Қостөбе — 6–12 ғасырлардағы көне қала орны. Байзақ ауданындағы Сарыкемер аулының шығыс жағында, Талас өзенінің оң жағалауында орналасқан.
Қостөбе | |
Мәртебесі | Әлемдік мұра (ЮНЕСКО), |
---|---|
Мемлекет | |
Қазіргі жері | |
Қалануы | VI ғасыр |
Басқаша атаулары | Жамукат, Хамукат |
Қиралды | XII ғасыр |
Орналасуы | 42°59′21″ с. е. 71°31′17″ ш. б. / 42.98917° с. е. 71.52139° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 42°59′21″ с. е. 71°31′17″ ш. б. / 42.98917° с. е. 71.52139° ш. б. (G) (O) (Я) |
|
Алғаш А.Н.Бернштам 1938 ж. зерттеген. 1985 – 87 ж. К.М.Байпақов бастаған Қазақ КСР ҒА Тарих, археология және этнография институтының Тараз археологиялық экспедициясы қазба жұмыстарын жүргізді. Қостөбе 6 ғ-да қоныс аударған соғдылықтар негізін қалаған Жамукат қаласының орны болса керек деп болжанады. Қостөбе қаласынының орталық бөлігі дөңес болып келген. Көл. 420×450 м. Кезінде қала биік қабырғамен айнала қоршалып тұрған. Сақталып қалған қабырғалардың биіктігі 3 м-ге жетеді. Қабырғалардың бұрыштарындағы мұнаралар биіктігі 16 – 18 м болған. Қаланың төрт қақпасы болған. Қазіргі кезде қақпалардың қабырғалардан ажырап қалған бөліктері ғана сақталып қалған. Қазба жұмыстарының жүргізілуі барысында Қостөбедегі сарайдың орны анықталды. Сарайдың қабырғалары шикі кірпіштен қаланған, тек бір қабырғасы ғана пахсадан тұрғызылған. Сарай 20-дан астам бөлмелерден тұрады. Оның орталық залының көлемі 9,5×8,2 м, салтанатты бөлмесінің көлемі 8×14 м, бөлмелердің біразында ошақтардың орны сақталып қалған. Қазба жұмыстары кезінде керамикадан жасалған ыдыстар, сүйектен жасалған бұйымдар табылды. Сондай-ақ, табылған бұйымдардың ішінде сырғалар, белдіктің тоғалары да бар. Белдік тоғаларына тауысқұсының және қораздың суреттері ойылып безендірілген.
Цитаделінің аумағы 150x150 метр. Қала іргесінде үлкен зираттар бар. Айнала радиусы 5 қм жерде түрлі кішігірім бекіністер көптеп орналасқан. Қала орнында жүргізілген археологиялық қазба жұмыстары кезінде 8 - 9 ғасыр кезіндегі отқа табынушылар ғибадатханасының орны табылды. Ғимараттардың көпшілігі безендірілген панелдермен көмкерілген. Олардың ою-өрнектері Варахша, Афрасиаб қалаларға ұқсас болып келеді. Мұның өзі Ұлы Жібек жолы бойында орналасқан Талас өңірі қалалары Орта Азиямен тығыз мәдени байланыста болғанын айқындай түседі.
Мәртебесі
2014 жылы Қостөбе қалашығы «Жібек жолының ескерткіштері: Тянь-Шань дәлізі» аталымы бойынша ЮНЕСКО-ның бүкіләлемдік мұра тізіміне қосылды.
2017 жылы Қостөбе республикалық маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізіміне енгізілді.
Дереккөздер
- Әдеб.: Байпаков К.М., Шарденова З.Ж., Перегудова С.Я., Раннесредневековая архитектура Семиречья и Южного Казахстана на Великом Шелковом пути, А., 2001. К. Байпақов
- Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8
- Жамбыл облысының 5 тарихи ескерткіші ЮНЕСКО тізіміне қосылды
- Мәдениет және спорт министрінің бұйрығы
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қostobe 6 12 gasyrlardagy kone kala orny Bajzak audanyndagy Sarykemer aulynyn shygys zhagynda Talas ozeninin on zhagalauynda ornalaskan ҚostobeMәrtebesiӘlemdik mura YuNESKO Respublikalyk manyzy bar eskertkishMemleketSogdylyktarҚazirgi zheri Қazakstan Zhambyl oblysyҚalanuyVI gasyrBaskasha ataularyZhamukat HamukatҚiraldyXII gasyrOrnalasuy42 59 21 s e 71 31 17 sh b 42 98917 s e 71 52139 sh b 42 98917 71 52139 G O Ya Koordinattar 42 59 21 s e 71 31 17 sh b 42 98917 s e 71 52139 sh b 42 98917 71 52139 G O Ya T Қostobe Baska magynalar үshin Қostobe degen betti karanyz Қostobe kalasynyn kabyrgalary Algash A N Bernshtam 1938 zh zerttegen 1985 87 zh K M Bajpakov bastagan Қazak KSR ҒA Tarih arheologiya zhәne etnografiya institutynyn Taraz arheologiyalyk ekspediciyasy kazba zhumystaryn zhүrgizdi Қostobe 6 g da konys audargan sogdylyktar negizin kalagan Zhamukat kalasynyn orny bolsa kerek dep bolzhanady Қostobe kalasynynyn ortalyk boligi dones bolyp kelgen Kol 420 450 m Kezinde kala biik kabyrgamen ajnala korshalyp turgan Saktalyp kalgan kabyrgalardyn biiktigi 3 m ge zhetedi Қabyrgalardyn buryshtaryndagy munaralar biiktigi 16 18 m bolgan Қalanyn tort kakpasy bolgan Қazirgi kezde kakpalardyn kabyrgalardan azhyrap kalgan bolikteri gana saktalyp kalgan Қazba zhumystarynyn zhүrgizilui barysynda Қostobedegi sarajdyn orny anyktaldy Sarajdyn kabyrgalary shiki kirpishten kalangan tek bir kabyrgasy gana pahsadan turgyzylgan Saraj 20 dan astam bolmelerden turady Onyn ortalyk zalynyn kolemi 9 5 8 2 m saltanatty bolmesinin kolemi 8 14 m bolmelerdin birazynda oshaktardyn orny saktalyp kalgan Қazba zhumystary kezinde keramikadan zhasalgan ydystar sүjekten zhasalgan bujymdar tabyldy Sondaj ak tabylgan bujymdardyn ishinde syrgalar beldiktin togalary da bar Beldik togalaryna tauyskusynyn zhәne korazdyn suretteri ojylyp bezendirilgen Citadelinin aumagy 150x150 metr Қala irgesinde үlken zirattar bar Ajnala radiusy 5 km zherde tүrli kishigirim bekinister koptep ornalaskan Қala ornynda zhүrgizilgen arheologiyalyk kazba zhumystary kezinde 8 9 gasyr kezindegi otka tabynushylar gibadathanasynyn orny tabyldy Ғimarattardyn kopshiligi bezendirilgen paneldermen komkerilgen Olardyn oyu ornekteri Varahsha Afrasiab kalalarga uksas bolyp keledi Munyn ozi Ұly Zhibek zholy bojynda ornalaskan Talas oniri kalalary Orta Aziyamen tygyz mәdeni bajlanysta bolganyn ajkyndaj tүsedi Mәrtebesi2014 zhyly Қostobe kalashygy Zhibek zholynyn eskertkishteri Tyan Shan dәlizi atalymy bojynsha YuNESKO nyn bүkilәlemdik mura tizimine kosyldy 2017 zhyly Қostobe respublikalyk manyzy bar tarih zhәne mәdeniet eskertkishterinin memlekettik tizimine engizildi DerekkozderӘdeb Bajpakov K M Shardenova Z Zh Peregudova S Ya Rannesrednevekovaya arhitektura Semirechya i Yuzhnogo Kazahstana na Velikom Shelkovom puti A 2001 K Bajpakov Қazak mәdenieti Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2005 ISBN 9965 26 095 8 Zhambyl oblysynyn 5 tarihi eskertkishi YuNESKO tizimine kosyldy Mәdeniet zhәne sport ministrinin bujrygy