Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Қырғыз Алатауы, Қырғыз жотасы (қыр. Кыргыз Ала-Тоо) — Қырғызстандағы таулы жота. Батыс бөлігінің солтүстік беткейі Қазақстан жерінде (Жамбыл облысы). Жалпы ұзындығы 375 км (шамамен 160 км бөлігі Қазақстан аумағында, Аспара асуы). Батысында Тараз қаласы атырабынан басталып, шығысында Шу өзенінің аңғарындағы Боам шатқалына тіреледі. Жотаның биік жері шығысындағы Батыс Аламедин шыңы (4875 м). Қазақстандағы ең биік жері Меркі өзенінің бастауындағы шың (4102 м)
| Қырғыз Алатауы | |
 Қырғыз Алатауы | |
| Сипаттамасы | |
|---|---|
| Тау жүйесі | |
| Ұзындығы | 375 км |
| Ең биік шыңы |
|
| Биіктігі | 4857 м |
| Орналасуы | |
| 42°22′00″ с. е. 74°35′00″ ш. б. / 42.36667° с. е. 74.58333° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 42°22′00″ с. е. 74°35′00″ ш. б. / 42.36667° с. е. 74.58333° ш. б. (G) (O) (Я) | |
| Елдер | |
| | |
Геологиясы мен сипаты
Қырғыз Алатауы метаморфтық тау жыныстарынан, шөгінділерден және порфирит, граниттен түзілген. Солтүстік беткейі оңтүстігіне қарағанда жатық, бірнеше сілемдерден тұрады. Бөктерлерінде суармалы егіншілік дамыған. Орта биіктіктегі белдеу малшылардың жазғы жайлауы саналады. Беткейлерінде 2500 м биіктікке дейін дала өсімдіктері, шырша, арша, одан жоғары жағында субальпі, альпі шалғындығы өседі.
Климаты
Тау бөктерінде ауаның орташа температурасы қаңтарда –5 — 6˚C, шілдеде 23 — 24˚C, жылдық орташа жауын-шашын мөлшері 300 мм, тау шақалдарында 800 мм. Жазы қоңыржай жылы, биік таулы өңірінде салқын.
Топырағы
1100 — 1200 м биіктікке дейін сұр, бозғылт қоңыр топырақты, 2200 — 2500 м-ге дейін қоңыр қызғылт және қара топырақты таулы дала алқабы қалыптасқан. 2500 — 3000 м-ге дейін биік таулы шалғынды дала белдемі орналасқан.
Мұздықтары
3700 м-ден жоғарыда көп жылдық қар және мәңгі мұздықтар кездеседі. Мұздықтардың аумағы 223 км² (Қазақстанда Меркі өзенінің бастауында шағын мұздық орналасқан)..
Дереккөздер
- Қазақстан Энциклопедиясы
- Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қyrgyz Alatauy Қyrgyz zhotasy kyr Kyrgyz Ala Too Қyrgyzstandagy tauly zhota Batys boliginin soltүstik betkeji Қazakstan zherinde Zhambyl oblysy Zhalpy uzyndygy 375 km shamamen 160 km boligi Қazakstan aumagynda Aspara asuy Batysynda Taraz kalasy atyrabynan bastalyp shygysynda Shu ozeninin angaryndagy Boam shatkalyna tireledi Zhotanyn biik zheri shygysyndagy Batys Alamedin shyny 4875 m Қazakstandagy en biik zheri Merki ozeninin bastauyndagy shyn 4102 m Қyrgyz AlatauyҚyrgyz AlatauySipattamasyTau zhүjesiTyan ShanҰzyndygy375 kmEn biik shynyBiiktigi4857 mOrnalasuy42 22 00 s e 74 35 00 sh b 42 36667 s e 74 58333 sh b 42 36667 74 58333 G O Ya Koordinattar 42 22 00 s e 74 35 00 sh b 42 36667 s e 74 58333 sh b 42 36667 74 58333 G O Ya T ElderOrtalyk Aziya ҚyrgyzstanҚyrgyz AlatauyGeologiyasy men sipatyҚyrgyz Alatauy metamorftyk tau zhynystarynan shogindilerden zhәne porfirit granitten tүzilgen Soltүstik betkeji ontүstigine karaganda zhatyk birneshe silemderden turady Bokterlerinde suarmaly eginshilik damygan Orta biiktiktegi beldeu malshylardyn zhazgy zhajlauy sanalady Betkejlerinde 2500 m biiktikke dejin dala osimdikteri shyrsha arsha odan zhogary zhagynda subalpi alpi shalgyndygy osedi KlimatyTau bokterinde auanyn ortasha temperaturasy kantarda 5 6 C shildede 23 24 C zhyldyk ortasha zhauyn shashyn molsheri 300 mm tau shakaldarynda 800 mm Zhazy konyrzhaj zhyly biik tauly onirinde salkyn Topyragy1100 1200 m biiktikke dejin sur bozgylt konyr topyrakty 2200 2500 m ge dejin konyr kyzgylt zhәne kara topyrakty tauly dala alkaby kalyptaskan 2500 3000 m ge dejin biik tauly shalgyndy dala beldemi ornalaskan MuzdyktaryҚyrgyz Alatauy 3700 m den zhogaryda kop zhyldyk kar zhәne mәngi muzdyktar kezdesedi Muzdyktardyn aumagy 223 km Қazakstanda Merki ozeninin bastauynda shagyn muzdyk ornalaskan DerekkozderҚazakstan Enciklopediyasy Қazakstan tabigaty Enciklopediya Bas red B Ө Zhakyp Almaty Қazak enciklopediyasy ZhShS 2011 T Z 304 bet ISBN 9965 893 64 0 T Z ISBN 9965 893 19 5