Әбішев Әлжаппар (15.10.1907 жылы туған, қазіргі Қарағанды облысы Қарқаралы ауданы) — Қазақстанның Халық жазушысы (1985).
Арғын тайпасы, Қаракесек руының бұтағынан шыққан.
Тұңғыш әңгімелері “Завал” (1936), “Еңбек ері – ел еркесі” (1938) жұмысшылар өмірін суреттеуге арналған . Ертеректергі шығармаларының бірі “Армансыздар” повесіне қазақ шаруаларының өмірін суреттесе, “Төлеген Тоқтаров” (1944), “Саржан” (1945), “Үлкен жолда” (1948), “Терең тамырлар” (1952), повестерінде, “Жас түлектер” (1945), “Сахара сәулеті” романында, “Намыс гвардиясы” (1942, М. Әуезовпен бірігіп жазған), “Отан үшін” (1949), “Жолдастар” (1940), “Қырағылық” (1941), “Мен өлмеймін” (1948), “Достық пен махаббат” (1947) пьесаларында.
Екінші дүниежүзілік соғыс жылдарындағы қазақ халқының майдандағы, елдегі жанқиярлық қажыр-қайратын, олардың жеңіске деген сенімін шынайы көрсетеді. “Достық пен махаббат” пьесасы кезінде қазақ драматургиясына қосылған үлкен үлес ретінде бағаланды. “Бір семья” (1948), “Күншілдік” (1954), “Кім менің әкем?” (1957), “Белгісіз батыр” (1966), “Армандастар” (1966), “Сәкен” (1965), “Мансап пен ұждан” (1977), “Көлеңкелер қалай жоғалады” (1978), “Мәди” (1977), “Нұрлы жаңбыр” (1981), “Кәусар” (1982), “Ажалсыз адам” (1983), “Сәкен аманаты” (1987) пьесаларында адамгершілік, мораль тақырыптарын қозғады. “Найзағай” (1969), “Атыңнан айналайын” (1988) романдарына халық композиторы Мәдидің өмірі мен шығармашылық жолы өзек болды. “Шерлі шежіре” эссе кітабында қаламгер өзі көріп, куә болған заман тақсыретін, замандастарының мінез-құлқын өз көзқарасы елегінен өткізе отырып әңгімелейді.
Жазушының айрықша атап айтарлық табыстарының бірі – оның сан алуан тақырыптарға жазған драма шығармалары ұзақ жылдар бойы республика облыстық театрлары сахнасында үзбей қойылып келеді. Осынау толымды еңбегінің арқасында Әбішев қазақ театры ардагерлерінің бірінен саналады. Шығармалары шет тілдеріне аударылған. Әбішев Еңбек Қызыл Ту, , екі мәрте “Құрмет Белгісі” орденімен және медальдармен марапатталған.
Марапаттары
- Еңбек Қызыл Туы ордені (01.03.1959)
- Қазан революциясы ордені (21.10.1977)
- Халықтар достығы ордені (14.10.1987)
- 2 Құрмет Белгісі ордені (31.01.1939; 16.11.1945)
Дереккөздер:
- «Қаракесек шежіресі», екінші том, Павлодар, «ЭКО» ЖШС баспаханасы, Т.А. Еңсебаев . Кітаптың таралымы – 500 дана. 2017
- “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
- “ Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6
- Мұхтар Әуезов энциклопедиясы — Алматы, «Атамұра» баспасы, 2011 жыл. ISBN 978-601-282-175-8
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Әbishev Әlzhappar 15 10 1907 zhyly tugan kazirgi Қaragandy oblysy Қarkaraly audany Қazakstannyn Halyk zhazushysy 1985 Әbishev Әlzhappar Argyn tajpasy Қarakesek ruynyn butagynan shykkan Tungysh әngimeleri Zaval 1936 Enbek eri el erkesi 1938 zhumysshylar omirin suretteuge arnalgan Erterektergi shygarmalarynyn biri Armansyzdar povesine kazak sharualarynyn omirin surettese Tolegen Toktarov 1944 Sarzhan 1945 Үlken zholda 1948 Teren tamyrlar 1952 povesterinde Zhas tүlekter 1945 Sahara sәuleti romanynda Namys gvardiyasy 1942 M Әuezovpen birigip zhazgan Otan үshin 1949 Zholdastar 1940 Қyragylyk 1941 Men olmejmin 1948 Dostyk pen mahabbat 1947 pesalarynda Ekinshi dүniezhүzilik sogys zhyldaryndagy kazak halkynyn majdandagy eldegi zhankiyarlyk kazhyr kajratyn olardyn zheniske degen senimin shynajy korsetedi Dostyk pen mahabbat pesasy kezinde kazak dramaturgiyasyna kosylgan үlken үles retinde bagalandy Bir semya 1948 Kүnshildik 1954 Kim menin әkem 1957 Belgisiz batyr 1966 Armandastar 1966 Sәken 1965 Mansap pen uzhdan 1977 Kolenkeler kalaj zhogalady 1978 Mәdi 1977 Nurly zhanbyr 1981 Kәusar 1982 Azhalsyz adam 1983 Sәken amanaty 1987 pesalarynda adamgershilik moral takyryptaryn kozgady Najzagaj 1969 Atynnan ajnalajyn 1988 romandaryna halyk kompozitory Mәdidin omiri men shygarmashylyk zholy ozek boldy Sherli shezhire esse kitabynda kalamger ozi korip kuә bolgan zaman taksyretin zamandastarynyn minez kulkyn oz kozkarasy eleginen otkize otyryp әngimelejdi Zhazushynyn ajryksha atap ajtarlyk tabystarynyn biri onyn san aluan takyryptarga zhazgan drama shygarmalary uzak zhyldar bojy respublika oblystyk teatrlary sahnasynda үzbej kojylyp keledi Osynau tolymdy enbeginin arkasynda Әbishev kazak teatry ardagerlerinin birinen sanalady Shygarmalary shet tilderine audarylgan Әbishev Enbek Қyzyl Tu eki mәrte Қurmet Belgisi ordenimen zhәne medaldarmen marapattalgan MarapattaryEnbek Қyzyl Tuy ordeni 01 03 1959 Қazan revolyuciyasy ordeni 21 10 1977 Halyktar dostygy ordeni 14 10 1987 2 Қurmet Belgisi ordeni 31 01 1939 16 11 1945 Derekkozder Қarakesek shezhiresi ekinshi tom Pavlodar EKO ZhShS baspahanasy T A Ensebaev Kitaptyn taralymy 500 dana 2017 Қazakstan Ұlttyk enciklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 Қazak әdebieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2010 zhyl ISBN 9965 26 096 6 Muhtar Әuezov enciklopediyasy Almaty Atamura baspasy 2011 zhyl ISBN 978 601 282 175 8Bul makala kazak әdebieti turaly bastama makala Ony tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul zhana makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektesuinizdi surajmyz Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz