Мына мақаланы не бөлімін Махмұт Ибн Уәли дегенмен біріктіруге ұсынылған. () |
Махмұд Ибн Уәли, Махмұд бин Әмір Уәли (1595/96, Балх — ө.ж.б.) — тарихшы, әдебиетші. 17 ғасырдың 1-жартысында өмір сүрген. Өз заманының жан-жақты білімді адамы болған. мен Орта Азия тарихы жөніндегі аса құнды деректеме саналатын “Бахр әл-асрар фи манақиб әл-ахйар” (“Мейірбан адамдардың ізгі қасиеттері жайлы телегей-теңіз құпия сырлар”) және т.б. шығармалар жазған. Оның “Махаббатнаме”, “Наджм-и сакиб”, “Ахлақ-и Хусайни” атты қасидалар мен ғазелдер жинағы және “Равайих-и тайиба” атты сопылық танымдағы шығармасы бар.1625 — 1630 ж. Үндістанға(Пәкістан) саяхат жасап, Кабул, Пешавар, , Дели, , , Калькутта және т.б. қалаларда болды. Үндістаннан қайтып оралған соң Аштархан әулетінен шыққан ханның сарайында қызмет істеп, әуелі Балхта, сонан соң Бұхарада тұрды. Жоғарыда аталған негізгі еңбегін Нәдір Мұхаммедтің тапсыруы бойынша 1634 ж. 24 қыркүйекте бастап, 1640/41 ж. аяқтаған. “Бахр әл-асрар” — энциклопедиялық көлемді шығарма (7 том). Махмұд ибн Уәли бұл шығармасын жазуда араб, парсы-тәжік және түрік тілдерінде бұрынырақ түзілген (Ибн әл-Факих, Табари, әл-Истахри, Әбу Райхан әл-Бируни, Ата Мәлік Жуайни, Фазлаллах Рашид әд-Дин, Шараф әд-Дин Әли Йезди, Масуд бин Осман Кухистани, Әмин Ахмед Рази, Зайн әд-Дин Махмуд Васифи, т.б. ғалымдар шығармаларын) еңбектерді пайдаланған. Сонымен қатар бұл еңбекте қазақ хандарының шығу тегі, Ақ Орда, Әбілхайыр хан мемлекеті, Қазақ хандығының тарихына қатысты, 16 — 17 ғ-лардың басындағы қазақ, Орта Азия халықтары, қазақ-моғол қатынастары, Есім және басқа қазақ хандарының Шығыс Түркістандағы Шағатай әулетінің өзара талас-тартысына қатысуы жайлы да мәліметтер бар.
Дереккөздер
- Қазақ Энциклопедиясы; Ахмедов Б.А., Махмуд бен Уали, Таш., 1966; Материалы по истории казахских ханств XV — XVІІІ вв., А.-А., 1969; Қазақстан тарихы, 2-т., А., 1998. Абусейтова М.Х., Баракова Ю.Г., Письменные источники по истории и культуре Казахстана и центральной Азии в XІІІ — XVІІІ вв (биобибилиографические обзоры), А., 2001. Н. Атығаев «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VI том
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Myna makalany ne bolimin Mahmut Ibn Uәli degenmen biriktiruge usynylgan Mahmud Ibn Uәli Mahmud bin Әmir Uәli 1595 96 Balh o zh b tarihshy әdebietshi 17 gasyrdyn 1 zhartysynda omir sүrgen Өz zamanynyn zhan zhakty bilimdi adamy bolgan men Orta Aziya tarihy zhonindegi asa kundy derekteme sanalatyn Bahr әl asrar fi manakib әl ahjar Mejirban adamdardyn izgi kasietteri zhajly telegej teniz kupiya syrlar zhәne t b shygarmalar zhazgan Onyn Mahabbatname Nadzhm i sakib Ahlak i Husajni atty kasidalar men gazelder zhinagy zhәne Ravajih i tajiba atty sopylyk tanymdagy shygarmasy bar 1625 1630 zh Үndistanga Pәkistan sayahat zhasap Kabul Peshavar Deli Kalkutta zhәne t b kalalarda boldy Үndistannan kajtyp oralgan son Ashtarhan әuletinen shykkan hannyn sarajynda kyzmet istep әueli Balhta sonan son Buharada turdy Zhogaryda atalgan negizgi enbegin Nәdir Muhammedtin tapsyruy bojynsha 1634 zh 24 kyrkүjekte bastap 1640 41 zh ayaktagan Bahr әl asrar enciklopediyalyk kolemdi shygarma 7 tom Mahmud ibn Uәli bul shygarmasyn zhazuda arab parsy tәzhik zhәne tүrik tilderinde burynyrak tүzilgen Ibn әl Fakih Tabari әl Istahri Әbu Rajhan әl Biruni Ata Mәlik Zhuajni Fazlallah Rashid әd Din Sharaf әd Din Әli Jezdi Masud bin Osman Kuhistani Әmin Ahmed Razi Zajn әd Din Mahmud Vasifi t b galymdar shygarmalaryn enbekterdi pajdalangan Sonymen katar bul enbekte kazak handarynyn shygu tegi Ak Orda Әbilhajyr han memleketi Қazak handygynyn tarihyna katysty 16 17 g lardyn basyndagy kazak Orta Aziya halyktary kazak mogol katynastary Esim zhәne baska kazak handarynyn Shygys Tүrkistandagy Shagataj әuletinin ozara talas tartysyna katysuy zhajly da mәlimetter bar DerekkozderҚazak Enciklopediyasy Ahmedov B A Mahmud ben Uali Tash 1966 Materialy po istorii kazahskih hanstv XV XVIII vv A A 1969 Қazakstan tarihy 2 t A 1998 Abusejtova M H Barakova Yu G Pismennye istochniki po istorii i kulture Kazahstana i centralnoj Azii v XIII XVIII vv biobibiliograficheskie obzory A 2001 N Atygaev Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 VI tomBul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet