Вильянди (эст. Viljandi), 1919 жылға дейін Феллин (нем. Fellin) — Эстониядағы қала, Вильяндимаа уезінің әкімшілік орталығы. Халық саны және аумағы бойынша елдегі жетінші қала.
Қала | |||||
Вильянди | |||||
эст. Viljandi | |||||
| |||||
Әкімшілігі | |||||
---|---|---|---|---|---|
Ел | |||||
Уезд | |||||
Мэр | Пееп Ару | ||||
Тарихы мен географиясы | |||||
Координаттары | 58°22′ с. е. 25°36′ ш. б. / 58.367° с. е. 25.600° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 58°22′ с. е. 25°36′ ш. б. / 58.367° с. е. 25.600° ш. б. (G) (O) (Я) | ||||
Алғашқы дерек | |||||
Бұрынғы атаулары | Феллин | ||||
Қала статусы | 1283 | ||||
Жер аумағы | 14,62 км² | ||||
Уақыт белдеуі | UTC+2, жазда UTC+3 | ||||
Тұрғындары | |||||
Тұрғыны | 17868 адам (2012) | ||||
Сандық идентификаторлары | |||||
Телефон коды | +372 | ||||
Автомобиль коды | D | ||||
viljandi.ee | |||||
Вильянди шекарасы | |||||
Ортаққордағы санаты: Вильянди |
Географиясы
Эстонияның оңтүстік бөлігінде, көлінің солтүстік жаңалауында орналасқан. Қашықтықтар: Таллинге дейін — 161 км (солтүстікке қарай), Тартуға дейін — 81 км (шығысқа қарай), Пярнуға дейін — 97 км (батысқа қарай).
Тарихы
Бұл жердегі ең алғашқы қоныстар б.з.д. шамамен V ғ. пайда болды. visitestonia.com сайтының пікірі бойынша, алғашқы жазбаша дерек 1154 жылмен даталанған.
XII ғасырда алғашқы тұрақты қоныс пайда болды. XIII ғасырдың басында бұл жер жауланды. 1224 жылы ағаш бекіністердің орнына, кейде Балтықтағы ең қауатты деп саналған тас қорған салына басталды. Келесі 200 жыл ішінде ол әрдайым жетілдірілді.
1283 жылы Рига архиепископы Феллин қорғанысын қоршаған қонысқа қала статусын сыйлады.
XIV ғасырдың басында Феллин мүшесі болып, Ресеймен саудасының маңызды орнына айналды және бұл жәйт қаланың өркендеуіне себеп болды. 1365 жылы қала Ганза және Дания арасындағы бейбітшілік шартына қол қою процессіне қатысты.
Ливония соғысы кезінде қала және Феллин қорғаны орыс әскерлерімен жауланып және ішінара бұзылды. 1600-1611 жылдары аралығында орын алған поляк-швед соғысы кезінде одан да қатты нұқсан келтірілді. 1602 жылы Феллинді поляктар жаулағаннан кейін қаланың бұрынғы асқан әсемділігінен және күш-қуатынан бірнеше дуалы ғана қалды. XVII жылы швед үстемшілігінің астында болған кезінде, Феллин қала статусынан айырылды.
1783 жылы году Екатерина II патшайымы қала статусын қайтарып, Феллин уезд орталығына айналды. Экономикалық және саяси ықпалының өсуімен қатар халық саны да өсе бастады.
1950—1991 жылдары Вильянди орталығы.
Көрнекті жерлері
Феллин қамалы — XIII ғасырда салынды; атқарымдық жағынан солтүстік, оңтүстік және шығыс бөліктеріне бөлінген. Қамалда жиналстарға арналған зал (капитула), екі нефті мұнара, мұрағат бөлмесі, командордың жатын бөлмесі және тұрғын үй-жайлары, нәзіретхана, асүй, галереялар, атқоралар, қызметкерлерге арналған үйлер, қоймалық бөлмелер, 26 метрлі құдық.
Галерея
- Әулие Павел шіркеуі (Pauluse kirik).
- Әулие Иоанн шіркеуі (Jaani kirik).
- Қаланың ескі су айдауыш мұнарасы.
- Угала театры.
Бауырлас қалалар
Тағы қараңыз
- Тарту университетінің Вильяндидегі мәдениет академиясы
Дереккөздер
- Eesti statistika 2012 Статистика Эстонии 2012 (эст.)
- Вильянди(қолжетпейтін сілтеме)
- Miljan T. Historical Dictionary of Estonia. — Lanham, MD and Oxford, Scarecrow Press, 2004, p. 490
Сілтемелер
- Ресми сайты (эст.)
- Вильянди қамалы Мұрағатталған 7 мамырдың 2010 жылы.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Vilyandi est Viljandi 1919 zhylga dejin Fellin nem Fellin Estoniyadagy kala Vilyandimaa uezinin әkimshilik ortalygy Halyk sany zhәne aumagy bojynsha eldegi zhetinshi kala ҚalaVilyandiest ViljandiTu EltanbasyӘkimshiligiEl Estoniya EstoniyaUezdVilyandimaaMerPeep AruTarihy men geografiyasyKoordinattary58 22 s e 25 36 sh b 58 367 s e 25 600 sh b 58 367 25 600 G O Ya Koordinattar 58 22 s e 25 36 sh b 58 367 s e 25 600 sh b 58 367 25 600 G O Ya Algashky derek1154Buryngy ataularyFellinҚala statusy1283Zher aumagy14 62 km Uakyt beldeuiUTC 2 zhazda UTC 3TurgyndaryTurgyny17868 adam 2012 Sandyk identifikatorlaryTelefon kody 372Avtomobil kodyDviljandi eeVilyandiVilyandi shekarasyOrtakkordagy sanaty VilyandiGeografiyasyEstoniyanyn ontүstik boliginde kolinin soltүstik zhanalauynda ornalaskan Қashyktyktar Tallinge dejin 161 km soltүstikke karaj Tartuga dejin 81 km shygyska karaj Pyarnuga dejin 97 km batyska karaj TarihyBul zherdegi en algashky konystar b z d shamamen V g pajda boldy visitestonia com sajtynyn pikiri bojynsha algashky zhazbasha derek 1154 zhylmen datalangan XII gasyrda algashky turakty konys pajda boldy XIII gasyrdyn basynda bul zher zhaulandy 1224 zhyly agash bekinisterdin ornyna kejde Baltyktagy en kauatty dep sanalgan tas korgan salyna bastaldy Kelesi 200 zhyl ishinde ol әrdajym zhetildirildi 1283 zhyly Riga arhiepiskopy Fellin korganysyn korshagan konyska kala statusyn syjlady XIV gasyrdyn basynda Fellin mүshesi bolyp Resejmen saudasynyn manyzdy ornyna ajnaldy zhәne bul zhәjt kalanyn orkendeuine sebep boldy 1365 zhyly kala Ganza zhәne Daniya arasyndagy bejbitshilik shartyna kol koyu processine katysty Livoniya sogysy kezinde kala zhәne Fellin korgany orys әskerlerimen zhaulanyp zhәne ishinara buzyldy 1600 1611 zhyldary aralygynda oryn algan polyak shved sogysy kezinde odan da katty nuksan keltirildi 1602 zhyly Fellindi polyaktar zhaulagannan kejin kalanyn buryngy askan әsemdiliginen zhәne kүsh kuatynan birneshe dualy gana kaldy XVII zhyly shved үstemshiliginin astynda bolgan kezinde Fellin kala statusynan ajyryldy 1783 zhyly godu Ekaterina II patshajymy kala statusyn kajtaryp Fellin uezd ortalygyna ajnaldy Ekonomikalyk zhәne sayasi ykpalynyn osuimen katar halyk sany da ose bastady 1950 1991 zhyldary Vilyandi ortalygy Kornekti zherleriFellin kamaly XIII gasyrda salyndy atkarymdyk zhagynan soltүstik ontүstik zhәne shygys bolikterine bolingen Қamalda zhinalstarga arnalgan zal kapitula eki nefti munara muragat bolmesi komandordyn zhatyn bolmesi zhәne turgyn үj zhajlary nәzirethana asүj galereyalar atkoralar kyzmetkerlerge arnalgan үjler kojmalyk bolmeler 26 metrli kudyk GalereyaӘulie Pavel shirkeui Pauluse kirik Әulie Ioann shirkeui Jaani kirik Қalanyn eski su ajdauysh munarasy Ugala teatry Bauyrlas kalalar Germaniya Latviya Litva Finlyandiya Ukraina Shveciya Shveciya AҚSh FrostburgTagy karanyzTartu universitetinin Vilyandidegi mәdeniet akademiyasyDerekkozderEesti statistika 2012 Statistika Estonii 2012 est Vilyandi kolzhetpejtin silteme Miljan T Historical Dictionary of Estonia Lanham MD and Oxford Scarecrow Press 2004 p 490SiltemelerResmi sajty est Vilyandi kamaly Muragattalgan 7 mamyrdyn 2010 zhyly