Лиссабон

Лиссабон (порт. Lisboa) — Португалияның астанасы.

Қала
Лиссабон
порт. Lisboa
Ту Елтаңбасы
Әкімшілігі
Ел	ПортугалияПортугалия
Статусы	Астана
Аймағы	Лиссабон
Ішкі бөлінісі	53 аудан
Мэр	Фернанду Медина
Тарихы мен географиясы
Координаттары	38°43′ с. е. 9°10′ б. б. / 38.717° с. е. 9.167° б. б. / 38.717; -9.167 ^(G) ^(O) ^(Я)Координаттар: 38°43′ с. е. 9°10′ б. б. / 38.717° с. е. 9.167° б. б. / 38.717; -9.167 ^(G) ^(O) ^(Я)
Алғашқы дерек	б.э.б. 205
Бұрынғы атаулары	лат. Olisipo, Olyssipo, Ulisipo, Ulyssipo араб.: al-Lixbûnâ‎
Қала статусы	1179
Жер аумағы	100,05 км²
Орталығының биiктігі	100 м
Уақыт белдеуі	, жазда UTC+1
Тұрғындары
Тұрғыны	505 526 адам (2017)
Тығыздығы	6503,4 адам/км²
Агломерация	Үлкен Лиссабон
Ұлттық құрамы	Португалдар
Этнохороним	лиссабондық
Ресми тілі	Португал тілі
Сандық идентификаторлары
Телефон коды	+351 21
Пошта индекстері	1000-1900
cm-lisboa.pt  (порт.)
Лиссабон
Лиссабон шекарасы

Маркиза де Помбала ауданы.

Географиялық сипаттама

Атлант мұхитынан 15 км жерде, Тежу өзенінің кең сағасында, Пиреней түбегінің оңтүстік-батыс жағалауындағы қолайлы жерде тұр. Қала аудандары өзен сағасынан дейін созылып жатқан Лиссабон жағалауларында орналасқан. Астаналық мегаполистің қазіргі заманғы көп қабатты үйлері шеткі аймақтардағы табиғаты әсем, шағын кенттерге біріккен балықшылар мекендерімен алмасады.

Лиссабонның төңірегіндегі табиғи жағдайлар тіршілік үшін өте қолайлы. Атлант мұхитынан ылғалды ауа ағынының тұрақты келіп тұруы климатты жеткілікті дәрежеде жұмсақ етеді, мұнда қыста жылы (ауа температурасы +9°С белгіден төмен түспейді), ал жазда шамалы ыстық (тамыздағы орташа температура + 24 °С-тан аспайды) болады.

Өсімдіктер дүниесі

Жағалаудагы аудандарда ормандардың аяусыз жойылуына қарамастан, Лиссабонның айналасы өсімдіктер дүниесі бай теңіз жағалауында өсетін қарағай, эвкалипттер, мәңгі жасыл бұталар (маквистер) сақталған. Биік әрі қалың болып өсетін массивтер ландшафтыға қайталанбас әсемдік береді.

Халқы

Лиссабон — Португалияның ең ірі қаласы, оның 678 мыңнан аса тұрғыны бар, ал Үлкен Лиссабон агломерациясында 2,1 млн-ға жуық адам тұрады. Португалияның астанасы — бір ұлтты қала, оның халқының 97%-ын португалдықтар, тек 3%-ын шетелдік азаматтар құрайды. Солай болса да дәстүрлері мен мәдениеті тек жергілікті тұрғындардың ғана емес Жапония, Үндістан, Африка мен тағы да бірқатар елдер саяхатшыларының ықпалымен қалыптасқан Лиссабонның көп ғасырлық тарихы оған, "қарама-қарсылықтар қаласы" аталуына құқық береді.

Лиссабон тұрғындарының көпшілік бөлігінің тілі белгілі бір дәрежеде испан тіліне ұқсас, бірақ сөздердің айтылуы, жазу ережелерімен ерекшеленетін португал тілінде сөйлейді. Лиссабонды Португалия қалаларының інжу-маржаны деп атайды. Ол көптеген туристерді өзінің тамаша шіркеулері, замоктары, ортағасырлық көшелері және мұрайжайларымен тартады.

Дереккөздер

1. Indicators of physical geography  (ағыл.). Instituto Nacional de Estatística (22 May 2014). — Португалияның географиясы бойынша Ұлттық статистика институттың Португалия географиясы бойынша көрсеткіш. Тексерілді, 21 қазан 2015.
2. PORDATA - População residente: total e por grandes grupos etários
3. Қазіргі дүние географиясы: Хрестоматия. Жалпы білім беретін мектептің қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы 11-сыныбына арналған оқу құралы. / Қ. Ахметов, Т. Увалиев, Г. Түсіпбекова. —Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. ISBN 9965-36-216-5