Демографиялық саясат - [ көне грекше: demos - халық, көне грекше: graphio - жазу] - елдегі және аймақтағы халық санын реттеуге бағытталған мемлекеттің ішкі саясатының бір саласы. Халық саны - кез келген елдің дамуының аса маңызды факторы. Сондықтан мемлекет бұл саладағы мәселелерге көз жұмып, елемей қоя алмайды. Ол әлде халық санының өсуіне жағдай тудырады немесе оны қандай да бір жолдармен шектейді, әлде бұл мәселеге нақтылы араласпай, оның табиғи жолмен реттелуін бақылайды. Нақтылы негізделген Демографиялық саясат жүргізу үшін, әдетте, жүйелі түрде халық санағы жүргізіліп отырады. Демографиялық саясат шеңберінде халық құрамы мен құрылымы, өсуі мен өлімі, оның жұмысбастылығы, көші-қон мәселелері шешіледі. Белсенді Демографиялық саясат жүргізу дамыған және дамушы елдерге бірдей өзекті әрі маңызды болып табылады. Көптеген дамушы, әсіресе, халық саны көп елдерде қазіргі адамдардың өмір сүру деңгейі одан әрі құлдырап кетпеуі үшін адамның табиғи өсімін шектеуі, ал, дамыған елдерде керісінше, ынталандыру шаралары жүзеге асырылады.
Демографиялық саясат әртүрлі кешенді шараларды қолданады:
- экономикалық (ақысы төленетін демалыс және бала туған кезден әртүрлі жәрдемақылар, баланың санына, жасына, отбасы жағдайына қарамай жәрдемақылар тағайындау; қарыздар, несиелер, салықтық және тұрмыс, үй жеңілдіктерін беру және т.б.);
- әкімшілік-құқықтық (заңнамалық актілер, реттелетін некелер, ажырасу, отбасындағы балалардың жағдайы, алименттік төлем міндеттері, ана мен бала денсаулығын сақтау, жасанды түсік және бала көтеруден сақтану құралдарын қолдану, жұмысқа жарамсыздарды әлеуметтік қамтамасыз ету, жағдайлары, жұмыс істейтін әйел-аналардың еңбек тәртібі, ішкі және сыртқы көші-қон және т.б.);
- қоғамдағы нақтылы демографиялық климатты қалыптастыруға, қоғамдық пікірді, ережелерді, стандарттарды қалыптастыруға бағытталған тәрбиелік және насихаттық шаралары.
Тағы қараңыз
- Демография
- Демографиялық қауіпсіздік
- Демократиялық мемлекет
Дереккөздер
- Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3
- Тәтімов М.Б. Дербестігіміз - демографияда. -Алматы: ЖетіЖаргы, 1999.
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Demografiyalyk sayasat kone grekshe demos halyk kone grekshe graphio zhazu eldegi zhәne ajmaktagy halyk sanyn retteuge bagyttalgan memlekettin ishki sayasatynyn bir salasy Halyk sany kez kelgen eldin damuynyn asa manyzdy faktory Sondyktan memleket bul saladagy mәselelerge koz zhumyp elemej koya almajdy Ol әlde halyk sanynyn osuine zhagdaj tudyrady nemese ony kandaj da bir zholdarmen shektejdi әlde bul mәselege naktyly aralaspaj onyn tabigi zholmen retteluin bakylajdy Naktyly negizdelgen Demografiyalyk sayasat zhүrgizu үshin әdette zhүjeli tүrde halyk sanagy zhүrgizilip otyrady Demografiyalyk sayasat shenberinde halyk kuramy men kurylymy osui men olimi onyn zhumysbastylygy koshi kon mәseleleri sheshiledi Belsendi Demografiyalyk sayasat zhүrgizu damygan zhәne damushy elderge birdej ozekti әri manyzdy bolyp tabylady Koptegen damushy әsirese halyk sany kop elderde kazirgi adamdardyn omir sүru dengeji odan әri kuldyrap ketpeui үshin adamnyn tabigi osimin shekteui al damygan elderde kerisinshe yntalandyru sharalary zhүzege asyrylady Demografiyalyk sayasat әrtүrli keshendi sharalardy koldanady ekonomikalyk akysy tolenetin demalys zhәne bala tugan kezden әrtүrli zhәrdemakylar balanyn sanyna zhasyna otbasy zhagdajyna karamaj zhәrdemakylar tagajyndau karyzdar nesieler salyktyk zhәne turmys үj zhenildikterin beru zhәne t b әkimshilik kukyktyk zannamalyk aktiler retteletin nekeler azhyrasu otbasyndagy balalardyn zhagdajy alimenttik tolem mindetteri ana men bala densaulygyn saktau zhasandy tүsik zhәne bala koteruden saktanu kuraldaryn koldanu zhumyska zharamsyzdardy әleumettik kamtamasyz etu zhagdajlary zhumys istejtin әjel analardyn enbek tәrtibi ishki zhәne syrtky koshi kon zhәne t b kogamdagy naktyly demografiyalyk klimatty kalyptastyruga kogamdyk pikirdi erezhelerdi standarttardy kalyptastyruga bagyttalgan tәrbielik zhәne nasihattyk sharalary Tagy karanyzDemografiya Demografiyalyk kauipsizdik Demokratiyalyk memleketDerekkozderSayasi tүsindirme sozdik Almaty 2007 ISBN 9965 32 491 3 Tәtimov M B Derbestigimiz demografiyada Almaty ZhetiZhargy 1999 Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet