ҚАЙЫҢДЫ ОРМАН, қайың өскен алқап. Сол түстік жарты шарда тундрадан субтропикке дейін таралған. Еуропа, Азия, Сол түстік Американың қоңыржай белдемі мен салқын белдеулерін қамтиды. Ормандар ішіндегі майда жапырақтылар қатарына жатады. Сол түстік Қазақстанның орманды дала, дала белдемдерінің ылғал молырақ жиналатын ойпаңды жерлерінде шоқ-шоқ болып өседі. Бұл ормандар ішінде қайыңға араласып көк терек, тал, қарақат, дала шиесі, итмұрын кездеседі. Қайынды орман алқабының жалпы аумағы 600 – 700 мың га. Олар негізінен , , , біраз бөлігі Қазақстанның оң түстік-шығысындағы таулы алқаптарда кездеседі. Мысалы, Тянь-Шань тауының қылқан жапырақты шыршалы-орманды белдеуінен кейін, негізінен, майда жапырақты қайыңды-көктеректі белдеу орналасқан. Оң түстік Алтай тау етектерінде де Қайынды орман біршама орын алған. Қайынды ормандар желден жақсы қорғайды, қар тоқтатады, басқа екпе ағаштарға қарағанда, орман өртіне төзімді, топырақты құнарландырады. Топырақтың сортаңдануына жол бермейді. Орманның табиғи қайыңдары 80 жылдай өседі, 55 – 60 жылдай бағалы ағаш сүрегін береді. Негізінен қайың ағаштарын кесу жасы 55 – 75 жыл, ал жоғары өнім беретіндерінікі 45 – 50 жыл. Қайыңды орман топырақ құрылымын жақсартуда, батпақтанудан сақтауда үлкен рөл атқарады.
Сілтемелер
- Қазақстан Энциклопедиясы
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
ҚAJYҢDY ORMAN kajyn osken alkap Sol tүstik zharty sharda tundradan subtropikke dejin taralgan Europa Aziya Sol tүstik Amerikanyn konyrzhaj beldemi men salkyn beldeulerin kamtidy Ormandar ishindegi majda zhapyraktylar kataryna zhatady Sol tүstik Қazakstannyn ormandy dala dala beldemderinin ylgal molyrak zhinalatyn ojpandy zherlerinde shok shok bolyp osedi Bul ormandar ishinde kajynga aralasyp kok terek tal karakat dala shiesi itmuryn kezdesedi Қajyndy orman alkabynyn zhalpy aumagy 600 700 myn ga Olar negizinen biraz boligi Қazakstannyn on tүstik shygysyndagy tauly alkaptarda kezdesedi Mysaly Tyan Shan tauynyn kylkan zhapyrakty shyrshaly ormandy beldeuinen kejin negizinen majda zhapyrakty kajyndy kokterekti beldeu ornalaskan On tүstik Altaj tau etekterinde de Қajyndy orman birshama oryn algan Қajyndy ormandar zhelden zhaksy korgajdy kar toktatady baska ekpe agashtarga karaganda orman ortine tozimdi topyrakty kunarlandyrady Topyraktyn sortandanuyna zhol bermejdi Ormannyn tabigi kajyndary 80 zhyldaj osedi 55 60 zhyldaj bagaly agash sүregin beredi Negizinen kajyn agashtaryn kesu zhasy 55 75 zhyl al zhogary onim beretinderiniki 45 50 zhyl Қajyndy orman topyrak kurylymyn zhaksartuda batpaktanudan saktauda үlken rol atkarady SiltemelerҚazakstan Enciklopediyasy Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz