Қаракеткен — Қызылорда облысы Жалағаш ауданындағы ауыл, темір жол стансасы, Қаракеткен ауылдық округі орталығы.
Ауыл | |
Қаракеткен | |
Әкімшілігі | |
---|---|
Ел | |
Статусы | Ауылдық округ орталығы |
Облысы | |
Ауданы | |
Ауылдық округі | |
Тарихы мен географиясы | |
Координаттары | 45°11′20″ с. е. 64°30′56″ ш. б. / 45.18889° с. е. 64.51556° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 45°11′20″ с. е. 64°30′56″ ш. б. / 45.18889° с. е. 64.51556° ш. б. (G) (O) (Я) |
Құрылған уақыты | 1905 |
Уақыт белдеуі | UTC+5:00 |
Тұрғындары | |
Тұрғыны | 1265 адам (2009) |
Сандық идентификаторлары | |
Автомобиль коды | 11 |
Қаракеткен шекарасы |
Географиялық орны
Аудан орталығы – Жалағаш кентінен солтүстік-батысқа қарай 21 км жерде, Сырдария өзенінің оң аңғарында, қамыс, құрақ, ши басым, сораң шөптесіндер өскен өзен аңғарының шалғынды сұр топырақты жерінде орналасқан. Жері жазық төбелі, шөлді аймақ.
Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 1335 адам (680 ер адам және 655 әйел адам) болса, 2009 жылы 1265 адамды (657 ер адам және 608 әйел адам) құрады.
Тарихы
Іргесі 1905 жылы Ташкент – Орынбор темір жол магистралін салуға байланысты қаланған. 1943 – 96 жылдары қаракөл қойын өсіретін «Жалағаш» кеңшарының орталығы болған.
Қаракеткен деп аталу себебі көне көз қариялардың айтуы бойынша осы жол салынып жатқанда оның Шығыс жақ бетіндегі «Қалияр шүңейіті» деген жерге ірі қара сиырдың суға кетуімен байланыстырады. Сол кездерден бастап «Қаракеткен бекеті» деп аталған. 1931 жылы Қаракеткенде машина –трактор станциясы құрылды. МТС 1946 жылы Жалағашқа көшіріледі.
1932-1933 жылдары Қаракеткен темір жол станциясының Оңтүстік бетіне Ж.Жабаев атындағы бастауыш мектеп салынады.
Каракеткенің атын төңірекке танымал еткен «Игілік» балық колхозы. Ол 1928 жылы ұйымдастырылған артельдің бірі болатын. Теміржолға жақын екенін ескеріп 1930 жылы «Игілік» балық колхозы болып құрылады. Балықшылар балықты Қаракеткен аумағындағы «Майкөл», «Кіндіккөл», «Үйсінкөлі», «Түйе кеткен» сияқты көлдерден аулап отырған. Соғыс жылдары колхоз барлығы 13 мың тоннадан астам сапалы балық аулап, Отан қорғау қорына жөнелткен. 1964-1965 жылдары колхоздың аты халық шаруашылығы жетістіктері көрмесінің Құрмет тақтасына жазылды. 1965 жылы Балық шаруашылығы Министрлігінің ауыспалы Қызыл Туына ие болады. «Сырдария» Қараөзек суының азайып, көлдерінің құрғауына байланысты Министрлер Кеңесінің 1967 жылғы 16-қазандағы қаулысымен «Игілік» балық колхозы таратылды.
1941 жылы Ұлы Отан Соғысының басталуына орай Ақтөбе облысынан мал шаруашылығы көшіп келеді. 1943 жылы «Жалағаш» совхозы ашылады. 1958 жылы совхозда қой саны 42 мыңға жетеді. Совхоз үкіметке сапалы қаракөл терісін, ет, жүн өткізіп жоғары жетістіктерге жетеді. Осы жылдары ауылда 45 орын балабақша салынады. 1989 жылы үш қабатты мектеп үйі пайдалануға беріледі. Екі қабатты шаруашылық кенсесі іске қосылады. 1991-1993 жылдары совхоз таратылып жекешелендіруге көшеді.
Инфраструктурасы
Қазіргі кезде ауылда халыққа қызмет көрсетіп тұрған 1 орта мектеп, 15 орындық аурухана, клуб ,145 нүктелік байланыс бөлімі, «Фариза», «Жанжаз» , «Ақбосаға» жеке сауда орындары, теміржол торабы бар. 2007 жылы мешіт үйі салынды.
Дереккөздер
- 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халық санағы Мұрағатталған 13 мамырдың 2013 жылы.
- https://bilim-all.kz/article/2165-Auyl-tarihy-el-tarihy
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қaraketken Қyzylorda oblysy Zhalagash audanyndagy auyl temir zhol stansasy Қaraketken auyldyk okrugi ortalygy AuylҚaraketkenӘkimshiligiEl Қazakstan ҚazakstanStatusyAuyldyk okrug ortalygyOblysyҚyzylordaAudanyZhalagashAuyldyk okrugiҚaraketkenTarihy men geografiyasyKoordinattary45 11 20 s e 64 30 56 sh b 45 18889 s e 64 51556 sh b 45 18889 64 51556 G O Ya Koordinattar 45 11 20 s e 64 30 56 sh b 45 18889 s e 64 51556 sh b 45 18889 64 51556 G O Ya Қurylgan uakyty1905Uakyt beldeuiUTC 5 00TurgyndaryTurgyny1265 adam 2009 Sandyk identifikatorlaryAvtomobil kody11Қaraketken ҚaraketkenҚaraketken shekarasyGeografiyalyk ornyAudan ortalygy Zhalagash kentinen soltүstik batyska karaj 21 km zherde Syrdariya ozeninin on angarynda kamys kurak shi basym soran shoptesinder osken ozen angarynyn shalgyndy sur topyrakty zherinde ornalaskan Zheri zhazyk tobeli sholdi ajmak Halky1999 zhyly turgyndar sany 1335 adam 680 er adam zhәne 655 әjel adam bolsa 2009 zhyly 1265 adamdy 657 er adam zhәne 608 әjel adam kurady TarihyIrgesi 1905 zhyly Tashkent Orynbor temir zhol magistralin saluga bajlanysty kalangan 1943 96 zhyldary karakol kojyn osiretin Zhalagash kensharynyn ortalygy bolgan Қaraketken dep atalu sebebi kone koz kariyalardyn ajtuy bojynsha osy zhol salynyp zhatkanda onyn Shygys zhak betindegi Қaliyar shүnejiti degen zherge iri kara siyrdyn suga ketuimen bajlanystyrady Sol kezderden bastap Қaraketken beketi dep atalgan 1931 zhyly Қaraketkende mashina traktor stanciyasy kuryldy MTS 1946 zhyly Zhalagashka koshiriledi 1932 1933 zhyldary Қaraketken temir zhol stanciyasynyn Ontүstik betine Zh Zhabaev atyndagy bastauysh mektep salynady Karaketkenin atyn tonirekke tanymal etken Igilik balyk kolhozy Ol 1928 zhyly ujymdastyrylgan arteldin biri bolatyn Temirzholga zhakyn ekenin eskerip 1930 zhyly Igilik balyk kolhozy bolyp kurylady Balykshylar balykty Қaraketken aumagyndagy Majkol Kindikkol Үjsinkoli Tүje ketken siyakty kolderden aulap otyrgan Sogys zhyldary kolhoz barlygy 13 myn tonnadan astam sapaly balyk aulap Otan korgau koryna zhoneltken 1964 1965 zhyldary kolhozdyn aty halyk sharuashylygy zhetistikteri kormesinin Қurmet taktasyna zhazyldy 1965 zhyly Balyk sharuashylygy Ministrliginin auyspaly Қyzyl Tuyna ie bolady Syrdariya Қaraozek suynyn azajyp kolderinin kurgauyna bajlanysty Ministrler Kenesinin 1967 zhylgy 16 kazandagy kaulysymen Igilik balyk kolhozy taratyldy 1941 zhyly Ұly Otan Sogysynyn bastaluyna oraj Aktobe oblysynan mal sharuashylygy koship keledi 1943 zhyly Zhalagash sovhozy ashylady 1958 zhyly sovhozda koj sany 42 mynga zhetedi Sovhoz үkimetke sapaly karakol terisin et zhүn otkizip zhogary zhetistikterge zhetedi Osy zhyldary auylda 45 oryn balabaksha salynady 1989 zhyly үsh kabatty mektep үji pajdalanuga beriledi Eki kabatty sharuashylyk kensesi iske kosylady 1991 1993 zhyldary sovhoz taratylyp zhekeshelendiruge koshedi InfrastrukturasyҚazirgi kezde auylda halykka kyzmet korsetip turgan 1 orta mektep 15 oryndyk auruhana klub 145 nүktelik bajlanys bolimi Fariza Zhanzhaz Akbosaga zheke sauda oryndary temirzhol toraby bar 2007 zhyly meshit үji salyndy Derekkozder2009 zhylgy Қazakstan Respublikasy halyk sanagy Muragattalgan 13 mamyrdyn 2013 zhyly https bilim all kz article 2165 Auyl tarihy el tarihy