Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
“Қазақтың 500 ән-күйі” – музыкалық-этнографиялық еңбек.
А.В. Затаевич жинап, нотаға түсіріп, баспадан шығарған. Бұл жинаққа Қазақстанның әр өңірінен (Адай, Бөкей, Семей және Орал аймақтарынан) жазылып алынған күйлер мен әндер, терме, толғау үлгілері енген. Күйлер – Бөкей, Адай, Орал, Түрікмен топтарына, әндер – Жымпиты, Гурьев, Бөкей топтарына бөліп орналастырылған. Этнограф басылымның алғысөзі мен 403 ескертпесін жазған. Бұл ескертпелердің А. Жұбанов айтып көрсеткен ескірген тұстары да бар. Жинаққа барлығы 400-ден аса ән, 100-ге жуық күй енген. Олардың қатарында қазақ тарихы тақырыбына құрылған
- “”,
- “Асан Қайғы”,
- “”.
- “”,
- “Шора”,
- “Жошы”,
- “Көрұғлы”,
- қазақ-түрікмен қатынастарынан елес беретін “”,
- “Көкек” (Eдік бақсы) күйлерін атауға болады.
- Құрманғазы (“”, “Ақсақ киік”, “Серпер”, “”),
- Дәулеткерей (“”, “Қоңыр”, “”, “”, “”),
- Түркеш (“Байжұма”),
- Тәттімбет (“Былқылдақ”),
- Жантөре (“”), т.б. халық композицияларының күйлері алғаш рет нотаға түсірілген.
Жинақта
- Ақан Серінің “Құлагер”, “”, “Мақпал”,
- Біржанның “”, “”,
- Естайдың “”, “”,
- Жаяу Мұсаның “”,
- Майраның бірқатар әндері қамтылған. Шығармалардың енді бір парасы
- Балуан Шолақ,
- Иманжүсіп,
- Шөже,
- Шәкерім,
- Мұхит туындылары ретінде аталса, “”, “Телқоңыр”, “Аққұм”, “Әпитөк”, “”, “Жайдарман” әндері – халық мұрасы ретінде берілген.
Затаевичке бұл шығармаларды жеткізген корреспонденттер қатарында Ғ.Айтбаев, М.Әбсалықов, Қ.Байжанов, Н.Бөкейхан, М.Бөкейхан, Ә.Ғайсин, І.Жансүгіров, Ж.Лекеров, Ә.Қашаубаев, М.Майшекин, Ә.Марғұлан, Б.Нұрмақова, Қ.Сәтбаев, М.Шамсуддинова, Ж.Шанин секілді мәдениет, әдебиет және ғылым қайраткерлері бар. Бұл басылымда белгілі халық күйші-композиторларының ел арасына кең тараған шығармаларына басым орын берілген. Әсіресе, жоңғар шапқыншылығын суреттейтін күйлердің тарихи-танымдық табиғаты аса елеулі. Олар ғылыми тұрғыдан зерттеліп, танымдық деңгейде зерделеуді қажет етеді. Хандық дәуір тұсында туған күйлердің ырғақтық, мақамдық, екпіндік құрылымы қазақ күй өнеріне тән үн-әуендердің түп-тегін анықтау үшін аса маңызды. Бұл күйлер – қазақ күйшілік өнерінің лексикасын анықтайтын туындылар.
“Қазақтың 500 ән-күйі” – қазақ мәдениетінің тарихындағы екінші ірі музыкалық-этнография.
Дереккөздер
- “Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
- Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6
- Батыс Қазақстан облысы. Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2002 жыл. ISBN 9965-607-02-8
- Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қazaktyn 500 әn kүji muzykalyk etnografiyalyk enbek dombyra A V Zataevich zhinap notaga tүsirip baspadan shygargan Bul zhinakka Қazakstannyn әr onirinen Adaj Bokej Semej zhәne Oral ajmaktarynan zhazylyp alyngan kүjler men әnder terme tolgau үlgileri engen Kүjler Bokej Adaj Oral Tүrikmen toptaryna әnder Zhympity Gurev Bokej toptaryna bolip ornalastyrylgan Etnograf basylymnyn algysozi men 403 eskertpesin zhazgan Bul eskertpelerdin A Zhubanov ajtyp korsetken eskirgen tustary da bar Zhinakka barlygy 400 den asa әn 100 ge zhuyk kүj engen Olardyn katarynda kazak tarihy takyrybyna kurylgan Asan Қajgy Shora Zhoshy Korugly kazak tүrikmen katynastarynan eles beretin Kokek Edik baksy kүjlerin atauga bolady Қurmangazy Aksak kiik Serper Dәuletkerej Қonyr Tүrkesh Bajzhuma Tәttimbet Bylkyldak Zhantore t b halyk kompoziciyalarynyn kүjleri algash ret notaga tүsirilgen Zhinakta Akan Serinin Қulager Makpal Birzhannyn Estajdyn Zhayau Musanyn Majranyn birkatar әnderi kamtylgan Shygarmalardyn endi bir parasy Baluan Sholak Imanzhүsip Shozhe Shәkerim Muhit tuyndylary retinde atalsa Telkonyr Akkum Әpitok Zhajdarman әnderi halyk murasy retinde berilgen Zataevichke bul shygarmalardy zhetkizgen korrespondentter katarynda Ғ Ajtbaev M Әbsalykov Қ Bajzhanov N Bokejhan M Bokejhan Ә Ғajsin I Zhansүgirov Zh Lekerov Ә Қashaubaev M Majshekin Ә Margulan B Nurmakova Қ Sәtbaev M Shamsuddinova Zh Shanin sekildi mәdeniet әdebiet zhәne gylym kajratkerleri bar Bul basylymda belgili halyk kүjshi kompozitorlarynyn el arasyna ken taragan shygarmalaryna basym oryn berilgen Әsirese zhongar shapkynshylygyn surettejtin kүjlerdin tarihi tanymdyk tabigaty asa eleuli Olar gylymi turgydan zerttelip tanymdyk dengejde zerdeleudi kazhet etedi Handyk dәuir tusynda tugan kүjlerdin yrgaktyk makamdyk ekpindik kurylymy kazak kүj onerine tәn үn әuenderdin tүp tegin anyktau үshin asa manyzdy Bul kүjler kazak kүjshilik onerinin leksikasyn anyktajtyn tuyndylar Қazaktyn 500 әn kүji kazak mәdenietinin tarihyndagy ekinshi iri muzykalyk etnografiya Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 Қazak әdebieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2010 zhyl ISBN 9965 26 096 6 Batys Қazakstan oblysy Enciklopediya Almaty Arys baspasy 2002 zhyl ISBN 9965 607 02 8 Қazak mәdenieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2005 ISBN 9965 26 095 8Osy makala kazak mәdenieti turaly bastama bolyp tabylady Buny tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektesuinizdi surajmyz