Қазақтың биязылау ұзын жүнді қойы – ет, жүн өндіру бағытында өсірілетін қой тұқымы. Бұл тұқымды 1962 – 94 жылы Эксперименттік биология институтының ғалымдары ( , корреспондент мүшесі , ғылым , т.б.). жергілікті қойлардың 5 тұқымын бір мезгілде пәрменді түрде күрделі будандастыру арқылы көп сатылы сұрыптау-іріктеу әдісін қолдана отырып шығарған. Алғашқы үлгі ретінде қазақы биязы жүнді қой тұқымдарының саулығын шетелдік етті, ұзын жүнді линкольн, ромни-марш, және қой тұқымдарының қошқарларымен з-ттық жолмен будандастырды. Бұдан алынған күрделі будандар, әрі қарай, “өз-өзімен” өсіру арқылы көбейтілді. . құрамы оңт.-шығыс және шығыс типтері (сүлелері) мен 7 линиядан тұрады. Қазақтың биязылау ұзын жүнді қойының қозылары ірі болады, тез жетіледі. 4 – 4,5 айда қозыларының салмағы 25 – 30 кг-ға жетеді. Еркек қозыларды 7 – 8 айға дейін жайып бордақылағандағы тірі салм. 38 – 40 кг, ал ұшасынікі 19 – 20 кг. Қойдың дене бітімі мықты, қошқарлары көбінесе мүйізсіз. Жүні биязылау, ұзындығы 13 – 15 см (қошқарларында) және 11 – 12 см (саулықтарында), қошқарларынан 4,4 – 5,2 кг, саулықтарынан 2,2 – 2,5 кг таза жүн қырқылады, қырқылған жүннің түсімі 60 – 62%. Қошқарларының тірі салм. 95 – 110 кг (120 кг-ға дейін), саулығынікі 57 – 60 кг (кейде 70 кг-дай). 100 саулықтан 125 – 130 қозы алынады. Қазақстанның оңтүстік-шығыс және шығыс аймақтарында, Алматы облысының “Қырбалтабай” ӨК-нде,Шығыс Қазақстан облысының Ұлан ауданындағы “” асыл тұқымды шаруашылығында өсіріледі.
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, V том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қazaktyn biyazylau uzyn zhүndi kojy et zhүn ondiru bagytynda osiriletin koj tukymy Bul tukymdy 1962 94 zhyly Eksperimenttik biologiya institutynyn galymdary korrespondent mүshesi gylym t b zhergilikti kojlardyn 5 tukymyn bir mezgilde pәrmendi tүrde kүrdeli budandastyru arkyly kop satyly suryptau irikteu әdisin koldana otyryp shygargan Algashky үlgi retinde kazaky biyazy zhүndi koj tukymdarynyn saulygyn sheteldik etti uzyn zhүndi linkoln romni marsh zhәne koj tukymdarynyn koshkarlarymen z ttyk zholmen budandastyrdy Budan alyngan kүrdeli budandar әri karaj oz ozimen osiru arkyly kobejtildi kuramy ont shygys zhәne shygys tipteri sүleleri men 7 liniyadan turady Қazaktyn biyazylau uzyn zhүndi kojynyn kozylary iri bolady tez zhetiledi 4 4 5 ajda kozylarynyn salmagy 25 30 kg ga zhetedi Erkek kozylardy 7 8 ajga dejin zhajyp bordakylagandagy tiri salm 38 40 kg al ushasyniki 19 20 kg Қojdyn dene bitimi mykty koshkarlary kobinese mүjizsiz Zhүni biyazylau uzyndygy 13 15 sm koshkarlarynda zhәne 11 12 sm saulyktarynda koshkarlarynan 4 4 5 2 kg saulyktarynan 2 2 2 5 kg taza zhүn kyrkylady kyrkylgan zhүnnin tүsimi 60 62 Қoshkarlarynyn tiri salm 95 110 kg 120 kg ga dejin saulygyniki 57 60 kg kejde 70 kg daj 100 saulyktan 125 130 kozy alynady Қazakstannyn ontүstik shygys zhәne shygys ajmaktarynda Almaty oblysynyn Қyrbaltabaj ӨK nde Shygys Қazakstan oblysynyn Ұlan audanyndagy asyl tukymdy sharuashylygynda osiriledi Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 V tomBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet