Ұлық Мұхаммед (1405–1445) — Алтын Орда (1419–1423; 1428–1437) ханы. Қазан хандығының негізін қалаушы. Тоқа Темірдің сегізінші ұрпағы. Хан тағы үшін бір мезгілде Мұхаммед есімді екі хан күрес жүргізгендіктен, жазба деректер де олардың бірін "Ұлұғ" – Үлкен, екіншісі – "Кішік" - Кші Мұхаммед деп атаған. 1419 ж. Алтын Ордадағы билікті басып алады. Бірақ оның дұшпандары Саид Ахмет, Кішік Мұхаммед, арақ хан маңына топтасқан ақсүйектер қарсылығының салдарынан оның билігі ұзаққа бармайды. 1423 ж. Ақ Ордада билігі Барақтың қолына көшіп, Ұлық Мұхаммедтің билігі уақытша Еділ бойымен шектеледі. 1427 ж. Барақ хан қаза болңаннан кейін, Ұлық Мұхаммед Алтын орданың көп бөлігін өзіне қаратты. 1433 ж. Кішік Мұхаммед Сарай қаласын басып алғандықтан, ол Еділдің жоғары жағындағы бұлғар жеріне кетті. Сол жақтан Қазан хандығын құрады.
Ұлық Мұхаммед хан | |||
Лауазымы | |||
---|---|---|---|
| |||
1419 — 1423 | |||
Ізашары | Қажы Мұхаммед хан | ||
Ізбасары | Барақ хан | ||
1428 — 1437 | |||
Ізашары | Барақ хан | ||
Ізбасары | Кіші Мұхаммед Хан | ||
| |||
1438 — 1445 | |||
Ізбасары | Махмұт | ||
Өмірбаяны | |||
Діні | ислам | ||
Дүниеге келуі | 1405 | ||
Қайтыс болуы | 1445 Қазан, Қазан хандығы | ||
Династия | Шыңғыс хан әулеті | ||
Әкесі | Ішкіле Хасан | ||
Балалары | ұлдары: Махмұт, Мұстафа, Қасым, Якуб | ||
өңдеу |
Дереккөздер
- Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы: "Аруна LTD." ЖШС, 2010. - 576 б. ISBN 9965-26-175-X
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Ұlyk Muhammed 1405 1445 Altyn Orda 1419 1423 1428 1437 hany Қazan handygynyn negizin kalaushy Toka Temirdin segizinshi urpagy Han tagy үshin bir mezgilde Muhammed esimdi eki han kүres zhүrgizgendikten zhazba derekter de olardyn birin Ұlug Үlken ekinshisi Kishik Kshi Muhammed dep atagan 1419 zh Altyn Ordadagy bilikti basyp alady Birak onyn dushpandary Said Ahmet Kishik Muhammed arak han manyna toptaskan aksүjekter karsylygynyn saldarynan onyn biligi uzakka barmajdy 1423 zh Ak Ordada biligi Baraktyn kolyna koship Ұlyk Muhammedtin biligi uakytsha Edil bojymen shekteledi 1427 zh Barak han kaza bolnannan kejin Ұlyk Muhammed Altyn ordanyn kop boligin ozine karatty 1433 zh Kishik Muhammed Saraj kalasyn basyp algandyktan ol Edildin zhogary zhagyndagy bulgar zherine ketti Sol zhaktan Қazan handygyn kurady Ұlyk Muhammed hanLauazymyTu Altyn Orda hany1419 1423Izashary Қazhy Muhammed hanIzbasary Barak han1428 1437Izashary Barak hanIzbasary Kishi Muhammed HanTu Қazan handygy hany1438 1445Izbasary MahmutӨmirbayanyDini islamDүniege kelui 1405 1405 Қajtys boluy 1445 1445 Қazan Қazan handygyDinastiya Shyngys han әuletiӘkesi Ishkile HasanBalalary uldary Mahmut Mustafa Қasym Yakubondeu DerekkozderҚazak әdebieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna LTD ZhShS 2010 576 b ISBN 9965 26 175 X