Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрі — Қазақстан Республикасы Үкіметінің құрамында сыртқы саясаттың іске асырылуын қамтамасыз етуге жауапты лауазымды тұлға.
Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрі орталық аппарат пен шетелдегі мекемелерден тұратын елдің дипломатиялық қызметі органдарының бірыңғай жүйесіне басшылық ететін Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің бірінші басшысы. Қазақстан Республикасының Президенті Қазақстан Республикасы сыртқы саясат ведомствосының басшысын парламентпен консультация өткізбей, өз еркімен лауазымға тағайындайды және лауазымнан босатады.
Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрі өз жұмысында Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 28 қазандағы №1118 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігі туралы ережеге сүйенеді және өз құзыреті шегінде шет мемлекеттермен және халықаралық ұйымдармен қатынастарда Қазақстан Республикасының мүдделеріне өкілдік етуге, Министрліктің мемлекеттік органдар мен басқа ұйымдарда мүдделерін білдіруге, өз орынбасарларының міндеттері мен өкілеттіліктерін белгілеуге, дипломатиялық қызмет персоналын лауазымдарға тағайындауға және лауазымдардан босатуға, көтермелеуге және тәртіптік жазалауға, дипломатиялық қызмет органдарының кадрларға қажеттіліктерін белгілеуге, Қазақстан Республикасы заңнамасына сәйкес басқа да өкілеттіліктерді іске асыруға уәкілетті.
Тарихы
Қазақ билеушілерінің дипломатиялық қатынастарының тарихи деректері Қазақ хандығы кезеңінде сыртқы саясат саласын тәжірибеде билеушілердің өздері басқарғанын куәландырады. Дипломатиялық қатынастардың дамуына хандар бастамашылық етті. Олардың сыртқы саясатының негізгі мазмұны территорияны ұлғайтудан, сауда жолдарын, олардың тоғысу тораптарын, сауда орталықтарын иеленуге және халықаралық алмасуда басты рөл ойнауға деген талпыныстан және т.б. тұрды.
Қазақ хандарының ордаларында дипломатиялық және әлеуметтік-экономикалық сипаттағы құжаттарды жіберетін кеңселер болды. Қазақ хандары өз уәкілдерін – «елшілерін» тағайындады, оларға көрші билеушілерге және наменгерлерге жазбаша немесе ауызша түрдегі хабарландырулар мен жарлықтарды жеткізу тапсырылды.
Бүгінгі Қазақстан территориясында сыртқы саясат ведомствосының басшысы лауазымы Қазан революциясынан кейінгі бастапқы уақытта бірқатар жағдайларда сыртқы саяси қызметті өз бетінше іске асырған Түркістан Автономиялық Кеңестік Социалистік Республикасы кезеңінде бірінші рет құжат жүзінде ресімделді. Бұл лауазым – Түркістан АКСР-нің Сыртқы істер халық комиссары деп атанып, оның қызметі Ресей федерациясындағы Түркістан республикасының Сыртқы істер комиссариаты туралы ережемен реттелді. Түркістан АКСР Сыртқы істер халық комиссарының функционалдық міндеттеріне шетел үкіметтерімен саяси қатынастары, республиканың саудасын және мүдделерін бөгде өлкелерде қолдау, республика азаматтарының шетелде заңды қорғалуын қамтамасыз ету кірді.
Қазіргі күнгі түсінікте сыртқы істер министрінің лауазымы 1944 жылғы ақпанда «Кеңестік республикаларға сыртқы қатынастар саласында өкілеттілік ұсыну туралы және осыған байланысты Сыртқы істер халық комиссариатын жалпыкеңестіктен кеңестік-республикалық Халық комиссариатына қайта құру туралы» КСРО Заңы қабылданғаннан кейін пайда болды. Сол кезде барлық одақтас республикалар шетел мемлекеттерімен тікелей қатынастарға түсу құқығына ие болды, алайда, барлық негізгі сыртқы саяси функцияларды КСРО Сыртқы істер министрлігі атқарды. 1944-1974 жж. Сыртқы істер министрінің міндеттерін Қазақ КСР Министрлер кеңесі төрағасының орынбасарлары қоса атқарды.
Министрлер тізімі
Келесі тізімде 1944 ж. бастап Қазақстанның сыртқы істер министрі орнында болған тұлғалар көрсетілген. Бүгінгі күнге дейін қазіргі тәуелсіз Қазақстанда 7 кісі министрлікті басқарған, олардың екеуі бұл орында 2 рет болған.
Қазақ КСР және Қазақстан сыртқы істер министрлері (1944–)
| Аты-жөні | Лауазымы | Бастаған күні | Бітірген күні |
|---|---|---|---|
| Төлеген Тәжібаев | Қазақ КСР Сыртқы істер халық комиссары | 1944 жыл | 1946 жыл |
| Төлеген Тәжібаев | Қазақ КСР Сыртқы істер министрі | 1946 жыл | 1953 жыл |
| Қайырғали Байғалиев | Қазақ КСР Сыртқы істер министрі | 1953 жыл | 1955 жыл |
| Төлеген Тәжібаев | Қазақ КСР Сыртқы істер министрі | 1955 жыл | 1958 жыл |
| Асқар Закарин | төрағасының орынбасары — Сыртқы істер министрі | 1958 жыл | 1961 жыл |
| төрағасының орынбасары — Сыртқы істер министрі | 1961 жыл | 1963 жыл | |
| Әди Шәріпов | төрағасының орынбасары — Сыртқы істер министрі | 1963 жыл | 1966 жыл |
| Балжан Бөлтірікова | төрағасының орынбасары — Сыртқы істер министрі | 1966 жыл | 1971 жыл |
| Мәлік Фазылов | Қазақ КСР Сыртқы істер министрі | 1973 жыл | 1976 жыл |
| Мүсілім Базарбаев | Қазақ КСР Сыртқы істер министрі | 1976 жыл | 1981 жыл |
| Михаил Исиналиев | Қазақ КСР Сыртқы істер министрі | 1981 жыл | 1989 жыл |
| Ақмарал Арыстанбекова | Қазақ КСР Сыртқы істер министрі | 1989 жыл | желтоқсан 1991 жыл |
| Төлеутай Сүлейменов | Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрі | желтоқсан 1991 жыл | 1994 жыл |
| Қанат Бекмырзаұлы Саудабаев | Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрі | 1994 жыл | 1994 жыл |
| Қасым-Жомарт Тоқаев | Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрі | 1994 жыл | 1999 жыл |
| Ерлан Ыдырысов | Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрі | 1999 жыл | 2002 жыл |
| Қасым-Жомарт Тоқаев | Мемлекеттік хатшы — Сыртқы істер министрі | маусым 2003 жыл | қаңтар 2007 жыл |
| Марат Тәжин | Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрі | 11 қаңтар 2007 жыл | 4 қыркүйек 2009 жыл |
| Қанат Саудабаев | Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрі | 4 қыркүйек 2009 жыл | 8 сәуір 2011 жыл |
| Ержан Қазыханов | Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрі | 11 сәуір 2011 жыл | 24 қыркүйек 2012 жыл |
| Ерлан Ыдырысов | Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрі | 28 қыркүйек 2012 жыл | 28 желтоқсан 2016 жыл |
| Қайрат Абдрахманов | Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрі | 28 желтоқсан 2016 жыл | 26 желтоқсан 2018 жыл |
| Бейбіт Атамқұлов | Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрі | 26 желтоқсан 2018 жыл | 18 қыркүйек 2019 жыл |
| Мұхтар Тілеуберді | Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрі | 18 қыркүйек 2019 жыл | 29 наурыз 2023 жыл |
| Мұрат Нұртілеу | Премьер-министр орынбасары — Сыртқы істер министрі | 29 наурыз 2023 жылдан бастап |
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Дереккөздер
- Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігі туралы ереже
- XVI-XVIII ғасырлардағы Қазақ хандығындағы халықаралық қатынастар мен дипломатиялық тәжірибе, Дипломатия жаршысы 2 (51) 2015, 6-7 беттер.Мұрағатталған 12 қазанның 2017 жылы.
- Шаңырақ астындағы көшбасшылар Мұрағатталған 13 қазанның 2017 жылы.
- Қазақ хандығы кезеңіндегі дипломатия туралы біраз сөз Мұрағатталған 21 наурыздың 2020 жылы.
- Қазақстан Республикасының сыртқы саясат аппаратының құрылуы мен дамуы
- Түркістан АКСР-нің халықаралық-құқықтық қатынастары Мұрағатталған 21 наурыздың 2020 жылы.
- «Кеңестік республикаларға сыртқы қатынастар саласында өкілеттілік ұсыну туралы және осыған байланысты Сыртқы істер халық комиссариатын жалпыкеңестіктен кеңестік-республикалық Халық комиссариатына қайта құру туралы» КСРО Заңы
| Мына мақаланы не бөлімін Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрі дегенмен біріктіруге ұсынылған. () |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Қazakstan Respublikasynyn Syrtky ister ministri Қazakstan Respublikasy Үkimetinin kuramynda syrtky sayasattyn iske asyryluyn kamtamasyz etuge zhauapty lauazymdy tulga Қazakstan Respublikasynyn Syrtky ister ministri ortalyk apparat pen sheteldegi mekemelerden turatyn eldin diplomatiyalyk kyzmeti organdarynyn biryngaj zhүjesine basshylyk etetin Қazakstan Respublikasy Syrtky ister ministrliginin birinshi basshysy Қazakstan Respublikasynyn Prezidenti Қazakstan Respublikasy syrtky sayasat vedomstvosynyn basshysyn parlamentpen konsultaciya otkizbej oz erkimen lauazymga tagajyndajdy zhәne lauazymnan bosatady Қazakstan Respublikasynyn Syrtky ister ministri oz zhumysynda Қazakstan Respublikasy Үkimetinin 2004 zhylgy 28 kazandagy 1118 kaulysymen bekitilgen Қazakstan Respublikasynyn Syrtky ister ministrligi turaly erezhege sүjenedi zhәne oz kuzyreti sheginde shet memlekettermen zhәne halykaralyk ujymdarmen katynastarda Қazakstan Respublikasynyn mүddelerine okildik etuge Ministrliktin memlekettik organdar men baska ujymdarda mүddelerin bildiruge oz orynbasarlarynyn mindetteri men okilettilikterin belgileuge diplomatiyalyk kyzmet personalyn lauazymdarga tagajyndauga zhәne lauazymdardan bosatuga kotermeleuge zhәne tәrtiptik zhazalauga diplomatiyalyk kyzmet organdarynyn kadrlarga kazhettilikterin belgileuge Қazakstan Respublikasy zannamasyna sәjkes baska da okilettilikterdi iske asyruga uәkiletti TarihyҚazak bileushilerinin diplomatiyalyk katynastarynyn tarihi derekteri Қazak handygy kezeninde syrtky sayasat salasyn tәzhiribede bileushilerdin ozderi baskarganyn kuәlandyrady Diplomatiyalyk katynastardyn damuyna handar bastamashylyk etti Olardyn syrtky sayasatynyn negizgi mazmuny territoriyany ulgajtudan sauda zholdaryn olardyn togysu toraptaryn sauda ortalyktaryn ielenuge zhәne halykaralyk almasuda basty rol ojnauga degen talpynystan zhәne t b turdy Қazak handarynyn ordalarynda diplomatiyalyk zhәne әleumettik ekonomikalyk sipattagy kuzhattardy zhiberetin kenseler boldy Қazak handary oz uәkilderin elshilerin tagajyndady olarga korshi bileushilerge zhәne namengerlerge zhazbasha nemese auyzsha tүrdegi habarlandyrular men zharlyktardy zhetkizu tapsyryldy Bүgingi Қazakstan territoriyasynda syrtky sayasat vedomstvosynyn basshysy lauazymy Қazan revolyuciyasynan kejingi bastapky uakytta birkatar zhagdajlarda syrtky sayasi kyzmetti oz betinshe iske asyrgan Tүrkistan Avtonomiyalyk Kenestik Socialistik Respublikasy kezeninde birinshi ret kuzhat zhүzinde resimdeldi Bul lauazym Tүrkistan AKSR nin Syrtky ister halyk komissary dep atanyp onyn kyzmeti Resej federaciyasyndagy Tүrkistan respublikasynyn Syrtky ister komissariaty turaly erezhemen retteldi Tүrkistan AKSR Syrtky ister halyk komissarynyn funkcionaldyk mindetterine shetel үkimetterimen sayasi katynastary respublikanyn saudasyn zhәne mүddelerin bogde olkelerde koldau respublika azamattarynyn shetelde zandy korgaluyn kamtamasyz etu kirdi Қazirgi kүngi tүsinikte syrtky ister ministrinin lauazymy 1944 zhylgy akpanda Kenestik respublikalarga syrtky katynastar salasynda okilettilik usynu turaly zhәne osygan bajlanysty Syrtky ister halyk komissariatyn zhalpykenestikten kenestik respublikalyk Halyk komissariatyna kajta kuru turaly KSRO Zany kabyldangannan kejin pajda boldy Sol kezde barlyk odaktas respublikalar shetel memleketterimen tikelej katynastarga tүsu kukygyna ie boldy alajda barlyk negizgi syrtky sayasi funkciyalardy KSRO Syrtky ister ministrligi atkardy 1944 1974 zhzh Syrtky ister ministrinin mindetterin Қazak KSR Ministrler kenesi toragasynyn orynbasarlary kosa atkardy Ministrler tizimiKelesi tizimde 1944 zh bastap Қazakstannyn syrtky ister ministri ornynda bolgan tulgalar korsetilgen Bүgingi kүnge dejin kazirgi tәuelsiz Қazakstanda 7 kisi ministrlikti baskargan olardyn ekeui bul orynda 2 ret bolgan Қazak KSR zhәne Қazakstan syrtky ister ministrleri 1944 Aty zhoni Lauazymy Bastagan kүni Bitirgen kүniTolegen Tәzhibaev Қazak KSR Syrtky ister halyk komissary 1944 zhyl 1946 zhylTolegen Tәzhibaev Қazak KSR Syrtky ister ministri 1946 zhyl 1953 zhylҚajyrgali Bajgaliev Қazak KSR Syrtky ister ministri 1953 zhyl 1955 zhylTolegen Tәzhibaev Қazak KSR Syrtky ister ministri 1955 zhyl 1958 zhylAskar Zakarin toragasynyn orynbasary Syrtky ister ministri 1958 zhyl 1961 zhyltoragasynyn orynbasary Syrtky ister ministri 1961 zhyl 1963 zhylӘdi Shәripov toragasynyn orynbasary Syrtky ister ministri 1963 zhyl 1966 zhylBalzhan Boltirikova toragasynyn orynbasary Syrtky ister ministri 1966 zhyl 1971 zhylMәlik Fazylov Қazak KSR Syrtky ister ministri 1973 zhyl 1976 zhylMүsilim Bazarbaev Қazak KSR Syrtky ister ministri 1976 zhyl 1981 zhylMihail Isinaliev Қazak KSR Syrtky ister ministri 1981 zhyl 1989 zhylAkmaral Arystanbekova Қazak KSR Syrtky ister ministri 1989 zhyl zheltoksan 1991 zhylToleutaj Sүlejmenov Қazakstan Respublikasynyn Syrtky ister ministri zheltoksan 1991 zhyl 1994 zhylҚanat Bekmyrzauly Saudabaev Қazakstan Respublikasynyn Syrtky ister ministri 1994 zhyl 1994 zhylҚasym Zhomart Tokaev Қazakstan Respublikasynyn Syrtky ister ministri 1994 zhyl 1999 zhylErlan Ydyrysov Қazakstan Respublikasynyn Syrtky ister ministri 1999 zhyl 2002 zhylҚasym Zhomart Tokaev Memlekettik hatshy Syrtky ister ministri mausym 2003 zhyl kantar 2007 zhylMarat Tәzhin Қazakstan Respublikasynyn Syrtky ister ministri 11 kantar 2007 zhyl 4 kyrkүjek 2009 zhylҚanat Saudabaev Қazakstan Respublikasynyn Syrtky ister ministri 4 kyrkүjek 2009 zhyl 8 sәuir 2011 zhylErzhan Қazyhanov Қazakstan Respublikasynyn Syrtky ister ministri 11 sәuir 2011 zhyl 24 kyrkүjek 2012 zhylErlan Ydyrysov Қazakstan Respublikasynyn Syrtky ister ministri 28 kyrkүjek 2012 zhyl 28 zheltoksan 2016 zhylҚajrat Abdrahmanov Қazakstan Respublikasynyn Syrtky ister ministri 28 zheltoksan 2016 zhyl 26 zheltoksan 2018 zhylBejbit Atamkulov Қazakstan Respublikasynyn Syrtky ister ministri 26 zheltoksan 2018 zhyl 18 kyrkүjek 2019 zhylMuhtar Tileuberdi Қazakstan Respublikasynyn Syrtky ister ministri 18 kyrkүjek 2019 zhyl 29 nauryz 2023 zhylMurat Nurtileu Premer ministr orynbasary Syrtky ister ministri 29 nauryz 2023 zhyldan bastapBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet DerekkozderҚazakstan Respublikasynyn Syrtky ister ministrligi turaly erezhe XVI XVIII gasyrlardagy Қazak handygyndagy halykaralyk katynastar men diplomatiyalyk tәzhiribe Diplomatiya zharshysy 2 51 2015 6 7 better Muragattalgan 12 kazannyn 2017 zhyly Shanyrak astyndagy koshbasshylar Muragattalgan 13 kazannyn 2017 zhyly Қazak handygy kezenindegi diplomatiya turaly biraz soz Muragattalgan 21 nauryzdyn 2020 zhyly Қazakstan Respublikasynyn syrtky sayasat apparatynyn kuryluy men damuy Tүrkistan AKSR nin halykaralyk kukyktyk katynastary Muragattalgan 21 nauryzdyn 2020 zhyly Kenestik respublikalarga syrtky katynastar salasynda okilettilik usynu turaly zhәne osygan bajlanysty Syrtky ister halyk komissariatyn zhalpykenestikten kenestik respublikalyk Halyk komissariatyna kajta kuru turaly KSRO Zany Myna makalany ne bolimin Қazakstan Respublikasynyn Syrtky ister ministri degenmen biriktiruge usynylgan