Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Есіл даласы – Батыс Сібір жазығының оңтүстігінде, Ертіс және Тобыл өзендерінің аралығында жатқан орманды жазық.
| Есіл даласы | |
| Сипаттамасы | |
|---|---|
| Өзендер | Ертіс, Тобыл |
| Көлдер | Жалаулы, Сілетітеңіз, Теке, Үлкен Қараой, Шағалалытеңіз |
| Жылдық жауын-шашын деңгейі | 400 мм |
| Орналасуы | |
| 55°04′41″ с. е. 70°05′47″ ш. б. / 55.078029° с. е. 70.096300° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 55°04′41″ с. е. 70°05′47″ ш. б. / 55.078029° с. е. 70.096300° ш. б. (G) (O) (Я) | |
| Елдер |  Қазақстан Ресей |
Басқа мағыналар үшін Есіл (айрық) деген бетті қараңыз.Географиялық орны
Батысында Орал тауына, оңтүстігінде Торғай үстірті мен Көкшетау қыратына дейін созылып жатыр. Оңтүстік бөлігі Солтүстік Қазақстан облысы жерін қамтиды. Солтүстік бөлігі Ресейдің Қорған, Түмен, Омбы облыстары жерінде.
Жер бедері
Көл, өзен аңғарлары, жал, бұйраттан тұратын даланың жер беті саз, балшықтан, құм, құмайт, т.б. борпылдақ жыныстардан түзілген. Ойпаң жерлері суффозиялық процесс нәтижесінде пайда болған.
Климаты
Климаты тым континенттік: қысы суық, жазы ыстық. Қыс ерте түседі. Қар 150 — 170 күнге дейін жатады, қалыңдығы 30 см-ге дейін жетеді. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 300 — 400 мм, оның 250 мм-і жаз айларында түседі.
Су торабы
Даламен Тобыл, Есіл өзендері ағып өтеді. Олар, негізінен, қар суымен толығатындықтан, жаздың аяғына қарай едәуір тартылады. Ірі көлдері: Жалаулы, Сілетітеңіз, Теке, Үлкен Қараой, Шағалалытеңіз.
Топырағы мен өсімдігі
Сұр, қара, қызыл қоңыр сортаң топырағында көктеректі-қайыңды және қайыңды ормандар мен бұталы қалың тоғайлар өседі. Олар даланың 40%-ін құрайды. Тоғайлар арасын астық тұқымдас әр түрлі шөптер өсетін шалғынды дала алып жатыр. Дала қазіргі уақытта түгелдей дерлік жыртылып, егістікке айналған. Ет-сүт бағытындағы мал шаруашылығы, биязы жүнді қой және шошқа шаруашылықтары дамыған.
Дереккөздер
- АТАМЕКЕН: Географиялық энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. – 648 бет. ISBN 9965-893-70-5
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Esil dalasy Batys Sibir zhazygynyn ontүstiginde Ertis zhәne Tobyl ozenderinin aralygynda zhatkan ormandy zhazyk Esil dalasySipattamasyӨzenderErtis TobylKolderZhalauly Siletiteniz Teke Үlken Қaraoj ShagalalytenizZhyldyk zhauyn shashyn dengeji400 mmOrnalasuy55 04 41 s e 70 05 47 sh b 55 078029 s e 70 096300 sh b 55 078029 70 096300 G O Ya Koordinattar 55 04 41 s e 70 05 47 sh b 55 078029 s e 70 096300 sh b 55 078029 70 096300 G O Ya T Elder Қazakstan ResejEsil dalasyEsil dalasy Baska magynalar үshin Esil ajryk degen betti karanyz Geografiyalyk ornyBatysynda Oral tauyna ontүstiginde Torgaj үstirti men Kokshetau kyratyna dejin sozylyp zhatyr Ontүstik boligi Soltүstik Қazakstan oblysy zherin kamtidy Soltүstik boligi Resejdin Қorgan Tүmen Omby oblystary zherinde Zher bederiKol ozen angarlary zhal bujrattan turatyn dalanyn zher beti saz balshyktan kum kumajt t b borpyldak zhynystardan tүzilgen Ojpan zherleri suffoziyalyk process nәtizhesinde pajda bolgan KlimatyKlimaty tym kontinenttik kysy suyk zhazy ystyk Қys erte tүsedi Қar 150 170 kүnge dejin zhatady kalyndygy 30 sm ge dejin zhetedi Zhauyn shashynnyn zhyldyk ortasha molsheri 300 400 mm onyn 250 mm i zhaz ajlarynda tүsedi Su torabyDalamen Tobyl Esil ozenderi agyp otedi Olar negizinen kar suymen tolygatyndyktan zhazdyn ayagyna karaj edәuir tartylady Iri kolderi Zhalauly Siletiteniz Teke Үlken Қaraoj Shagalalyteniz Topyragy men osimdigiSur kara kyzyl konyr sortan topyragynda kokterekti kajyndy zhәne kajyndy ormandar men butaly kalyn togajlar osedi Olar dalanyn 40 in kurajdy Togajlar arasyn astyk tukymdas әr tүrli shopter osetin shalgyndy dala alyp zhatyr Dala kazirgi uakytta tүgeldej derlik zhyrtylyp egistikke ajnalgan Et sүt bagytyndagy mal sharuashylygy biyazy zhүndi koj zhәne shoshka sharuashylyktary damygan Zapadno Sibirskaya ravnina 1 Esil zhazygy 2 Қulyndy dalasy 3 Baraby zhazygy 4 5 DerekkozderATAMEKEN Geografiyalyk enciklopediya Bas red B Ө Zhakyp Almaty Қazak enciklopediyasy 2011 648 bet ISBN 9965 893 70 5