Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Лемурлар (лат. Lemuridae) — төменгі сатыдағы (жартылай) маймылдар отряды тармағының бір тұқымдасы.
| Лемурлар | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Туыстары | ||||||||||||||
|
|
Денесінің ұзындығы 12 — 46 см, құйрығының ұзындығы 13 — 51 см. Артқы аяқтары алдыңғы аяқтарынан ұзын. Артқы аяғының екінші саусағындағы тырнағының ұшы үшкірлеу, сол арқылы түгін тарайды. Бірінші саусағы (басбармағы) басқа саусақтарына қарама-қарсы орналасқан. Көпшілік түрлерінің түгі қалың әрі жұмсақ. Түктерінің түсі қара, қоңыр, қызғыштау, сұр. Құйрық түгінің түсі, негізінен, бозғылт, кейде қара-қоңыр түктері аралас келеді. Тұмсығы ұзынша созылыңқы. Көпшілік түрлерінің көздері үлкен әрі бір-біріне жақын орналасқан. Алақаны мен табандарында түгі жоқ.
Лемурлар жеке, кей түрі шағын, кей түрі үлкен топ құрып, көпшілігі ағаш басында, кейбіреулері жерде тіршілік етеді. Жартастарда тіршілік ететін түрлері де бар. Кей түрлері жылдың құрғақшылық маусымында ұйқыға кетеді. Лемурдың аналығында 1 — 2 жұп сүт бездері болады, 18 айда жыныстық жағынан жетіледі, жүктілік мерзімі 2 — 5 ай, көбіне бір (кейде екі) ұрпақ әкеледі. Ұрпағы 6 айда өз бетінше тіршілік ете алады. Лемурдың көпшілігі түнде белсенді тіршілік етеді, күндіз ағаштың қуыстарына тығылып жатады. Өте сақ жануар. Көбіне құрма пальмасының, бананның, т.б. өсімдіктердің жапырақтарымен, гүлдерімен, жемістерімен қоректенеді. өсақ жәндіктермен, жануарлармен де қоректенетін түрлері бар.
Лемур Мадагаскар, Комор аралдарында, Африканың орталық аймағында теңіз жағалауына жақын жерлерде таралған. Лемурдың саны жылдан жылға азайып келеді. Қазіргі кезде олардың 4 туысының 16 түрі тіршілік етеді, олардың бәрі Халықар. табиғат қорғау одағының “Қызыл кітабына” енгізілген. Қолда жақсы өседі, зоологиялық бақтарда көбейе береді. Лемурдың қортық лемурлар тобы өз алдына жеке тұқымдасқа жатады, оның 8 түрі бар.
Дереккөздер
- Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған профессор Е. Арын – Павлодар: 2007 - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3
- Қазақ ұлттық энциклопедиясы
 | Бұл — зоология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
| Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Lemuridae |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Lemurlar lat Lemuridae tomengi satydagy zhartylaj majmyldar otryady tarmagynyn bir tukymdasy LemurlarDүniesi ZhanuarlarZhamagaty HordalylarTaby SүtkorektilerSaby PrimattarKishi saby Yksham saby Tukymdasy Lemuridae 1821Tuystary Denesinin uzyndygy 12 46 sm kujrygynyn uzyndygy 13 51 sm Artky ayaktary aldyngy ayaktarynan uzyn Artky ayagynyn ekinshi sausagyndagy tyrnagynyn ushy үshkirleu sol arkyly tүgin tarajdy Birinshi sausagy basbarmagy baska sausaktaryna karama karsy ornalaskan Kopshilik tүrlerinin tүgi kalyn әri zhumsak Tүkterinin tүsi kara konyr kyzgyshtau sur Қujryk tүginin tүsi negizinen bozgylt kejde kara konyr tүkteri aralas keledi Tumsygy uzynsha sozylynky Kopshilik tүrlerinin kozderi үlken әri bir birine zhakyn ornalaskan Alakany men tabandarynda tүgi zhok Lemurlar zheke kej tүri shagyn kej tүri үlken top kuryp kopshiligi agash basynda kejbireuleri zherde tirshilik etedi Zhartastarda tirshilik etetin tүrleri de bar Kej tүrleri zhyldyn kurgakshylyk mausymynda ujkyga ketedi Lemurdyn analygynda 1 2 zhup sүt bezderi bolady 18 ajda zhynystyk zhagynan zhetiledi zhүktilik merzimi 2 5 aj kobine bir kejde eki urpak әkeledi Ұrpagy 6 ajda oz betinshe tirshilik ete alady Lemurdyn kopshiligi tүnde belsendi tirshilik etedi kүndiz agashtyn kuystaryna tygylyp zhatady Өte sak zhanuar Kobine kurma palmasynyn banannyn t b osimdikterdin zhapyraktarymen gүlderimen zhemisterimen korektenedi osak zhәndiktermen zhanuarlarmen de korektenetin tүrleri bar Lemur Madagaskar Komor araldarynda Afrikanyn ortalyk ajmagynda teniz zhagalauyna zhakyn zherlerde taralgan Lemurdyn sany zhyldan zhylga azajyp keledi Қazirgi kezde olardyn 4 tuysynyn 16 tүri tirshilik etedi olardyn bәri Halykar tabigat korgau odagynyn Қyzyl kitabyna engizilgen Қolda zhaksy osedi zoologiyalyk baktarda kobeje beredi Lemurdyn kortyk lemurlar toby oz aldyna zheke tukymdaska zhatady onyn 8 tүri bar DerekkozderOryssha kazaksha tүsindirme sozdik Biologiya Zhalpy redakciyasyn baskargan professor E Aryn Pavlodar 2007 1028 b ISBN 9965 08 286 3 Қazak ulttyk enciklopediyasy Bul zoologiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Ortakkorda bugan katysty media fajldar bar Category Lemuridae