Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Дамаск (араб.: دمشق), Шам (араб.: الشام) — Сирияның астанасы (1943 жылдан), ежелгі мәдениет орталығы. Дамаск туралы алғашқы жазба деректер б.з.б. 16 ғасырлардан бастап кездеседі. Қала Дамаск патшалығының орталығы (б.з.б. 11ғ,—б.з.б. 732 ж.), кейіннен Ассирия, , , А. Македонский, Селевеки әулеті, Рим, Византия мемлекеттетерінің құрамында болды. 635 ж. қаланы арабтар жаулап алған соң, халифаттың астанасына (671—770) айналды. Аббас өулеті тұсында астана Бағдад қаласына көшкен соң да, Дамаск діни, ғылыми-мәдени орталық ретіндегі мәртебесін жоғалтқан жоқ. 9—13 ғасырлар аралығында кала ор түрлі мұсылман мемлекеттерінің, 1260-1516 ж. мәмлүктердің, 1401 ж. Әмір Темір иелігінде болды. 1516-1518 ж. Осман сұлтандығының құрамында, 1920—43 ж. . Сирияның астанасы. Дамаскдегі "Бабуссағир" (Кішкене қақпа) бейітінде ғұлама ғалым Әбу Насыр Әл-Фараби жерленген.
| Қала | |
| Дамаск | |
| араб.: دمشق | |
 | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Статусы | Астана |
| Мухафаза |
|
| Губернатор | Адел әл-Оляби |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары | 33°30′00″ с. е. 36°18′00″ ш. б. / 33.50000° с. е. 36.30000° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 33°30′00″ с. е. 36°18′00″ ш. б. / 33.50000° с. е. 36.30000° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Құрылған уақыты | б.з.б. 2500 ж. |
| Жер аумағы | 118 км² |
| Орталығының биiктігі | 600 м |
| Уақыт белдеуі | UTC+2, жазда UTC+3 |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны | ▲ 2 503 000 адам (2022) |
| Тығыздығы | 14 864,41 адам/км² |
| Ресми тілі | |
| Сандық идентификаторлары | |
| Телефон коды | +963 11 |
| Damascus Governorate (ар.) | |
Дамаск шекарасы | |
 Ортаққордағы санаты: Дамаск | |
Дамаск —дүние жүзіндегі ең ежелгі астана
Ресми тілі көпшілік тұрғындардың ана тілі болып табылатын — араб тілі.
Дамаск — қазіргі дүние жүзі астаналарының ішіндегі ең ежелгісі. Оның арабша атауы немесе Аш-Шам. "Димашк" сөзінің шығу төркіні жөнінде көптеген пайымдаулар бар. Дамаск жөніндегі ең алғашқы еске алулар Мысыр перғауындарының XVIII әулетінің құжаттары мен аккад тақташаларында кездеседі. Онда кала Димаску немесе Димашка деп аталған.
Арамей құжаттарында Дамаск Дурмешек және Думмешек деп аталған. Дамаск ескі Өсиеттің бірінші кітабында маңызды қолөнер және мәдени орталық ретінде еске алынады. Кейінірек Дамаск аталып кеткен қоныс шөлдерінен жайылымдар басып алуға шыққан көшпелі арамей тайпаларының кезінде жоғары гүлдену дәрежесіне жетті. Дамаск, Сури, яғни Сирия еліндегі арамейлердің ең ірі орталықтарының біріне айналды.
Дамаск орасан тарихи және мәдени құндылыққа ие, өйткені мұнда ежелгі және ортағасырлық архитектураның ескерткіштері сақталған. Кейбір орамдар Селевкілер дәуірінде (б.з.д. 312—64 жж.) салынған, көшелері тік бұрышты жоспарланған болып келеді. Римдіктер жаулап алған кезеңнен қала қамалдарының, қақпалардың орны, монументті арқаның құлаған қалдықтары мен коринфтік бағаналары бар Дамаск Юпитерінің қасиетті ғибадатханасының қалдықтары сақталған.
Аудандары
Дамаск көптеген аудандарға бөлінген. Олардың ішінде:
| Дамаск аудандары | |
|---|---|
| 1 | Аббасийин |
| 2 | Абу Руммани |
| 3 | Амара |
| 4 | Бахса |
| 5 | Барамка |
| 6 | Барзе |
| 7 | Думмар |
| 8 | Джобар |
| 9 | Кафар Сусе |
| 10 | Малки |
| 11 | Мазраа |
| 12 | Мезе |
| 13 | Мидан |
| 14 | Мухажрин |
| 15 | Канауат |
| 16 | Рукн Эддин |
| 17 | Аль-Салихийя |
| 18 | Саруджа |
| 19 | Ша’алан |
| 20 | Шагур |
| 21 | Тиджара |
| 22 | Баб Тума |
| 23 | Хиджаз |
Мәдени ошақтары
Дамаск дуалдары мен қақпалары
Дамаскінің ескі қаласында сақталып қалған 7 қақпа бар:
- Баб-әл-Сағир («Кіші қақпа») —
- Баб-әл-Фарадис («Жәннат қақпалары»)
- Баб-әл-Салам («Бейбітшілік қақпасы»)
- Баб Тума («Фом қақпасы») — бұл есім есімімен аталады. Қақпа христан кварталына алып барады
- Баб Шарқи («Шығыс қақпасы»)
- Баб Қисан —
- Баб-әл-Жәбия
Бұлардан басқа Ескі шаһардың сыртында басқа қақпалар бар:
- Баб әл-Фараж
- Баб Мусалла
- Баб Срәйжа
Мешіттер
- Зәйнаб мешіті
- Рақайя мешіті
- Баб-Сағир мазараты
- — Сирияның үлкен мешіттірен
Шіркеулер
- Дамаск соборы
- Әулие Мария соборы
- Әулие Анания соборы
- Әулие Павел
- Рим-католик кафедралды соборы - Зайтун аллаеясы.
- Әулие Иоанна шіркеуі
- Әулие Павел лавры
- Әулие Георгий
Медреселер
- Әл-Адилийя медресесі
- Әл-Захирийя кітапханасы
- Нұр әд-Дин медресесі
Ескі үйлер
- Байтул Аккад (Дат институты - Дамаске)
- Мактаб Анбар
- Бейтул Мамлюк (қонақ үй)
Дамаскіде орналасқан шіркеулер
-
![image]()
Chapel of Saint Paul -
![image]()
Our Lady of Dormition Greek Catholic Patriarchal Cathedral -
![image]()
Saint Sarkis Armenian Cathedral in Bab Sharqi -
![image]()
Saint George Orthodox Cathedral
Дамскідегі Умауилер мешіті
| Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Умауилер мешіті |
- Умауилер мешіті
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Дереккөздер
- url=https://worldpopulationreview.com/world-cities
- Отырар. Энциклопедия. – Алматы. «Арыс» баспасы, 2005 ISBN 9965-17-272-2
- Қазіргі дүние географиясы: Хрестоматия. Жалпы білім беретін мектептің қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы 11-сыныбына арналған оқу құралы. / Қ. Ахметов, Т. Увалиев, Г. Түсіпбекова. —Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. ISBN 9965-36-216-5
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Сыртқы сілтемелер
| Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Damascus |
- eDamascus – Official website for Damascus
- Damascus Online – Brief information about the city of Damascus
- Explore Ancient City of Damascus with Google Earth Мұрағатталған 7 қаңтардың 2012 жылы. on
- Philip K. Hitt, The Imperial Capital, 1973, Saudi Aramco World Мұрағатталған 18 тамыздың 2012 жылы.
- Ernst Herzfeld Papers, Series 5: Drawings and Maps, Records of Damascus Мұрағатталған 8 желтоқсанның 2011 жылы. Collections Search Center, S.I.R.I.S., Smithsonian Institution, Washington, D.C.
- Фотографии и описание городов, памятников, достопримечательностей Сирии
- сайт авиакомпании Syrian Arab Airlines
- Дамаск — старейшая столица мира Мұрағатталған 5 мамырдың 2011 жылы.
- Фотографии и описание Дамаска и его окрестностей Мұрағатталған 17 қыркүйектің 2011 жылы.
- Мечеть Сайида Ракэйя в Дамаске, фотографии Мұрағатталған 14 желтоқсанның 2012 жылы.
- Фотографии и новости Дамаска Мұрағатталған 7 қазанның 2011 жылы.
 | Бұл — география бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Damask arab دمشق Sham arab الشام Siriyanyn astanasy 1943 zhyldan ezhelgi mәdeniet ortalygy Damask turaly algashky zhazba derekter b z b 16 gasyrlardan bastap kezdesedi Қala Damask patshalygynyn ortalygy b z b 11g b z b 732 zh kejinnen Assiriya A Makedonskij Seleveki әuleti Rim Vizantiya memleketteterinin kuramynda boldy 635 zh kalany arabtar zhaulap algan son halifattyn astanasyna 671 770 ajnaldy Abbas ouleti tusynda astana Bagdad kalasyna koshken son da Damask dini gylymi mәdeni ortalyk retindegi mәrtebesin zhogaltkan zhok 9 13 gasyrlar aralygynda kala or tүrli musylman memleketterinin 1260 1516 zh mәmlүkterdin 1401 zh Әmir Temir ieliginde boldy 1516 1518 zh Osman sultandygynyn kuramynda 1920 43 zh Siriyanyn astanasy Damaskdegi Babussagir Kishkene kakpa bejitinde gulama galym Әbu Nasyr Әl Farabi zherlengen ҚalaDamaskarab دمشق ӘkimshiligiEl Siriya SiriyaStatusyAstanaMuhafazaGubernatorAdel әl OlyabiTarihy men geografiyasyKoordinattary33 30 00 s e 36 18 00 sh b 33 50000 s e 36 30000 sh b 33 50000 36 30000 G O Ya Koordinattar 33 30 00 s e 36 18 00 sh b 33 50000 s e 36 30000 sh b 33 50000 36 30000 G O Ya Қurylgan uakytyb z b 2500 zh Zher aumagy118 km Ortalygynyn biiktigi600 mUakyt beldeuiUTC 2 zhazda UTC 3TurgyndaryTurgyny 2 503 000 adam 2022 Tygyzdygy14 864 41 adam km Resmi tiliarabSandyk identifikatorlaryTelefon kody 963 11Damascus Governorate ar DamaskDamask shekarasyOrtakkordagy sanaty DamaskDamask dүnie zhүzindegi en ezhelgi astanaResmi tili kopshilik turgyndardyn ana tili bolyp tabylatyn arab tili Damask kazirgi dүnie zhүzi astanalarynyn ishindegi en ezhelgisi Onyn arabsha atauy nemese Ash Sham Dimashk sozinin shygu torkini zhoninde koptegen pajymdaular bar Damask zhonindegi en algashky eske alular Mysyr pergauyndarynyn XVIII әuletinin kuzhattary men akkad taktashalarynda kezdesedi Onda kala Dimasku nemese Dimashka dep atalgan Aramej kuzhattarynda Damask Durmeshek zhәne Dummeshek dep atalgan Damask eski Өsiettin birinshi kitabynda manyzdy koloner zhәne mәdeni ortalyk retinde eske alynady Kejinirek Damask atalyp ketken konys sholderinen zhajylymdar basyp aluga shykkan koshpeli aramej tajpalarynyn kezinde zhogary gүldenu dәrezhesine zhetti Damask Suri yagni Siriya elindegi aramejlerdin en iri ortalyktarynyn birine ajnaldy Damask orasan tarihi zhәne mәdeni kundylykka ie ojtkeni munda ezhelgi zhәne ortagasyrlyk arhitekturanyn eskertkishteri saktalgan Kejbir oramdar Selevkiler dәuirinde b z d 312 64 zhzh salyngan kosheleri tik buryshty zhosparlangan bolyp keledi Rimdikter zhaulap algan kezennen kala kamaldarynyn kakpalardyn orny monumentti arkanyn kulagan kaldyktary men korinftik baganalary bar Damask Yupiterinin kasietti gibadathanasynyn kaldyktary saktalgan AudandaryDamask koptegen audandarga bolingen Olardyn ishinde Damask audandary1 Abbasijin2 Abu Rummani3 Amara4 Bahsa5 Baramka6 Barze7 Dummar8 Dzhobar9 Kafar Suse10 Malki11 Mazraa12 Meze13 Midan14 Muhazhrin15 Kanauat16 Rukn Eddin17 Al Salihijya18 Sarudzha19 Sha alan20 Shagur21 Tidzhara22 Bab Tuma23 HidzhazMәdeni oshaktaryEski shaһardagy Yupiter hramyDamaskidegi eski үjlerDamask dualdary men kakpalary Damaskinin eski kalasynda saktalyp kalgan 7 kakpa bar Bab әl Sagir Kishi kakpa Bab әl Faradis Zhәnnat kakpalary Bab әl Salam Bejbitshilik kakpasy Bab Tuma Fom kakpasy bul esim esimimen atalady Қakpa hristan kvartalyna alyp barady Bab Sharki Shygys kakpasy Bab Қisan Bab әl Zhәbiya Bulardan baska Eski shaһardyn syrtynda baska kakpalar bar Bab әl Farazh Bab Musalla Bab SrәjzhaMeshitter Zәjnab meshiti Rakajya meshiti Bab Sagir mazaraty Siriyanyn үlken meshittirenShirkeuler Damask sobory Әulie Mariya sobory Әulie Ananiya sobory Әulie Pavel Rim katolik kafedraldy sobory Zajtun allaeyasy Әulie Ioanna shirkeui Әulie Pavel lavry Әulie GeorgijMedreseler Әl Adilijya medresesi Әl Zahirijya kitaphanasy Nur әd Din medresesiEski үjler Bajtul Akkad Dat instituty Damaske Maktab Anbar Bejtul Mamlyuk konak үj Damaskide ornalaskan shirkeuler Chapel of Saint Paul Our Lady of Dormition Greek Catholic Patriarchal Cathedral Saint Sarkis Armenian Cathedral in Bab Sharqi Saint George Orthodox CathedralDamskidegi Umauiler meshiti Umayadtar meshitiOrtakkorda bugan katysty media sanaty bar Umauiler meshitiUmauiler meshitiDerekkozderurl https worldpopulationreview com world cities Otyrar Enciklopediya Almaty Arys baspasy 2005 ISBN 9965 17 272 2 Қazirgi dүnie geografiyasy Hrestomatiya Zhalpy bilim beretin mekteptin kogamdyk gumanitarlyk bagytyndagy 11 synybyna arnalgan oku kuraly Қ Ahmetov T Uvaliev G Tүsipbekova Almaty Mektep baspasy 2007 ISBN 9965 36 216 5 Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Syrtky siltemelerOrtakkorda bugan katysty media sanaty bar DamascuseDamascus Official website for Damascus Damascus Online Brief information about the city of Damascus Explore Ancient City of Damascus with Google Earth Muragattalgan 7 kantardyn 2012 zhyly on Philip K Hitt The Imperial Capital 1973 Saudi Aramco World Muragattalgan 18 tamyzdyn 2012 zhyly Ernst Herzfeld Papers Series 5 Drawings and Maps Records of Damascus Muragattalgan 8 zheltoksannyn 2011 zhyly Collections Search Center S I R I S Smithsonian Institution Washington D C Fotografii i opisanie gorodov pamyatnikov dostoprimechatelnostej Sirii sajt aviakompanii Syrian Arab Airlines Damask starejshaya stolica mira Muragattalgan 5 mamyrdyn 2011 zhyly Fotografii i opisanie Damaska i ego okrestnostej Muragattalgan 17 kyrkүjektin 2011 zhyly Mechet Sajida Rakejya v Damaske fotografii Muragattalgan 14 zheltoksannyn 2012 zhyly Fotografii i novosti Damaska Muragattalgan 7 kazannyn 2011 zhyly Bul geografiya bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi auystyru kazhet