмыс атқаратын тетігі. Аспаптың кесетін (кескіш, , , фреза т.б.), жағатын (штамп, т.б.), ажарлайтын (ажарлауыш дөңгелек, ажарлауыш білеу т.б.), соғатын (балға, қашау, т.б.), бекітетін-қысатын (станоктардың қысатын патрондары, кескіш-ұстағыш, қысқыш, кемпірауыз т.б.) түрлері бар. Сондай-ақ ғылым мен техникада әр түрлі өлшеулер жүргізуге және басқадай амалдар жасауға қолданылатын приборлар, құралдар мен құрылғыларды да аспап дейді. Музыкада аспаптың жеке (домбыра, қобыз, шаңқобыз, сырнай т.б.), камералық-ансамбльдік, оркестрлік (бас домбыра, альт-домбыра, баян, барабан т.б.) түрлері бар.

Қауіпсіздік шаралары

Құрал-саймандарды қолдану кезінде қауіпсіздік шараларын сақтау керек: қорғағыш қорабы жоқ дөңгелек арамен немесе дөңгелек тегістегішгіен жұмыс істеуге болмайды, ағаш бұйымдарын жоғары жылдамдықнен өңдеу кезінде көзге қорғағыш көзілдірік киген жөн, сайманның қозғалыстағы бөлігіне киімнің, тағы басқа бөтен заттардың тимеуін мұқият қадағалау керек. Қандай жағдайда болмасын ақауы бар сайманды пайдалануға болмайды, сәл ғана ақауы байқалған бойда жұмысты дереу тоқтатыл, сайманды электр жүйесінен ажыратқан жөн. Тегістегіш дөңгелектердің, басқа да айналатын құралдардың нұсқаулар-да көрсетілгендерін ғана (көлеміне қарай) қолдану қажет.

ИЭ-5701А

ИЭ-5701А типті электр сүргі әртүрлі ағаштардан жасалатын бұйымдарды сүргілеу үшін қолданылады. Барабанға бекітілген 2 пышағы бар, оның өзі шапшаң айналатын коллек-торлы электр двигатель (редуктор) арқылы іске қосылады. Сүргілеген кезде жоңқаның қалың не жұқа алынуын реттеп отыратын механизммен жабдықталған. Тұтыну қуаты 600 Вт. Сүргілеу екі 75 мм, ағашқа бойлау шамасы 2 мм. Сүргінің салмағы 7 кг-ға жуық. ИЭ-5102 типті электр ара ағашты дөңгелек болат арамен кесуге арналған. Жұмыс аяқталған кезде дөңгелекті өздігінен жауып тұратын автомат қүрылғымен жабдықталған. Тұтыну қуаты 600 Вт. Кесу тереңдігі 70 мм. Араның салмағы 10,5 кг.

ЭТБ-1

ЭТБ-1 типті электр қайрақ әртүрлі тұрмыстық және ас үйдегі құралдар мен керек-жарақтарды, сондай-ақ ағаш шеберінің және -монтаждау құралдарын қайрауға қолданылады. Мұнымен қоса ол жылтыратыгі өңдеу жұмыстары үшін де қолданылуы мүмкін. Шарық және мата, киіз немесе фетрден жасалған жылтырату дөңгелектері шығыңқы орналасқан екі біліктің бірезіне орнатылады. Тұтыну қуаты 160 Вт. Қайрақтық салмағы ІІ кг. Көлемі (мм есебімен) 325X226X280. ӘЛ-2 типті кішкене электр ара ағаштан. пластмассадан және жұмсақ металдан ойын әртүрлі жасауға арнал ады. Өңделетін заттық қалыңдығы 15 мм-ден аспауы керек. Тұтыну Қуаты 45 Вт-қа жуық. Араның кесу аралығы 6 Мм. Электр араның салматы 6 кг. Жұмыс столының аума ғы 150X150 мм. Тегістеуіш «Электра» қол машинасы үй тұрмысындагы әртүрлі заттардың, еденнің, автомобилықарабының және т. б. бетін тегістел өңдеу үшін қолданылады. Тегістеуіш көмегімен ескі сырды қыруға және оңы қайтадан сырлау үшін тегістеуіш болады. Алғашқы ірі өңдеу жұмыстары үшін нөмері әртүрлі шарық қағаздар, ал түбегейлі өңдеп-тегістеу үшін фетр немесе мата қолданылады. Шарық қағаздың немесе матаның көлемі 110 ммX 240 мм. Өңдеу кезінде қажетіне қарай жылтыратқыш паста, суспензия және түрпілегіш үгінділерді қосуға болады. Тұтыну қуаты 80 Вт. Тегістеу аралығы 3,6 мм, ал айналу жиілігі минутына 5500 рет. Машинаның салмағы 5 кг-ға жуық. Көлемі (мм есебімен) 335X115X165.

Дереккөздер

1. О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0
2. Қазақ Ұлттық Энциклопедиясы
3. Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2
4. Полиграфия, өлшеу техникасы, ағаш өңдеу жабдықтары және металл өңдеу техникасы мен технологиясы: Қазақша-орысша терминдердің түсіндірме сөздігі.
5. Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9