Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Қызылмия (лат. Glycyrrhіza glabra) – бұршақ тұқымдасы, мия туысына жататын көпжылдық шөптесін өсімдік.
| Қызылмия | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| ||||||||||
| Glycyrrhіza glabra |
Ботаникалық сипаты
Өсетін жері
Қызылмия Қазақстанның далалы және шөлді аймақтарында, Жайық, Шу, Іле, Сырдария өзендерінің жағаларында өседі.
Құрамы
Тамырында глюкоза (0,6 – 15,2%); фруктоза (0,3 – 4,1%); сахароза (0,3 – 20,3%); мальтоза (0,1 – 0,6%); крахмал (34%) бар, сонымен қатар органикалық қышқылдар, эфир майлары, глицирризин қышқылы, қышқылдары және олардың туындылары (кумарин, флавоноид, тері илегіш заттар, жоғарғы алифатты көмірсутектер және спирттер) болады.
Емдік қасиеті және қолданысы
Қызылмия дүниежүзілік және отандық фармакологияға енген.
Медицинада қызылмия препараттарын эликсир, сығынды, ұнтақ және қою шырын түрінде қақырық түсіретін және іш өткізетін дәрі ретінде пайдаланады. Тибет медицинасында қызылмия препараттарын өкпе туберкулезін емдеуге, артериосклерозға, т.б. қарсы, ал Батыс Еуропа медицинасында семіздіктен арылу үшін қосынды жасап қолданады.
Таралу аймағы
Қызыл мия Іле өзендерінің аңғары, Түркістан облысының далалы аймақтарында көп кездеседі.
Экологиясы
Далалық аймақта, шөл және шөлейтте , тоғайда жақсы өсіп-өнеді. Тұқымынан және тамыр сабақ арқылы көбейеді.
Қоры
Республикамыздағы ең ірі өзендерінің бойындағы Орал, Қызылорда, Түркістан облысында қызыл мияның қоры зерттелген.
Халық шаруашылығындағы маңызы
Мия ертеден қолданылатын дәрілік өсімдік. Мия тамыры дәмінің ерекше тәтті болуына байланысты ерекше ат беріп, дәрі ретінде қолданған. –«Тәтті тамыр», Қытайда "ганьцао" - «тәтті шөп», Моңғолияда хунчир – «тәтті тамыр» деп аталған. Мияның тамыры, тамырсабағы біздің дәуірімізге дейін 2800 жыл бұрын Қытай, Тибет, Индия, Жапония медицинасында пайдаланылған.
Ертеде Грек дәрігері Гиппократтың еңбектерінде мияның тамырының емдік қасиеттерін жазылған.
Гректің атақты дәрігері өзінің еңбектерінде мияның сөлі өкпе, және шөлді басатын дәрі екенін сипаттап жазған.
Дереккөздер
- Қазақ Энциклопедиясы III том 12 тарау
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қyzylmiya lat Glycyrrhiza glabra burshak tukymdasy miya tuysyna zhatatyn kopzhyldyk shoptesin osimdik ҚyzylmiyaDүniesi Өsimdikter unranked Қos zharnaktylarTukymdasy Burshak tukymdasyTegi Miya Glycyrrhiza Tүri ҚyzylmiyaGlycyrrhiza glabraBotanikalyk sipatyBiiktigi 30 80 sm Zhapyraktarynyn kobi kauyrsyn pishindi Gүli akshyl kүlgin tүsti Mausym tamyz ajlarynda gүldep zhemis salady Zhemisi burshak Өsetin zheriҚyzylmiya Қazakstannyn dalaly zhәne sholdi ajmaktarynda Zhajyk Shu Ile Syrdariya ozenderinin zhagalarynda osedi ҚuramyTamyrynda glyukoza 0 6 15 2 fruktoza 0 3 4 1 saharoza 0 3 20 3 maltoza 0 1 0 6 krahmal 34 bar sonymen katar organikalyk kyshkyldar efir majlary glicirrizin kyshkyly kyshkyldary zhәne olardyn tuyndylary kumarin flavonoid teri ilegish zattar zhogargy alifatty komirsutekter zhәne spirtter bolady Emdik kasieti zhәne koldanysyҚyzylmiya dүniezhүzilik zhәne otandyk farmakologiyaga engen Medicinada kyzylmiya preparattaryn eliksir sygyndy untak zhәne koyu shyryn tүrinde kakyryk tүsiretin zhәne ish otkizetin dәri retinde pajdalanady Tibet medicinasynda kyzylmiya preparattaryn okpe tuberkulezin emdeuge arteriosklerozga t b karsy al Batys Europa medicinasynda semizdikten arylu үshin kosyndy zhasap koldanady Taralu ajmagyҚyzyl miya Ile ozenderinin angary Tүrkistan oblysynyn dalaly ajmaktarynda kop kezdesedi EkologiyasyDalalyk ajmakta shol zhәne sholejtte togajda zhaksy osip onedi Tukymynan zhәne tamyr sabak arkyly kobejedi ҚoryRespublikamyzdagy en iri ozenderinin bojyndagy Oral Қyzylorda Tүrkistan oblysynda kyzyl miyanyn kory zerttelgen Halyk sharuashylygyndagy manyzyMiya erteden koldanylatyn dәrilik osimdik Miya tamyry dәminin erekshe tәtti boluyna bajlanysty erekshe at berip dәri retinde koldangan Tәtti tamyr Қytajda gancao tәtti shop Mongoliyada hunchir tәtti tamyr dep atalgan Miyanyn tamyry tamyrsabagy bizdin dәuirimizge dejin 2800 zhyl buryn Қytaj Tibet Indiya Zhaponiya medicinasynda pajdalanylgan Ertede Grek dәrigeri Gippokrattyn enbekterinde miyanyn tamyrynyn emdik kasietterin zhazylgan Grektin atakty dәrigeri ozinin enbekterinde miyanyn soli okpe zhәne sholdi basatyn dәri ekenin sipattap zhazgan DerekkozderҚazak Enciklopediyasy III tom 12 tarau