Чарльз Хард Таунс ағылш Charles Hard Townes 28 шілде 1915 Гринвилл Оңтүстік Каролина 27 қаңтар 2015 Окленд Калифорния ам

Чарльз Хард Таунс (ағылш. Charles Hard Townes; 28 шілде 1915, Гринвилл, Оңтүстік Каролина — 27 қаңтар 2015, Окленд, Калифорния) — американдық физик, физика бойынша Нобель сыйлығының лауреаты (1964).

Чарлз Хард Таунс
ағылш. Charles Hard Townes

Туған күні	28 шілде 1915 (1915-07-28)
Туған жері	, Оңтүстік Каролина, АҚШ
Қайтыс болған күні	27 қаңтар 2015 (2015-01-27) (99 жас)
Қайтыс болған жері	Окленд, Калифорния, АҚШ
Азаматтығы	АҚШ
Ғылыми аясы	физика
Жұмыс орны	Institute for Defense Analyses (ағыл.) Колумбия университеті МТИ Калифорния университеті, Беркли
Альма-матер	Фурман университеті (ағыл.) Калифорния Технология Институты
Ғылыми жетекші	William Smythe (ағыл.)
Несімен белгілі	кванттық электрониканың негізін салушылардың бірі
Марапаттары	Физика саласындағы Нобель сыйлығы (1964) (2000) (1982)

АҚШ Ұлттық ғылым академиясының мүшесі (1956), Лондон корольдік қоғамының шетелдік мүшесі (1976), Ресей ғылым академиясының (1994) .

Өмірбаяны

Гринвиллде дүниеге келген, сонда оқыған, 1935 жылы Фурман университетін (ағыл.) , 1939 жылы Калифорния технологиялық институтын бітірген. 1939 — 1948 жылдары Белл телефон компаниясында, 1948 — 1961 жылдары — Колумбия университетінде (1950 жылдан профессор ретінде) жұмыс істеді. 1961 жылдан 1966 жылға дейін Таунс Массачусетс технологиялық институтының профессоры және президенті болды, ал 1967 жылдан бастап Калифорния университетінің (Беркли) физика кафедрасының меңгерушісі болды. 1967 жылы американдық физикалық қоғамының президенті болып сайланды.

Баптист христиан.

Ғылыми қызмет

Таунстың негізгі жұмыстары радиоспектроскопияға, кванттық электроникаға және оның қолданылуына, сызықты емес оптикаға, радиоастрономияға арналған. Прохоров пен Н. Г. Басовтан тәуелсіз ол электромагниттік толқындарды генерациялау мен күшейтудің жаңа принципі идеясын алға тартты және оның негізінде әріптестерімен бірге бірінші кванттық генераторды, аммиак мазерін жасады (1954). 1958 жылы олар А. Шавловпен бірге оптикалық кванттық генераторды (лазер) жасау мүмкіндігін негіздеді және патенттеді. 1964 жылы «лазер-мазер принципі негізінде эмитенттер мен күшейткіштерді жасауға әкелген кванттық электроника саласындағы іргелі жұмыстары үшін» Таунс, Н. Г. Басов және А. М. Прохоров физика бойынша Нобель сыйлығының лауреаты атанды.

Жасалған лазерлерді Таунс салыстырмалылық теориясының әсерін жоғары дәлдікпен тексеруге, биология және медицина саласындағы зерттеулер үшін пайдаланды. Таунс сызықты емес оптика саласында ынталандырылған Мандельстам-Бриллуан шашырауын ашты, жарық сәулесінің критикалық күші тұжырымдамасын және өзін-өзі фокустау құбылысын енгізді (1964), толқын өткізгіш технологияда қолдануға болады және эксперименталды түрде жарық автоколлимациясының әсерін байқады (1966).

Таунс астрофизикаға кванттық электроника мен сызықты емес оптика әдістерін қолданды және басқалармен бірге 1969 жылы ғарыштағы мазер эффектісін ашты (толқын ұзындығы 1,35 см ғарыштық су молекулаларының сәулеленуі).

2014 жылдың сәуірінде журналист Энни Джейкобсенге берген сұхбатында Таунс лазерді ойлап табуға шабыттандырғанын, ол А. Н. Толстой «Инженер Гариннің гиперболоиды» (ағылшынша аудармасында — «The Garin Death Ray» (Гариннің өлім сәулесі) — 1936 жылы шықты).

Таунстың әпкесі Аурелия 1951 жылы әріптесі Артур Шавловқа үйленді.

Марапаттары

1955 — Гуггенхайм стипендиясы
1958 — Комсток сыйлығы
1959 — Рихтмайер мемориалдық сыйлығы
1959 — Моррис Либман сыйлығы
1959, 1962 — Стюарт Баллантайн медалі
1961 — Румфорд сыйлығы
1961 — Джон Карти сыйлығы
1963 — Юнг медалі (ағыл.)
1963 — Джон Скотт медалі
1964 — Физика бойынша Нобель сыйлығы
1967 — IEEE Құрмет медалі
1970 — Вильгельм Экснер медалі
1971 — Карл Янский лекциясы
1979 — Нильс Бор халықаралық алтын медалі
1982 — АҚШ Ұлттық ғылым медалі
1996 — Фредерик Айвс медалі
1998 — Генри Норрис Рассел сыйлығы
2000 — М. В. Ломоносов Үлкен алтын медалі
2000 — NAE негізін қалаушылар сыйлығы
2002 — Карл Шварцшильд медалі
2005 — Темплтон сыйлығы
2006 — Вэнивар Буш сыйлығы
2010 — SPIE алтын медалі
2012 — «Алтын қаз» сыйлығы

Оның құрметіне Таунс сыйлығы 1980 жылы тағайындалды.

Сондай-ақ, қараңыз

Дереккөздер

Interview with Charles H Townes, UK: The Guardian (5 мамыр 2005). Тексерілді 26 шілденің 2011.
Самофокусировка была впервые предсказана советским ученым Г. А. Аскарьяном (1961), строгая теория построена (1964), впервые экспериментально наблюдалась Н. Ф. Пилипецким и А. Р. Рустамовым в 1965 году.
Charles H. Townes (ағыл.). John Simon Guggenheim Foundation. gf.org. Басты дереккөзінен мұрағатталған 17 сәуір 2019.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 17 сәуір 2019.

Әдебиет

Храмов Ю. А. Таунс Чарльз Хард (Townes Charles Hard) // Физики : Биографический справочник / Под ред. А. И. Ахиезера. — Бас. 2-ші, өңд. және тол. — М. : Наука, 1983. — Б. 259. — 400 б. — 200 000 дана.

Сілтемелер

Нобель комитетінің сайтынан ақпарат (ағыл.))

[The_Guardian-1] Interview with Charles H Townes, UK: The Guardian (5 мамыр 2005). Тексерілді 26 шілденің 2011.

[2] Самофокусировка была впервые предсказана советским ученым Г. А. Аскарьяном (1961), строгая теория построена (1964), впервые экспериментально наблюдалась Н. Ф. Пилипецким и А. Р. Рустамовым в 1965 году.

[3] Charles H. Townes (ағыл.). John Simon Guggenheim Foundation. gf.org. Басты дереккөзінен мұрағатталған 17 сәуір 2019.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 17 сәуір 2019.