Нәдір Кәрімұлы Нәдіров (күр. Nadirov Nadirê Kerem; 6 қаңтар 1932 жылы, Әзірбайжан, Нахичеванда туған) — ғалым. Химия ғылымдарының докторы, профессор. Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясының Академигі (1983 жылдан). Қазақ КСРнің ғылым саласындағы Мемлекеттік сыйлығының иегері (1980 жылы). Қазақ КСРнің Еңбегі сіңген ғылым қайраткері. Қазақстан Республикасы Білім беру ісінің құрметті қызметкері. Қазақстанның және КСРОның Құрметті мұнайшысы. Қазақстанның Құрметті азаматы. Қазақстанның Құрметті Инженері.
Нәдір Кәрімұлы Нәдіров | |||||||||||||||||||||
Туған күні | |||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Туған жері | |||||||||||||||||||||
Қайтыс болған күні | |||||||||||||||||||||
Қайтыс болған жері | |||||||||||||||||||||
Азаматтығы | |||||||||||||||||||||
Ғылыми аясы | |||||||||||||||||||||
Жұмыс орны | ҚР Ұлттық Инженерлік Академиясының вице-президенті, Ғылыми-техникалық «Мұнай және газ» журналының бас редакторы | ||||||||||||||||||||
Ғылыми дәрежесі | Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясының Академигі. Химия ғылымдарының докторы, профессор | ||||||||||||||||||||
Альма-матер | |||||||||||||||||||||
Марапаттары | |
Өмірбаяны
- 1937 ж. ата-анасымен бірге Қазақстанға Сарысу ауданына қоныс аударылған. Арыстанды ауылындағы мектепте орта білім алды.
- Қызылорда педагогикалық институтын бітірді (1953).
- 1953 – 56 ж. Шолақтау кентінде (қазіргі Қаратау қаласы) мектепте химия пәнінің мұғалімі
- 1956 – 1959 ж. Мәскеу мемлекеттік педагогика университетінің аспиранты
- 1959 – 68 ж. педагогика институтының кафедра меңгерушісі
- 1968 – 75 ж. Шымкенттегі Қазақ хим.-технологиялық институтында кафедра меңгерушісі, ғылыми жұмыс жөніндегі проректор
- 1975 – 86 ж. Қазақстан ғылым академиясының Мұнай химиясы және табиғи тұздар институтының директоры
- Қазақстан ғылым академиясының Бас ғылыми хатшысы
- 1987 – 2000 ж. Бүкілодақтық мұнай ғылыми-зерттеу институтының Қазақстандағы бөлімінің бастығы
- 1997 жылдан ҚР Ұлттық инженерлік академиясының 1-вице-президенті.
Қоғамдық қызметі
- Қазақстандағы «Барабанг» атты күрдтер ассоциациясының президенті
- Қазақстан халықтары ассамблеясының мүшесі.
Ғылыми еңбектері
Нәдіров органикалық заттар химиясы мен мұнай жүйелерінің физикалық химиясының дамуына сүбелі үлес қосты.
- Ол 750 ғылыми мақаланың, 27 ғылыми еңбектің, 250 авторлық куәліктің авторы.
Ғылыми атақтары
- 1967 жылы Химия ғылымдарының докторы
- 1970 жылы профессор құрметті ғылыми атақтары берілді.
- 1983 жылдан Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясының Академигі.
- 1983 жылдан КСРО Ғылым академиясының академигі.
- 1991 жылдан Башқұртстан Ұлттық ғылым академиясының құрметті академигі.
- 1992 жылдан РФ Экологиялық Қайта құру және Халықаралық академиясының академигі.
- 1992 жылдан Ресей жаратылыстану ғылымдары академиясының академигі.
- 1995 жылдан Ресей Профилактикалық медицина академиясының құрметті академигі.
- 1995 жылдан Халықаралық инженерлік академияның президенттері Кеңесінің мүшесі (Мәскеу);
Мемлекеттік марапаттары
- 1967 жылы «РСФСРнің жоғарғы мектебінің Білім беру ісінің Үздігі» атағы;
- 1970 жылы «Лениннің туғанына 100 жыл» медалі;
- 1980 жылы Қазақ КСРнің ғылым саласындағы Мемлекеттік сыйлығының иегері;
- 1980 жылы «Қазақ КСРнің Еңбегі сіңген ғылым қайраткері» құрметті атағы берілді.
- 1981 жылы КСРОның «Еңбек Қызыл Ту» Ордені;
- 1983 жылы Губкин атындағы халықаралық сыйлықтың иегері;
- 1984 жылы «Тыңға 30 жыл» медалі;
- 1985 жылы «КСРО өнертапқышы» құрметті атағы;
- 1991 жылы «КСРО Құрметті мұнайшысы» құрметті атағы;
- 1998 жылы ҚР тұңғыш медалі «Астана» мемлекеттік медалі;
- 2001 жылы «Қазақстанның Құрметті Инженері» құрметті атағы;
- «Қазақ ССРнің Еңбек сіңірген мұнайшысы» құрметті атағы;
- 1999 жылы «Құрмет ордені»;
- 1999 жылы «Қазақ мұнай өнеркәсібіне 100 жыл» құрметті төсбелгісі;
- 2001 жылы «Қазақстан тәуелсіздігіне 10 жыл» медалі;
- 2002 жылы «Ғылымды дамытуға сіңірген еңбегі үшін медалі»;
- 2003 жылы «А.М. Подгорный» атындағы алтын медалі (Украина);
- 2003 жылы «Инженер даңқы» Ордені;
- 2006 жылы елбасының жарлығымен жоғарғы мемлекеттік марапат ІІ дәрежедегі «Достық ордені» мен марапатталды;
- 2008 жылы «Астанаға 10 жыл» медалі;
- 2011 жылы президент жарлығымен «Парасат ордені» мен марапатталды;
- 2011 жылы «Қазақстан тәуелсіздігіне 20 жыл» медалі;
- Сәтбаев атындағы мемлекеттік степендия иегері;
- Атырау, Жамбыл, Шымкент және Қызылорда облыстарымен, көптеген аудандардың құрметті азаматы;
- 20 ғасырдың Көрнекті инженері.
Отбасы
- Әйелі - Надирова Галина Амоевна, химия ғылымдарының кандидаты, доцент.
- Ұлдары - Бари (1962); Ариф (1964); Дмитрий (1973)
Дереккөздер
- Надиров Надир Каримович (персональная справка)
Сыртқы сілтеме
- Нәдіров оқулары – жас ғалымдардың мұнай-газ саласында
Бұл — тұлға туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Nәdir Kәrimuly Nәdirov kүr Nadirov Nadire Kerem 6 kantar 1932 zhyly Әzirbajzhan Nahichevanda tugan galym Himiya gylymdarynyn doktory professor Қazakstan Respublikasynyn Ұlttyk gylym akademiyasynyn Akademigi 1983 zhyldan Қazak KSRnin gylym salasyndagy Memlekettik syjlygynyn iegeri 1980 zhyly Қazak KSRnin Enbegi singen gylym kajratkeri Қazakstan Respublikasy Bilim beru isinin kurmetti kyzmetkeri Қazakstannyn zhәne KSROnyn Қurmetti munajshysy Қazakstannyn Қurmetti azamaty Қazakstannyn Қurmetti Inzheneri Nәdir Kәrimuly NәdirovTugan kүni6 kantar 1932 1932 01 06 Tugan zheriӘzirbajzhan NahichevanҚajtys bolgan kүni24 tamyz 2021 2021 08 24 89 zhas Қajtys bolgan zheriAlmaty ҚazakstanAzamattygy KSRO Қazak KSR ҚazakstanҒylymi ayasyMunajhimiya gylymdary zhәne HimiyaZhumys ornyҚR Ұlttyk Inzhenerlik Akademiyasynyn vice prezidenti Ғylymi tehnikalyk Munaj zhәne gaz zhurnalynyn bas redaktoryҒylymi dәrezhesiҚazakstan Respublikasynyn Ұlttyk gylym akademiyasynyn Akademigi Himiya gylymdarynyn doktory professorAlma materҚyzylorda memlekettik pedagogikalyk inistiutyMarapattaryDostyk ordeni Қurmet ordeniҚazakstannyn enbek sinirgen kajratkeriӨmirbayany1937 zh ata anasymen birge Қazakstanga Sarysu audanyna konys audarylgan Arystandy auylyndagy mektepte orta bilim aldy Қyzylorda pedagogikalyk institutyn bitirdi 1953 1953 56 zh Sholaktau kentinde kazirgi Қaratau kalasy mektepte himiya pәninin mugalimi 1956 1959 zh Mәskeu memlekettik pedagogika universitetinin aspiranty 1959 68 zh pedagogika institutynyn kafedra mengerushisi 1968 75 zh Shymkenttegi Қazak him tehnologiyalyk institutynda kafedra mengerushisi gylymi zhumys zhonindegi prorektor 1975 86 zh Қazakstan gylym akademiyasynyn Munaj himiyasy zhәne tabigi tuzdar institutynyn direktory Қazakstan gylym akademiyasynyn Bas gylymi hatshysy 1987 2000 zh Bүkilodaktyk munaj gylymi zertteu institutynyn Қazakstandagy boliminin bastygy 1997 zhyldan ҚR Ұlttyk inzhenerlik akademiyasynyn 1 vice prezidenti Қogamdyk kyzmetiҚazakstandagy Barabang atty kүrdter associaciyasynyn prezidenti Қazakstan halyktary assambleyasynyn mүshesi Ғylymi enbekteriNәdirov organikalyk zattar himiyasy men munaj zhүjelerinin fizikalyk himiyasynyn damuyna sүbeli үles kosty Ol 750 gylymi makalanyn 27 gylymi enbektin 250 avtorlyk kuәliktin avtory Ғylymi ataktary1967 zhyly Himiya gylymdarynyn doktory 1970 zhyly professor kurmetti gylymi ataktary berildi 1983 zhyldan Қazakstan Respublikasynyn Ұlttyk gylym akademiyasynyn Akademigi 1983 zhyldan KSRO Ғylym akademiyasynyn akademigi 1991 zhyldan Bashkurtstan Ұlttyk gylym akademiyasynyn kurmetti akademigi 1992 zhyldan RF Ekologiyalyk Қajta kuru zhәne Halykaralyk akademiyasynyn akademigi 1992 zhyldan Resej zharatylystanu gylymdary akademiyasynyn akademigi 1995 zhyldan Resej Profilaktikalyk medicina akademiyasynyn kurmetti akademigi 1995 zhyldan Halykaralyk inzhenerlik akademiyanyn prezidentteri Kenesinin mүshesi Mәskeu Memlekettik marapattary1967 zhyly RSFSRnin zhogargy mektebinin Bilim beru isinin Үzdigi atagy 1970 zhyly Leninnin tuganyna 100 zhyl medali 1980 zhyly Қazak KSRnin gylym salasyndagy Memlekettik syjlygynyn iegeri 1980 zhyly Қazak KSRnin Enbegi singen gylym kajratkeri kurmetti atagy berildi 1981 zhyly KSROnyn Enbek Қyzyl Tu Ordeni 1983 zhyly Gubkin atyndagy halykaralyk syjlyktyn iegeri 1984 zhyly Tynga 30 zhyl medali 1985 zhyly KSRO onertapkyshy kurmetti atagy 1991 zhyly KSRO Қurmetti munajshysy kurmetti atagy 1998 zhyly ҚR tungysh medali Astana memlekettik medali 2001 zhyly Қazakstannyn Қurmetti Inzheneri kurmetti atagy Қazak SSRnin Enbek sinirgen munajshysy kurmetti atagy 1999 zhyly Қurmet ordeni 1999 zhyly Қazak munaj onerkәsibine 100 zhyl kurmetti tosbelgisi 2001 zhyly Қazakstan tәuelsizdigine 10 zhyl medali 2002 zhyly Ғylymdy damytuga sinirgen enbegi үshin medali 2003 zhyly A M Podgornyj atyndagy altyn medali Ukraina 2003 zhyly Inzhener danky Ordeni 2006 zhyly elbasynyn zharlygymen zhogargy memlekettik marapat II dәrezhedegi Dostyk ordeni men marapattaldy 2008 zhyly Astanaga 10 zhyl medali 2011 zhyly prezident zharlygymen Parasat ordeni men marapattaldy 2011 zhyly Қazakstan tәuelsizdigine 20 zhyl medali Sәtbaev atyndagy memlekettik stependiya iegeri Atyrau Zhambyl Shymkent zhәne Қyzylorda oblystarymen koptegen audandardyn kurmetti azamaty 20 gasyrdyn Kornekti inzheneri OtbasyӘjeli Nadirova Galina Amoevna himiya gylymdarynyn kandidaty docent Ұldary Bari 1962 Arif 1964 Dmitrij 1973 DerekkozderNadirov Nadir Karimovich personalnaya spravka Syrtky siltemeNәdirov okulary zhas galymdardyn munaj gaz salasynda Bul tulga turaly makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi auystyru kazhet